Гевш лхарамба Дугдан ач-тусинь үнлҗ болшго

15-04-2023, 15:30 | Общество


Күүнә җирһлд туслдг, чик хаалһар йовхд үлгүр болдг улс хая харһна. Мартгдҗах шаҗна номиг босхҗ олнд дәкнәс сергәҗ медүллһн, шаҗна номин хаалһд олн-әмтиг оруллһнд ик ач-тус күргсн күн гевш Дугда бәәсмн.

Гевш лхарамба Тензин Дугдан санлд нерәдсн зургудын һәәхүл секгдсн бәәнә. Бурхн Багшин Алтн сүмд ирҗ, тер һәәхүллә таньлдҗ болхмн.
Давсн зун җилин йирдгч җилмүдт Хальмгт ирҗ, энд бурхн-шаҗна ном шинәс олн-әмтн дунд тархалһнд медрлән, цаган, насн-җирһлән нерәдсн эн багш таңһчд икәр күндлгддг гелң бәәсмн. Хальмгт шаҗиг босхҗ авлһнд, мартгдсн кесг шаҗна йосрхлиг дәкнәс әмтнә җирһлд оруллһнд шаҗна эн үүлдәч ик тәвцән орулсмн. Җирһлднь күнд тоот харһад, багшур ирсн кедү күн ном умшулҗ, чик заавр авч, өдр-бүрин үүлдвртән омг авсн болх. Кедү күүнд күндтә багш медрл зааҗ, бурхн-шаҗна хаалһд орулсн болх. Эн күн һанцаран йовдмн биш. Күүкд улс, медәтнр, идр наста әмтн, тер дотр баһчуд өөрнь дахсиг үздг биләвидн. Болһамҗта хурц хәләцнь күүнә уханд болн седклд юн болҗахинь медүлчкдг бәәсмн.
Таңһчар эргҗ йовад, кесг һазрт суврһ тосхлһиг, хурлмуд секлһиг ном умшҗ, бурхн-шаҗна цуг йосар терүг күцәлһд орлцҗ йовсинь әмтн төрүц мартхш. Әмтнд щаҗна медрл заалһар багш ик ачта үүлдвр күцәсинь нам келәд керг уга. Соньн болн инәдтә йовдлмуд чигн уханд орна. Гевш күндәр гемтәд эмнлһнд бәәсн кемлә нег көгшн күүкд күн ирәд, гевшлә харһхар эмчнрт, тенд көдлҗәх улст амр өглго бәәҗ. Яһад тиигсмб гихлә, энүнә нег үрнднь төрсн нилхд гевш эрк биш нер өгх зөвтә гиһәд, медәт эрәд-сурад бәәҗ. Тиигәд гевшин өгсн нертә нилх ода гиҗгтә күүкн эс гиҗ чаңһ хәләцтә арвт болсн чигн болх. Әмтн гевш Тензин Дугдад тедү дүңгә эңкр бәәсмн. Ирсн цагасн авн эн һазрт йир өөрхн болсн номт болн шаҗна үүлдәч әмтиг кезә чигн тосч авад кергинь күцәхәр адһдг билә. Гевш Дугда чигн сурһульчнртан йир дурта бәәсмн. Номин, нань нег кергәр талдан һазрт одсн цагтан гевш сурһульчнртан ямр нег белг авч ирдг бәәсинь сурһульчнрнь тодлна.
Аршаня хурл тосхгдҗасн җилд йир киитн үвл болсмн. Тенд көдлҗәсн әмтнд урмд өгхәр тиигәрән өдр болһн гевш Дугда ирҗ, мендинь медҗ, көдлмш ямаран кевәр кегдҗәхинь бүрткәд, цаглань заавр өгәд, цуг халхасн дөңндг бәсиг әмтн тодлна. Күн муурсиг үзхләрн шоглад, цаг зуур болвчн инәлһәд, чидл урһадг бәәсмн. Адһм угаһар цугинь эргәд хәләҗ йовх гевшиг үзхләрн әмтн тер дарунь бийән чаңһаһад, кергиг уралан йовулдг бәәсән кен чигн мартхш.
Шаҗна гүн медрлтә болн өөдән цолта багш олн күүнд номин цәәлһвр өгч йовсмн. Номднь, шаҗна олн йосрхл күцәлһнд (диянд), (ретрит) орлцҗ йовсн әмтн ода эн зургудыг хәләһәд, багш, сурһмҗлач, ик номт эднә җирһлд ямаран ик чинр зүүсинь тодлна. Оюни герләр эднә җирһлд йовуд өгсн күүнә нерн болн кеҗ-күцәсн тоотнь төрүц мартгдшго.
Хальмгин Төв хурлд хадһлгдсн зургуд, олн сурһульчнрнь хадһлҗ йовх зургуд эн һәәхүлд тәвгдсн бәәнә. Һучн һар җилин туршарт маднла хамдан бәәсн, маднд оюни герл өгч, шаҗна ном дасхчасн, мадна хаалһ чиклҗәсн, заавр-селвгән өгч, мадна җирһлд орлцҗ йовсн гүн медрлтә багшин болн килмҗтә сурһмҗлачин дүриг олн зургуд тодлулҗана. Мана зүркнд болхла, гевш Тензин Дугдан герлтә дүр оньдин бәәхмн.

ХӨӨЧИН Галина