Өнр-өсклң өрк-бүлмүдин то өстхә!

13-05-2023, 09:15 | Общество


Күн болһна җирһлд өрк-бүлнь бат түшг болҗ, тәвсн күслдән күрхд урмд өгч, байрзовлңгинь даахд нөкд болна. Ямр нег сурһмҗиг күн болһн хамгин түрүнд өрк-бүлдән авна, тегәд дорас өсч йовх баһ үй төрскн һазр-усндан эңкр, эврәннь сойлдан болн тууҗдан дурта болхин төлә эк-эцкнь цугинь зааҗ өгх зөвтә. Җил болһн 1993-ч җиләс авн хөн сарин 15-д цуг нарт-делкәд өрк-бүлин Өдр темдглгднә. Өрк-бүлмүдин төрмүдт һол оньг өгхин төлә эн өдр зарлгдсмн. Тернь учрта, юңгад гихлә өрк-бүл орн-нутгин ул тогтана. Өрк-бүл бат болн ниитә болхла, төрскн һазр, орн-нутг делгрәд өргҗәд йовхнь лавта.


Хальмг улс ик кезәнәс авн өнрөсклң болад, күүкдтән чик сурһмҗ, һарин эрдм зааҗ өглһнд, сойлан болн авъясан хадһллһнд ик чинр өгдг бәәсмн. Тегәд чигн арвад үр һарһҗ, өрк-бүләрн болн уңг-тохмарн бат, нег-негән дөңнҗ, кен ахан күндлҗ, бичкнән өкәрлҗ бәәдг авъяста. Эндр чигн мана таңһчд олн үртә өрк-бүлмүдин то җил ирвәс өсәд йовхнь, баахн улс һурвн болн терүнәс үлү үртә болхар зүткдгнь темдгтә. Келхд, орн-нутгин һардвр олн үртә өрк-бүлмүдиг дөңнҗ, олн керг-үүлдвр давулна, нилхд төрлһиг урмдуллһна эв-арһс батлна. Эндр мана таңһчд һуч һар миңһн өркбүләс тавн һар миңһнь олн үртә өрк-бүл болна. Хальмг Таңһчин социальн делгрлтин, күч-көлснә болн көдлмшәр тетклһнә министерствин зәңглсәр, мана таңһчд олн үртә өрк-бүлмүдин социальн теткврин закан үүлднә, терүнәс иштә теднд жилищн-коммунальн һаруһинь даңцана, сурһульчнрт сар болһн халун хотд 1200 арслң, сурһулин шин җилин өмн хувц-хунр хулдҗ авлһнд 5 миңһн арслңга дем өгнә, олн үртә өрк-бүлмүдин бичкдүд сард нег дәкҗ өңгәр музейд болн театрт одна. Олн үр асрҗадг болн теднд чик сурһмҗ өгсн эк-эцкнрин ач-тус темдглҗ өөдән ачлврар темдглнә.
Өрк-бүлин чинриг өөдлүлхин төлә мана орн-нутгт «Җилин сән гисн өрк-бүл» гидг Цугәрәсән марһан давулгдна. Терүнә региональн девсңд диилвр бәрсн өрк-бүл Цугәрәсән марһанд орлцх зөв авна. Темдглхәс, мана таңһчин элчнр җил болһн дииләчнрин тоод орна. Тиигәд, нидн Эрнцн болн Саглр Кегдышевихн Әрәсән марһанд «Баһ наста өркбүл» гидг номинацд диилвр бәрв. Урднь Руслан болн Наталья Нарин-Шариновихн, Эдуард Мучкаев болн Наталья Чужаева, Эрднь болн Любовь Манджиевихн, Очр болн Наталья Улановихн бас орн-нутгин марһанд дииләчнр болсмн. Өрк-бүл болһн хальмг улсин авъяс хадһлҗ, үрдтән чик сурһмҗ өгч, ни-негн бәәҗ, отг-әәмгтән үлгүр-бахмҗ болна. Эн җил марһанд диилвр бәрсн өрк-бүлмүд эн өдрмүдт йилһгдхмн, эдниг хөөннь байрин таалд ачлхмн.
Шишлң цергә керг-үүлдвр эклсн цагас авн мана орн-нутгт цергчнрин өрк-бүлмүдт һол оньг тусхаҗ, цуг халхин дөң күргнә. Сән өдрин байрла эдниг йөрәҗ, цергә даалһвр күцәҗ йовх авалиннь болн көвүдиннь нерн деерәс белг бәрүлҗ өгхмн. Эндрк күнд цагла олна дөң эднд нег үлү кергтә болҗахиг цуһар медҗ, буйнч седклин керг-үүлдврмүд бүрдәгднә. Өрк-бүлднь нег һазра улс килмҗән тусхаҗ, олн зүсн төр хаһлхд дөң-тусан күргҗәхнь цергчнрт омгта болна. Өөрхн улснь эдниг гертнь күләҗ, орн-нутгиннь әәмшг уга бәәдл тетклһнә ик дааврта кергнь ик ачта болҗахиг меднә.

ДООҖАН Наталья