Ачта багшан күндлҗ магтна

02-10-2021, 13:57 | Общество

Советск Союзин Баатр Санджировин Н.М. нер зүүсн ке-сәәхн школд гүн медрлтә, цецн ухата, үнн-цаһан седклтә, оньдин үүдәлтин хәәврт бәәдг багшнр көдлҗ, школын неринь туурулҗ йовсмн: тедн дунд Төрскән харсгч Алдр дәәнә ветеран Мутляев Эренджен Хазыкович, Әрәсән болн Хальмг Таңһчин ачта багш Анюшева Улана Лиджиевна мөн.
Улана Лиджиевна баһ наста багшнрт дөң болдгнь энүнә җирһлин һол нег заңшалнь бәәсмн, эрдмнь батрхднь дөң – тусан күргҗ йовсмн, хальмг келндән йир хару болдмн. Иим делгү седклтә багшин нилчәр төрскн келнә чинр улм өсәд-өргҗәд йовв, мана талтахна күүкд һаза болвчн, гертән болвчн мел хальмгар күүнддг мөн.
Маднд, баһ наста багшнрт, завсрт һарчкад, багшнрин өрәд, Эренджен Хазыкович болн Улана Лиджиевна “Кемәлһиг” чееҗәр келҗ өгдмн:
– Үүниг юн гиҗ кемәлһсмб?
– Дада хатни сәәр гиҗ кемәлһсмн.
– Дада хатни сәәр гиҗ юуни төлә кемәлһсмб?
– Уга, тер мини буру кемәц. Үүниг сән эмин сәәр гиҗ кемәлһсмн.
– Сән эмин сәәр гиҗ юуни төлә кемәлһсмб? – Эн төрхләрн, көвү һарһдг, төркшлхләрн, темә көтлдг төләднь сән эмин сәәр гиҗ кемәлһсн мөн.
Бидн чикән өгәд, кииһән авлго соңсдг биләвидн. Эн дамшлтта багшнрин күүндвр нанд омг-урмд өгч, үлгүр-үзмҗ болдмн.
Улана Лиджиевна “Арслңгин Арг Улан Хоңһрин” бөлгәр сурһульчнрла наад белдҗ, Элстүр күүкдиг авч йовад, телеүзлд наад үзүллә.
Эн багш мини җирһлин хаалһд ик тусан күргсн күн. Ик сурһулян чиләһәд, би төрскн школдан орс келнә багшар көдлҗ йовлав. Багшнрин нег селвлцәнә хөөн хамдан хәрҗ йовад, Улана Лиджиевна келҗәнә: «Би амрлһнд һарчанав». Троицкое селәнүр өрк-бүләрн нүүҗәнәвидн. Чини хальмг келнчн сән, хальмг келнә багшар орад көдл. Чи чадхич! Чи чадхич!» – гисн үгмүд нанд омг орулв, иим медрлтә багш нанд нәәлҗәнә гиһәд чидл орулв. Терүнә сүв-селвгиг би оньдин седклдән бәрҗ, шунҗ көдлүв. Бийән шалһад, бийдән чаңһ неквр тәвдг бәәснь Бадмин Серәтрин шүлгт келгдснлә лавта ирлцҗәнә:
Күүнд сә кетн,
Күүнд бәәсән өгтн,
Кү бичә өөлүлтн,
Күүнәс бичә келүлтн.
Өгсәр чилдг биш.
Өгәнч хөвтә болдмн…
Улана Лиджиевна өгсн сүв-селвгәр һардвр кеҗ, зүркндән хадһлҗ, мел герәсн кевтә ода күртл хадһлҗ әрүн цаһан седкләсн энүнд ханлтта йовнав, хөвтә хаалһд намаг орулв гиҗ күүкдтән келнәв, үүрмүдтәһән бас хувалцнав.
Эн багш төрүц хар санан уга, тевчңгү, һольшг заңта күн билә. Хамдан көдләд, өөрнь дахад, хальмг улсин авъясар сурһмҗ авад, гүүнәр, нәрнәр шалһдг дасхв.
Багш өргн соньмслтта күн болдмн. Завсрмудт мел дегтр умшсн суудмн, инәдтә юм умшхларн, элкән көштл инәдмн. Ямаранчн юм келхләрн, тодрхаһар, билгтәһәр, тер седклин үүмлтиг сәәхн келәрн күргҗ келҗ өгдмн.
Мана багш һартан өөтә, урн күн билә. Бийдән зокаста хувц уяд өмсдмн. Отхн күүкнь Лена школан төгсәхлә, бийнь күүкндән бүшмүд уяд, хормаһинь хатхад, сәәхрүлсн болдг.
Күндтә Улана Лиджиевнан заасн заавр, гүн медрл, үнн-цаһан седкл мана санан – седклд төөнрәд үлдв.
Һольшг кевәр бийән бәрлһн, өргн ухан-тоолвр, цевр цаһан седкл – эн тоот Багш гисн нериг өөдән үнлнә, Улана Лиджиевна маднд үлгүр-үзмҗ болҗ, сәәхн җирһлүр зална.
Раиса САНДЖИЕВА,
педагогическ күч-көлснә ветеран,
Хальмг Таңһчин ачта багш

Видео