Севастополь балєснд Цугірісін фестиваль – марєана аш диглгдв. «Диво России» гиљ нерідгдсн эн ик марєанд видеопрезентацсин хілівр болв. Туристск фестивальд Хальмг Тањєч чигн орлцв.

Хальмг Таңһчин социальн делгрлтин, күч-көлснә болн көдлмшәр тетклһнә министерствин зәңглсәр, «Күч-көлс харлһна сән гисн специалист» гидг таңһчин марһана аш диглгдв. Эн марһан мана таңһчд җил болһн 2013 җиләс авн Хальмг Таңһчин залврин тогтаврас иштә давулгдна. Эн таңһчин бүрдәцст көдләчнрин төлә сән таал тогталһна, эднә эрүл-менд батруллһна, күч-көлс харлһна төрмүд хаһлгдхин төлә бүрдәгднә.

«Җилин сән гисн өрк-бүл» гидг Цугәрәсән марһана бүрдәмҗин комитет 2020 җилин ашиг диглҗ, эн марһана региональн девсң өөдән кемҗәнд бүрдәгддг регионмудыг заав. Тиигәд, темдглсн арвн региона тоод Хальмг Таңһч бас орснь байрта. Эн марһаг Әрәсән күч-көлснә болн социальн харслтын Министерств җирһлин күнд таалд туссн бичкдүдиг дөңнлһнә Саңла хамдан давулна. Терүг регионмудт бүрдәҗ давуллһна кергиг йосна органмуд күцәнә. Мана таңһчд марһана региональн девсңгиг социальн делгрлтин, күч-көлснә болн көдлмшәр тетклһнә министерств давулна.

Ик Буурла района әмтнә социальн теткврин комплексн төвин (КЦСОН) һардач Самхан Светлана «2020 җилин Әрәсән социальн цергллтин «Алтн үзг» гидг Цугәрәсән марһана лауреат болв. Эн марһан «Социальн цергллтин көдләчнрин Ассоциац» гидг олна бүрдәцин седвәрәр «Социальн тетквр» гидг барин һарцла хамдан давулгдв. Марһан 26 номинацар давулгдсн билә, терүнд орлцачнрин статьяс «Социальн тетквр» болн «Социальн цергллтин көдләч» гидг седкүлд барлгдхмн.

Одахн «Әрәсән нүүрләчнр» гидг марһан төгсв. Терүнд орлцсн 230 миңһн күүнәс дииләчнр йилһҗ авгдв. Суперфиналд орлцсн һурвн зун күүнәс 33-нь Әрәсән Өмн үзгин элчнр билә. Марһанд диилвр бәрсн сән гисн болн седвәртә улсас 106 дииләч йилһҗ авгдсмн, тедн дунд Хальмг Таңһчас хойр күн бәәхнь байрта йовдл болв. Чиҗин Андрей болн Картин Андрей эн марһанд диилвр бәрәд, 1 сай арслңга грант шүүҗ авв. Эдн терүг РАНХиГС-ин шаңһа залврин Деед школд сурһуль сурлһнд олзлхар шиидв.

Шидр Хальмг Таңһчин социальн делгрлтин, күч-көлснә болн көдлмшәр тетклһнә министерств өнр-өсклң Улановихн «Эн жилин Әрәсән сән гисн өрк-бүл» гидг марһанд «Олн үртә өрк-бүл» гидг номинацд диилвр бәрснә тускар зәңглв. Эн җил Цугәрәсән марһанд 89 өрк-бүл дииләчнрин тоод орв. Марһанд ут тоодан 3 миңһн һар өрк-бүл Әрәсән цуг регионмудас орлцв. Өрк-бүлин тускар келгдҗәх портфолио марһана экспертмүд үнлҗ, эдн региона бәәдл-җирһлд шунмһаһар орлцдгинь учртан авч дииләчнриг йилһҗ авсмн.

Шидр «Хальмгин сән гисн эд-тавр» гидг таңһчин марһана аш диглгдв. Эн марһан хальмг арһлачнрин эд-таврин болн хот-хоолын чинр өөдлүлхин, теднә тускар олн әмтн медхин төлә зарлгдсмн. Марһан арвн һурвн номинацар давулгдв. Болв бәәрн арһлачнр нурһлҗ «Хот-хол», «Сурһуль-эрдмин болн спортын халхар күргҗәх туслмҗ» болн «Промышленн эд-тавр» гидг номинацст шунмһаһар орлцв. Марһана ашар бод мал өскдг болн махна зүүтә хот-хол кедг Хар Һазра «Первомайский» эдл-аху, өгрсн шаврар кегдлмүд кеҗ һарһдг арһлач Мария Кнурева болн негдсн багмудын спортивн белдврин таңһчин төв дииләчнр болв.

Хальмг Тањєчин арєлачнриг дґњнлєні тґв эврі керг бўтіљ ўўлдљіх баахн улс дунд марєа зарлсн бііні. «Чи – арєлач» гидг марєанд єуч кўрід уга баахн улс орлцљ чадљана. Эдн эвріннь кергін эрк биш мана тањєчд бўтіљ ўўлдх зґвті болљана. Марєанд орлцхар шиидсн арєлачнр эвріннь ўўлдврин туск видеоролик белдх зґвті. Эдн ніімн номинацас негинь шўўљ авч чадљана. Эннь туслмљин халх, ямр нег кегдл кељ-єарєлєна ўўлдвр, франчайзинг, интернет-керг, хулд-гўўлгін, инновационн, ниигмин болн селіні эдл-ахун халхар кўціљіх керг.

Љил болєн така сарин 11-13-д Моњєл Улст “Наадм” гидг хамгин ик ўндсни байр давулгдна. “Наадм” гисн эрин єурвн нааднас (мґрні урлдан, нум-сум харвєн болн бґк бірлдін) эк татад аадм цагас авн ирсн юмн чигн. Урд цагт эн байр зуни дундк сарла ирлцдг билі. Ода болхла эн байриг 1921-ч љилд Манљ Цин улсас эсргўцід болсн Хўвсхлт нерідід така сарин 11-13-д кељіні.

Моњєлд Наадам гиєід ик байр љил болєн кегдні. Эн љил байрин ґдрмўдин тоог икдўлх шиидвр Моњєлын правительств батлљ авв. Наадамин байр тегід июлин 11-с авн 15 кўртл дўрклід, шуугад бііхмн болљана. Моњєл улстан йир ґґрхн эн байр нўўдл улсиг хамцулдг нір болљ кегдні. Наадамин йовудт єурвн эрин наадн болна. Мґрні урлданд, бґк бірлєнд, саадгар халєнд імтн єавшунан медўлљ дґрлдні. Моњєлмуд ик бичкн уга цугтан эн байрт нўўєід-нўкшід ирљ орлцна. Ґвкнрин авъясмуд сергігдљ, эндрк ґдрин біідллі ниицљ эн наадн імтнд ик сергмљ ўўдіні.