Башкир күүкнә санлынь тевчв

12-08-2021, 15:46 | Общество

Төрскән харсгч Алдр дән экләд дигтә 80 җил давв, тер бийнь эндр күртл бидн эврәннь һазр-усан немшнрәс сулдххин төлә залу-зөрмгән үзүлсн, әмән эс әрвлсн улсин нердиг мартлго бәәнәвидн. «Кен чигн мартгдшго, юн чигн мартгдшго» гисн үг учр-утхан геелго, нег үлү чинртә болн темдгтә болҗана. Тер аврлт уга дән төгсснә хөөн кесг җил давсн бийнь бидн салдс болһна нериг тодлҗ, әрүн санлынь хадһлҗ, дорас өсч йовх баһ үйд төрскнч сурһмҗ өгх зөвтәвидн.
Сарпан района Садовое селәнд ик-бичкн уга Зайтуна Альбаеван нериг сәәнәр меднә. Хол башкирск Киргиз-Мияки селәнд һарсн күүкн хальмг һазрт залу-зөрмг йовдл үзүлҗ энд әмнәсн хаһцв. 1942-ч җилд эн немшнрәс әәлго хортна өмнәс босад, сүл әмсх күртлән цергә даалһвран күцәв. Садовое селәнд цергә туурмҗин мемориалд, «Сумн» бумбд Зайтуна Альбаеван нерн бичәтә бәәнә, селәнә нег уульнц энүнә нер зүүнә. Д.Маковкинә нертә Садовое селәнә 2-ч тойгта дунд сурһулин өөр энүнд нерәдсн бумб зогсҗана, сурһулин музейд эн сәәхн болн баахн зөрмг күүкнд нерәдсн эрс бәәнә. Тегәд селәнә бәәрн улс цуһар эн күүкнә зөрмг йовдлын тускар сәәнәр меднә, үйәс үйд күргҗ келҗ өгнә.
Давсн долан хонгт Садовое селәнүр Башкортостан Республикин Киргиз-Мияки селәнәс гиичнр ирв. Эн селәнд Зайтуна Альбаева 12 күртлән бәәсмн. Миңһн һар дууна һазрас ирсн күндтә гиичнр дәәнә цагт әмнәсн хаһцсн нег һазра күүкнә санл тевчв, Зайтуна Альбаеван үкәрт мөргв. Сарпан района муниципальн бүрдәцин толһач Павел Немашкалов, Сарпан болн Баһ Дөрвдә райодын цергә комиссар Лиҗин Санл, Сарпан күрәлңгин одмн Евгений Перфильев гиичнриг тосв.
Евгений Перфильев «Сумн» бумбин, Төрскән харсгч Алдр дәәнә цагт Сарпан района һазрт болсн бәрлдәнә болн эн һазр сулдхлһнд орлцсн салдсмудын тускар гиичнрт келҗ өгв. Д.Маковкинә нертә сурһулин һардач Галина Цымбалова хол һазрас ирсн гиичнриг байртаһар тосад, энд үүлдҗәдг музей үзүлв. Сурһульчнр Зайтуна Альбаеван җирһлин болн 1942-ч җилин ноха сард эн Садовое селәнд немшнрлә болсн бәрлдәнд зөрмг йовдл һарһсна тускар тодлв. Делегацин ханьд ирсн Киргиз-Мияки селәнә 1-ч тойгта сурһулин һардач Радик Якупов эн җил Уфа балһснд Башкирин сурһульчнр дунд шинҗллтин-хәәврин көдлмшин «Төрскн» нертә Цугәрәсән марһана девсң болсна тускар келв. Эднә сурһульч Ильдар Якупов терүнд орлцад, Зайтуна Альбаеван туск шинҗллтин үүдәврән харсад, диилвр бәрв гиҗ гиич темдглв. Садовое селәнә 2-ч тойгта сурһульд эднә нег һазра күүкнә санл мөңкрүллһнә халхд, бичкдүдт төрскнч сурһмҗ өглһнә туст кеҗәх көдлмшиг эн үнләд, Галина Викторовнад ханлтан өргв.
Күндтә гиичнр цергә туурмҗин бумбд Зайтуна Альбаеван нертә уульнцд одв. Башкир күүкн әмнәсн хаһцсн ормд Евгений Перфильев тер һашута өдрин тускар келҗ өгв, тенд гиичнр атхм шавр авад, төрскн селәндән күргх болв. Садовое селәнә сойлын герт Зайтуна Альбаеван залу-зөрмг йовдлын тускар медүлҗәх фильм үзүлв. 2017-ч җилин намрар энд тер бәрлдәнә туск цергә-тууҗлгч реконструкц кесмн.
Хальмг һазрт Садовое селәнд башкир күүкнә санлыг әрүнәр хадһлҗ йовхиг өөдәнәр үнләд, делегацин һардач Вильсур Нафиков, Д.Маковкинә нертә Садовое сурһулин һардач Галина Цымбаловад, Сарпан болн Баһ Дөрвдә райодын цергә комиссариатын көдләч Анна Пичкод Ханлтын бичг бәрүлҗ өгв. Сарпан района толһач Павел Немашкалов гиичнрт «Өөрднр» гидг зург белглв.
– Цааранднь йовх кергтә, бидн эн әрүн һазрт ирәд, мана нег һазра күүкнә санлыг әрүнәр хадһлҗахиг үзсндән байрта бәәнәвидн, – гиҗ Вильсур Нафиков келв.
Бәәрн улс хол һазрас ирсн гиичнрт цаһан хаалһ дурдҗ, дәкәд чигн иртн гиҗ үрвр кев. Башкирин болн Хальмг Таңһчин улсин хоорндк иньгллтиг залһлдулсн Зайтуна Альбаеван санл әрүнәр хадһлгдхнь маһд уга.

Барт белдснь ДООҖАН Наталья

Видео