Çóëàí ´ðã³ä, øèí šèëä îðèé!

22-12-2016, 11:30 | Культура

Äåêàáðü ñàðèí 23-ä õàëüìã óëñ êåëí-óëñèí èê áàéðàí - Çóëàí òåìäãëš³í³. Òàœº÷ä ýí ´äð êåëí-óëñèí áàéð Çóëûí ´äð ãèš çàðëãäâ. Òàœº÷èí Òîëºà÷ Àëåêñåé Îðëîâèí ç³ðëã³ð òèèãš áàòëãäâ. "Î ñâîáîäå ñîâåñòè è î ðåëèãèîçíûõ îáúåäèíåíèÿõ" ãèäã ôåäåðàëüí çàêàíà 4-÷ ñòàòüÿí 7-÷ á´ëãë³ èðëö³ò³º³ð, "Õàëüìã Òàœº÷ä áàéðèí áîëí ´´íèí ´äðì¢äèí òóñê" Õàëüìã Òàœº÷èí çàêàíà 1-÷ ñòàòüÿëà èðëö³ò³º³ð èèì ç³ðëã áàòëš àâãäâ. Îëí-³ìòí³ êåëí-óëñèí - ñîéëûí àâúÿñìóäûã öààðàíäíü äåëãð¢ëëºíä òóñëõ ê¢ñëò³º³ð éîñíà õàëõàñ èèì øèèäâð àâãäâ.
Êåç³í³ öàãàñ àâí õàëüìãóä ýí áàéðèã òåìäãëš éîâíà. Ê¢÷ð ê¢íä öàã ó÷ðàä á³³ñí áèéíü ´âêíðèí ñ³³õí ýí àâúÿñèã àõ ¢éèí óëñ ìàðòëãî á³ðš éîâñìí. Õàìãèí äóðòà ýí áàéðàí õàëüìãóä àëüä éîââ÷í çóëàí ´ðãš áàéðàí êåí³, ö³-áîîðöãàð ¢¢ðì¢ä³í òîîíà. Îäà áîëõëà çóðºàí òèâèí êåñã ºàçðàð óëàí çàëàòíð á³³í³. Õàëüìãò ´ññí îðñìóä ÷èãí îäà òàëäàí ºàçðò éîâñí áèéíü çóë ê庳ä, õàëüìã ö³ ÷àíàä, õàìäàí ´ññí-áîññí ¢¢ðì¢ä³í òîäëíà.
Çóíûí õàëóí ´äðì¢ä ìàðòãäàä, íàìðèí ñåð¢íä èšëä³ä, õóðò íîðàä, êèèòí îðšàõ öàãëà, öàºàí öàñí ºàçðèã á¢ðêñí êåìë³ ýí šèë Çóëûí áàéð áîëšàíà. Šèëèí àøàí äèãë³ä, øèí šèëä îðäã àâúÿñ êåç³í³ öàãàñ àâí áàòðñí þìí. Ò³ð³í³ óðºöàí õóðàºàä àâ÷êñí, íàìðèí ò³ð³º³í ò³ð÷êñí, ìàëûí ò´ë³í áîîšóëàä, ¢âëä áåëä÷êñí öàãëà Çóëûí áàéðàí òàœº÷èí óëñ òåìäãëš³í³. Äàâñí šèëì¢äò ò³âñí óë-ñ¢¢ð³í áàòëàä, Ì´÷í šèëä òåìäãëñ³í ê¢ö³º³ä, òàœº÷ øèí šèëä îðšàíà. Îðí-íóòãò, äåëê³ä ó÷ðñí éîâäëìóäò ìàíà ýë÷íð ç´âò³ êåâ³ð îðëöâ. Ýäë-àõóí, ñîéëûí, íîìèí, òóóšèí, ñïîðòûí, íàíü ÷èãí õàëõàð áîëñí èê êåðã-¢¢ëäâðò Õàëüìãèí ýë÷íð ê¢ö³ìšò³º³ð îðëöš, òàœº÷èí íåð³í äóóäóëâ. Òåð ê¢öñí ñ³í òîîòàí Òàêà šèëä áàòëõ ê¢ñëò³º³ð òàœº÷èí óëñ øèí šèëä îðšàíà.
