Үрс Сарин байрт хальмг тег дүрклнә

20-05-2023, 09:10 | Общество

Хальмг келн-улс Үрс Сарин байриг темдглҗ йовата. Үйәс үйдән тиим әрүн чинртә байр бәәнә гиҗ келҗ, чееҗдән хадһлсмн. Цаг уралан йовад, үнн юмн үнндән һарад, бурхн-шаҗна ном шинәс делгрәд, аавнр-ээҗнр шүтҗ, омг авдг тоотнь дәкнәс җирһлд орв. Ода эн байр өргнәр темдглгддг болв. Эн җил Үрс Сарин байр хөн сарин 20-д эклҗәнә.

Хаврин сар зунын кемд орад, малас төл авлһн эклсн кемлә Үрс Сар ирдг юмн. Келн-улсин эн байр бурхн-шаҗнла залһлдата. Үрс Сарин кемлә Бурхн Багш нарта орчңла мендлсн ик евәлтә байр темдглгднә. Бурхн Багш гегәрлтин хаалһд орсн, таралңгин орнд туссн ончта йовдл эн җил мөчн сарин 4-д темдглгдҗәнә.
Үрс Сарин байр хөн сарла хаврин ноһан тег бүрксн кемд болдгнь йирин тогтсн йовдл мөн. Йиртмҗин евәләр цуг тоот эргндән әмдрәд сергсн цагт сәәхн эн байр ирнә. Маласн төл авчах әмтн хаврҗңган соляд, зунын идгүдт һарна.
Үрс Сар зунын түрүн сарин 15- 16-ч өдрмүдт эклҗ темдглгднә. Эн сарин 15-д шаҗна мөргүл кедг, 16-д – ова тәкдг бәәсмн, Һазр-усндан нерәдҗ, мөргүл кеҗ, шаҗна йосрхл күцәнә.
Үрс Сарин байрла олн-әмтн орлцата нәр-наадн кегддг бәәсмн. Әмтиг хамцулдг тер сәәхн авъяс ода таңһчд батрҗана. Эрин һурвн наадн гиһәд, бөк бәрлдән, саадгар халһн, мөрнә урлдан болхмн. Цуг терүнд әмтн оларн орлцҗ, чидлтә һавшунан үзүлҗ сергҗ амрхмн. Эн байриг ду-бииһәрн темдглдг авъяс чигн бәәнә.
Сүл җилмүдт бурхн Багшт, һурвн эрдньд болн цуг әрүн тоотд көгҗмин белг нерәдлһн ик тааслт олҗана. Бурхн Багшин Алтн сүмин талвңд 1000 домбрч, көгҗмч болн сойлын үүлдәч орлцсн байрин ик концерт болхмн.
Хөн сарин 21-д хамцу оркестр таңһчин әмтиг байрин ик концертд ирх гиҗ күләҗәнә. Бурхн Багштан болн шаҗна һурвн эрдньд өөнин көгҗмин белг нерәдгдҗәнә. Район болһнд ик байрт әмтн белдсмн. Бичкдүдин көгҗмин школмудт, билг-эрдмин коллективст белдвр кегдв. Дирижер, Хальмг Таңһчин билг-эрдмин ачта үүлдәч Савр Катаевин һардврт көгҗмин үүдәврмүд эдн дасв. Көгҗмд дурта олн улс өөнин концертд орлцхар медрлән, билгән агсв. Ик нәәриг угтҗ аһу ик хамцу коллективиг толһалх дирижер Яшкулин районд мастер-класс давулв. Эн районас 50 һар бичкн көгҗмч хамцу ик оркестрин ханьд эрдмән үзүлхмн. Көгҗмин ик төсв Үрс Сарин байрт нерәдҗ күцәгднә. Эн җил байрин концерт тавдгч өөнин кемдән кегдҗәнә. Домбр - хальмг улсин хамгин дурта көгҗмин зевсг болҗана. Олн җил хооран эклсн көгҗмин эн концертд түрүн болҗ 300 домбрч орлцла. Байрин концерт тааслт олад, җил ирвәс терүнд орлцҗах көгҗмчнрин то өсәд йовна. Сәәхн эн байрт орлцхар орн-нутгин кесг һазрт, һазадын олн нутгт чигн бәәдг хальмгуд ирҗ, оркестрин ханьд көгҗм татна. Альд йовв чигн улан залата хальмгуд авъясан мартлго, Бурхн Багшин ик байрт орлцхар адһна.
Өөнин эн концертд Келн-улсин оркестр, симфоническ оркестр, А.Цебековин нертә шаңһа хор, бичкдүдин көгҗмин сурһулин оркестрмудт болн ансамбльмудт орлцачнр Хальмгин хамгин ик хамцу оркестрин ханьд орҗ, көгҗм татхмн.
Тег шавшад урһсн ноһаһар кеерч, малын идгүд шин төләр дүүрч, эмгд-өвгд нарна ээврт байрлҗ, баһчуд ду-бииһән шаҗна һурвн эрдньд нерәдҗ Үрс Сар Хальмг һазриг байрлулна.

УШКАНА Сувсн