Љирєлдм дґњ-тўшг болсн улст ик ханлтта біінів

Би, Цаєана Нина, октябрь сарин 25-д найн насан зўўљінів. Би 1934 љилд Ўстин района Татал хотнд тґрљ єарлав. Эцкм Эдін Ядаш гидг кўн билі, цааснд Ядаш Горяевич гиљ бичгддг біісмн. Экм Шовєра Манура Байн билі. Эк-эцкдм дґрвн ўрн билі: ууєн кґвўн Федя (1930 љилі), Роза кўўкн (1932 љилі ), єурвдгчнь - би, дґрвдгч ўрн - Цаєан гидг нерті кґвўн билі (1939 љилі). Эцкм завхоз болљ кґдлљ йовсмн, экм кґдлдго билі.

Дін эклхлі, эцким діінд авв. Энўг Манљин Сањєљ-Єіріті хамдан Іідрхні военкоматд авч одла. Мадниг Сиврyр туухас ґмн экдм «авальтн зіњг-зі уга геедрв» гисн учр-утхта бичг ирлі. Ўрдм «Санл» гидг дегтрт мини эцкин тускар бичгдсинь олљ авв. Ода эн дегтр мана ґрк-бўлд хадєлгдна.

1943 љилин декабрь сарин 28-д манад єурвн кўн орљ ирснь тодлгдна, негнь хальмг билі, эн наадк хойрин келсиг маднд ціілєід келід біів. Эдн маднд гертісн бичі єартн, юм-кўмін цуглултн, тадниг холд авад йовљана гив. Ахм гемті билі, зууран хаалєд ґњгрљ одв. Хот уга бидн ірі торад Сиврт кўрвидн, юмна сўўлд Красноярск крайин Енисейск балєснд поездас бууввидн. Тер ўўмінд Роза эгчм геедрв, яєсн-кегснь медгдлго тиигід хуурв.

Сиврт мана эк кўнд кґдлмш кев, эн мод келкід йовулдг билі. Баракд бііршлвидн. Энд Ґлзіт эмгн билі ( цуєарн энўг бурхч-ээљ гидг билі). Дікід баракд Утнасунова Эрвњ (Оленова Гаман эк), Пярсянкиева Бадм, Цурюмов Нимі болн нань чигн дала імтн билі. Невчк бііљієід, зірминь Новосибирск балєс орулв. Маднас 25 дуунад Маклаково балєсн билі. Тенд Баруна дала імтн біілі, тер тоод Піркісі Єучн, Піркісі Гањгуш, Сањєљин Бўрлдін, мини ўй кґвўн Маша гидг дў кўўктієін.

Сиврт экмдн икір царцад, гемтід баракд кевтв. Мадниг орсмуд хілівр уга улс гиєід талдан баракд орулад, килмљін ґгід, хот ґгдг болв. Мана эк 1946 љилин апрель сард ґњгрв, мадниг, энўні ўрдинь, ґнчн бичкдўдин Герт орулв.

1952 љил кўртл Енисейск ґнчн бичкдўдин Герт дўўтієін біілівидн. Би арвн ніімті болув, тегід нанд энд бііх зґв уга болв. Нег хальмг залу би тана элгн- садн гиєід мадниг тендіс герўрн авв. Болв эн кўн мадниг зархар авсн бііљ. Энд бііљ болшго болад, дўм хірў ґнчн бичкдўдин Герт орв. Хґґннь дўм сін сурєуль сурад, летн школ чилієід, летчик болла. Тенд, Енисейскд, Цаєан гидг дўм 1984 љил кўртл летчик болљ кґдлљ йовла. Тер љилин февраль сарин 11-д самолетнь унад, дўм сіієін хіів. Би болхла тер хар саната саднасн кґлті сурєуль уга хоосн ўлдўв. Тўрўн авгтан ље гитлін тўрљ йовлав. Імтнд заргдад, бийін тељідг билів. Енисей єолын барун кґвід гаха ґскдг совхоз билі,тенд кґдлмшт орад, єаха хілідг болув.1955 љил Новосибирск балєснас Цаєана Яша гидг баахн залу нўўљ ирв. Яшан дў кўўкн Варя намаг ахдм од гиєід ўгдін орулад, мадниг ханьцулла.

Яша 1932 љилі, нанас хойр насн ах билі. Яша Сиврўр Элстіс туугдсн бііљ. Ода чигн Утяевихн гиєід Яшан дала элгн - садн Элстд бііні. Яша Сиврт тракторн бригадын єардач болљ кґдлдг билі. Мадн 1956 љил ґркін ґнділєвидн. 1957 љил Володя кґвўн єарла. Тер љилин ноябрь сард Іідрх эргід, Никольскийд кўрід, тендісн Барунд ирлівидн. Энд дґрвн ўрті болвидн: Надя (1959 љилі), Наташа (1961 љилі), Саша (1963 љил ),Ира (1966 љилі). Ууєн кґвўм Володя сіієін хіілі.

Надя ачта амрлєнд бііні. Наташа Бає Дґрвді дундын школд завучар кґдлні, хойр ўрті, кўўкнь Америкд бііні. Саша Ик Царњга ПТУ-д кґдлні, гергнь - дундын школын директор. Отхн Ира кўўкн Харбан школд багшлна.

Сивріс ирхлірн би Барунд тосхлтын іњгд эклљ кґдллів. Учетчикір чигн кґдлўв. Школд хот кедгір невчкн зуур кґдллів, клубд техничк болљ кґдллів, тендісн пенсьт єарлав. Авальм Барунд моторист-механикір болн маши залачар олн љилдін кґдллі. Єундл тґрхд, авальм 2000 љилин ўвлір сіієін хіілі. Ода 7 ач-зеетів, 4 љичтів. Нег ачм- Володя китдин торєуд кўўк авла, ода Пекинд бііні. Эн авальтаєан хамдан нег фирмд кґдлні. Тер китдин бердін Герлі гидг нер ґглівидн. Ут нас зўўљ, ачнр-љичнриннь љирєл ўзљіхдін ик байрта біінів. Мини насн-љирєлин туршарт нанд, мана ґрк-бўлд нґкд болсн улст ик ханлтан ґргљінів.