Çóëûí áàéð éèðèíä³í éèð ´â³ðö áàéð áîëäãíü îí÷òà. Ìë êåëòíð äóíä á³³òõ³, öóã äåëê³ä ýí áàéð éèð ´â³ðö. Áàéðèí óœ-ñ¢¢ðíü øàšíàñ àâí ýêëñí áèéíü ýí àâúÿñ óëñèí õàìãèí äóðòà áàéð áîëš áàòðâ. Çóœêâà ãåã³í, ãåëóã íîìèí õàëõèí ýêëö ò³âñí ãåã³í òàðàëœãèí ñàíñðò ´´äëñí ´äðë³ èðëö¢ëäš êåãääã áàéðëà õàëüìã óëñ Øèí šèë³í òîñíà. ijê³ä áîëõëà, öóã õàëüìãóä íàñàí äåãö àâäã ´äð áîëš, ýí áàéð ìàíà šèðºëä îðâ.
Çóëûí ´ìí íàñàí óòäóëëºíà ì´ðã¢ëì¢äò îðëöñí ³ìòí ýí áàéðò ýðò³ñíü áåëäí³. Õàëüìãò ýí ´äð öóã ´ðê-á¢ëì¢äò ³äë³ð ýêëí³. ¥ð¢í ýðò ãåðèí ýçí ꢢêä óëñ çóë ´ðã³ä, áóðõíäàí äååš ò³â³ä, ì´ðãí³. Äàðóíü ³ìòí ´ðê-á¢ë³ðí õóðëä îäíà. Òåíä èê ì´ðã¢ëä îðëöàä, îðšàõ šèë àìóëœ-ìåíä áîëòõà ãèš çàëüâðíà. Òåð¢í³ õ´´í õóðëûí ´´ðê òàëâœä õàëóí ö³-áîîðöãàð òîîãäàä, òàíüë-¢¢ð볺³í, ¢¢ðì¢äë³ðí õàðºàä, ìåíä³í ìåäëöí³. Ýí ´äð õóðëûí êîíôåðåíö-çàëä Äàëà ëàìèí ãåã³í Ìëä îäàä íîì õ³³ðëñí³ òóñê ôèëüì ¢ç¢ëãäõìí. Äàðóíü Çóœêâà ãåã³íä íåð³äñí ì´ðã¢ë áîëõìí. Ì´ðã¢ëèí õ´´í íîì óìøš, õóðë ýðãš éîâàä, çàëüâðàä, ³ìòí õóðëûí ýðãíä á³³õ 17 èê íîìòà ëàìíðèí ê´ø³ñò çóë ´ðãëºíä îðëöõìí.
Çóëûí ´äð àñõàð øèøëœ íåã êåðã-¢¢ëäâð ê¢ö³ãäí³. Äååð êåëãäñ³ð, Çóë - íàñàí àâäã ´äð áîëšàíà. Òåã³ä òåð ´äðèí áèéäíü õàðœºó áîëàä, òåœãðò îäí ºàð÷ èðõë³, øèøëœ ºîëàð êåãäñí çóë ´ðããäí³. ªóéð ýëä³ä, ö ê庳ä, íàñíè çóë áåëäãäí³. ¥ðê-á¢ëèí óëñèí òîîºàð íàñíè ºîë ÿñãäíà. Öàºàí ´âñèã óòëàä, ³äë³ð êåð÷³ä, ê¢í áîëºíà íàñíè òîîºàð íèèö¢ë³ä, äååðíü íåã ¢ë¢ ´âñ îðóëàä, ê´âœä îðàºàä, ºîëìóä êåí³. ¥ðê-á¢ëä êåä¢ ê¢í á³³í³, òåä¢ ºîë áîëõ ç´âò³. Ê´âœãèí ºóðâí îðàöàð ºîëûã áàòëàä, øàð òîñàð íîðºàä, öä çàëš ò³â³ä áåëäõ êåðãò³. Çóëûã ´ðãõë³ðí ç¢í òàëàñíü ºàë îðóëõ êåðãò³. Àõ ¢éèí óëñèí ºîë á³³ñí òàëàñ ýêë³ä ºàë îðóëàä, ´ðê-á¢ëèí öóã óëñ íàñàí óòäóëš, àìóëœ-ìåíä øèí šèëä îðõ ãèñí àâúÿñ áîëšàíà. Çóë ´ðãñí³ õ´´í öóãòàí òåð¢íä ì´ðã³ä, íàñàí àâ÷ çàëüâðíà.
Íàñàí àâàä, ´âêíðèí ê¢ö³š éîâñí àâúÿñèã ê¢ö³º³ä, áèäí äàâñí šèëèí ñ³í òîîòûã òîîëàä, ´ìí³í óðìä êåš òåð¢ã³í á³ð³ä, èê óðìäòàºàð øèí šèëä îðšàõ òåìäã áîëšàíà. ßìàðàí åâ³ëò³ àâúÿñ.
Íàñàí äåãö àâàä, Çóëûí áàéðàí õàëüìãóä òåìäãëš³í³. Îì ìàíè ïàäìå õóì!

ŠÈЪËÈÍ Êåðìí

Видео