Эк - эцкнрин медрлинь гўўдўлхмн

Бидн, хальмгуд, тґрскн келін геељінівидн - эн тґр зўркни ґвдкўр болжана, йоста хальмгудыг сўл жилмўдт ўўмўлід бііхнь ил. Шин концепц гидг юм тогтаж єарєад, шин программ, дегтрмуд барлсн бийнь - ормасн икер кґндрљіхш. Би - хальмг келні багшв, 1958 љиліс авн кґдлљінів,тер цага бичкдўд тґрскн келірн келід-кевшід, мана зўрк хањєаєад біідг, юњгад гихлі ґрк- бўл болєнд аав- ээљнь сііхн хальмг келті біісмн - эндрк аавнр биш.

Тана цагиг ірвлід, би дала юм бичлго, эн хурц тґрір ухан-тоолвран илднь ахрар бичід ґгнів. Цуг мана хальмг келні багшнрин зовлњ – сурєульчнр йир цґґкн хальмг ўг медні, келсн, бичсн ўгин чинринь медхш. Дегтрт бичіті дамшлєна даалєвринь орчула біітл дала цаг давна. Бидн, хальмгуд, гертін хальмгаєар кўўндхшвидн, кезіні уурлавидн, тегід мана кўўкд ґвк - эцкин келін єанцхн хальмг келні кичілд сонсна, кичілісн єарчкад, цуг дассан мартна, гертнь терўгинь давтх, дасх aph уга болж єарна.

Деер келсинь ашлхла, цуг сурєульчнрт гертнь нґкд болх кергті, дґњ болхнь - эк-эцкнь, зуг тедніс ик зунь ґвкнрин келін, медхш, тегід теднд келні медрл ґгдг дегтр кергті.

Мини селвг :Цуг эк-эцкнрт дґњцл болх дегтрмўднь - Ивана Н.М. ўўдісн «Кел ґргљўллєні тематическ ахр хальмг-орс толь». Бадмин Г. Э., Зулан Ю. А., Ивана Н. М. «Кел ґргљўллєні тематическ хурањєу».Љинцана Е. «Умшад, тодл» - хальмг келн зургт.

Мини хіліцір болхла, эн дегтрмўдиг щиніс барлад, хулд-гўўлгінд орулхмн. Цуг эцк - экнр энўг хулдљ авад, «ширі деерін бірдг дегтр» гиљ гертін біілєљ, ґдртін кесг дікљ, кезічн олзлх зґвті. Дікід болхла, эн дегтрмўд школмудар йир бah, цуг багшнрт кергті, маднд цугтадмдн кўртљіхш.

Эндрк мана тўрў цагла дала мґњг haphaд, шин дегтрмўд барлхмн биш, эдлврт орчксн, багшнрин олзлсинь тоолад, бўрткід бііхлі, сін ашта юмн болхнь лавта.

Бас нег єундлан келхір седлів - єазадын орна кел даслєна кичілмўдт (немш, англь) классин сурєульчнриг хойр багд хувана, хальмг келні кичілд болхла, нам 15-20 кўн біісн бийнь хувахш. Йир іілті юмн болна. Хальмг келні кичілмўдт бас баг-багар сурєхмн гиљ санљанав.

Йир невчк келх юмн - ўндсни классмудын біідлинь оњдарулх aph хііх кергті, тўрўн тівгдсн чинрнь геедрв. Тавдгч класст амр болтха, талдан сурєульчнрас бичі му, дуту болтха гиєід, багшнрнь opcahap кичілмўдін давулад бііхлі, хальмг келнь мартгдад йовна.

9-гч, 11-гч классмудт шўўвр болдгнь сін болљана, хальмг келні чинрнь ґсід, сурєульчнр чигн, тедні эк- эцкнр чигн ямр дўњгі оньг хальмг келнд ґггдљіхиг цугтан темдглљіні. Бичкдудин садмудар хальмг келні багшнр йир икір кергті, зуг тедні кґдлмшинь диглх, ўнлх кергті, юњгад гихлі тедніс ирсн бичкдўдіс зірмнь мел юм медхш. Бичкдўдиг сурєљах багшнр зура тогтаєад, ашнь ямаран болсинь шинљлід, школд ирсн кґвўд -кўўкднь сін -му болљахинь медід, ўзід бііхлі, чинрті болх.

Heг йовдлын тускар келх санатав, намаг терўні туск тґр тівсиг эврін медхт. Зірм улс эвріннь организацдан, кґдлмштін долан хонгин нег ґдринь тґрскн келні ґдр гиљ зарлљ керг- ўўлдвр чигн кўціхір темдглні - тиим шиидвр, миниєір болхла, хаљєр. Ичкевт! Тґрскн єазртан біічкід, тиим зута юм кељ болшго! 13 љилин туршарт даарад, кґрід, љињнсн Сиврин киитнд, кґрі єазрт эњкр элгн-садан ўлдієід, эндр кеніс іісн, чочсн болад, тґрскн келін єазалхмб!? Хама йовдг, біідг болвчн, тґрскн келін хіірлх зґвтівидн! Ґдр болєн хальмгаєар келх зґвтівидн, нам хойр амн ўг чигн. Хальмг дўрсті кўн терскн келін медх зґвті! Бичі караглтн!

Ольга Параева,
Хар Єазра района Комсомольск селіні Б. Басанговин нерті гимназин хальмг келні багш