Олнла нег зергләнд

25-05-2023, 10:30 | Общество

Хальмг Таңһчин сойлын ачта көдләч Клара Сельвинан «Как я стала министром» гидг дегтр барас һарв. Эн дегтрин презентац шидр Басңга Баатрин нертә Келн-улсин театрт болв. Театрин үүлдәчнр, артистнр, сойлын көдләчнр, нань чигн олн улс эн үүлдврт орлцв. Олнла нег зергләнд йовад, сойлын министр болҗ төлҗсн билгтә артисткин, сойлын шунмһа үүлдәчин җирһл болн үүлдвр эн дегтрт зөвтә орман олсна тускар күүндвр болв.

Сойлын халхар олн җил көдлҗ йовсн, һардгч үүл дааҗ йовсн нертә артисткин тодлврмуд соньмслт үүдәҗәнә. Клара Есиновна Сельвинан бәәдл-җирһл болн үүлдвр хальмг улсин җирһлин тууҗла залһлдата. Бичкндк цагнь Сиврин тууврт давсн Клара Есиновна цуг тер тоотыг тодлад. эврәннь дегтртән орулв. Сурһулин җилмүд, Хальмг Таңһч шинәс тогтҗ, өргмҗин ик көдлмш кегдҗәсн цагт билгтә баһчудын тоод Клара Ленинградт театрин көгҗмин болн кинон күрәлңд орҗ сурсмн. Хальмг студин оютнр театральн сурһулин халхар ик медрл авсн деерән сойлын нертә олн үүлдәчнрлә таньлдҗ, теднә дамшлтынь дасх ик хөвтә болсмн. «Ленинградцнр» гиҗ театрин тууҗд орсн эн артистнр олн җилин туршарт Хальмг театрин нериг өөдән бәрҗ йовсмн. Эн күрәлңгиг йилһән сән темдгүд авч төгсәсн Клара Сельвина болн Иван Уланов тер артистнрин тоод кесг олн нааднд кесг дүр тогтаҗ, таңһчар йовҗ, гастрольмудт орҗ, баһ биш көдлмш кеҗ йовсмн. Театрин үүлдвр әмтнә җирһлд зөвтә орман эзлснд «ленинградцнрин» ик тәвц бәәхин тускар дегтрт умшҗ болхмн. Эк-эцкин җирһл, эднә үлгүр болн сурһмҗ күүнә җирһлд ямаран ик чинр зүүдгинь Клара Сельвинан бәәдл-җирһл үзүлҗәнә. Эцкнь Исен Кокшунов олна нүүрт йовдг, һардгч үүл дааҗ йовсн күн бәәсмн. Эцкин эн заңгас күүкнднь күртсн бәәдлтә. Экнь болхла күүкдән чаңһар сурһҗ, дигтә-дагта болдгиг, герән цеврәр бәрдгиг, әмтнлә ээлтә бәәдгиг дасхсмн.
Хальмг күүкд улсин өкәр бәәдлиг ке-сәәхниг кезәнәс авн хальмгудла хоша бәәсн әмтн темдглҗ, хамгин сәәхнинь хулхалҗ авдг бәәснь бас тууҗд орсмн. Тегәд мана «зеенр» альд йовхинь, ямаран нег һазрт бидн теднлә харһхинь меддг арһ уга. Цүүгәтә йовдл учрсн цагт, нег үлү дәәлдәнә әәмшг күрәд ирхлә, эвин бәәдлиг батлхин төлә сәәхләсән толһачд мордулдг бәәснә туск тууҗин темдгүд бас баһ биш. Өкәр сәәхләсин тоод Клара Сельвина бас орсинь бидн меднәвидн. Сойлын министр көдлҗәхдән түрүн болҗ һазадын орнд гастрольд одсн «Бамб цецг» ансамблиг толһалҗ йовсн Клара Есиновна тиигхд олн улсин оньг эзлснь лавта юмн. Лаост тиигхд дипломатическ ик цуглран болснд Советин Союзин элчин өөр өкәр, һо-һольшг нурһта күүкд күн зогсҗаснь цугтад ик өврмҗтә болсмн. Тернь мана Клара Есиновна Сельвина бәәсмн.
Күч-көлснә үүлдврин 43 җиләс 34 җилин эргцд һардгч үүлд эн көдлҗ йовсмн. Оютнр бәәхдән эдн «Слуга двух господ» гидг наад белдҗ үзүлсмн. Беатричен дүриг Клара Сельвина наадсмн. Эн болн хөөннь театрин тәәз деер наадсн нань чигн дүрмүд немр медрл өгәд, әмтнлә хәрлцәнә дамшлт авхднь туслв. Серглң заңта, олна үүлдврт орлцдг төләднь талдан көдлмшт һардгч үүлд орулҗ авгдв. Партин таңһчин комитетин нег әңднь көдләд, партийн ах сурһуль дасад ирәд, Клара Есиновна таңһчин сойлын министр болҗ көдлв. Хөөннь сойлын көдләчнрин таңһчин профсоюзин комитетиг һардв, тиигәд сойлын халхла оньдин залһлдата йовв. Соньн кесг улсла харһҗ, җирһлднь учрсн мартгдшго харһлтсин тускар түүрвәч келҗ өгчәнә. Җирһлин хаалһ гисн акад юмн. 1993-ч җилд Клара Есиновнад хәрү Хальмг театртан ирҗ көдлх йовдл учрв. Зуг эн кемд театрин һардачин дааврнь зөвәр өсв. Хүврлтин күнд цаг, театрт ясвр кергтә, коллективин үүлдврин төлә нань чигн тоот кергтә бәәсмн. Тер дотр артистнрт җалв өгдг арһ уга цагт театриг харсч авх төр учрв. Дассн авъясарн, цуг чидл-чадмган агсад, Клара Есиновна шунҗ көдлв. Таньдг улсан эргәд, кесг кабинетд одад, театрт кергтә тоотыг хәәв. Артистнрәс үүдәгч багмуд бүрдәһәд, селәдәр йовад концертс үзүләд, күч-көлсч коллективст күрәд олсн тоотнь театрин үүлдврт йир туста болв. Режиссер Михаил Мамедовиг дуудад, наад тәвсмн. Элстин училищд сурчасн баһчудыг театрин ханьд орулад, белдврин көдлмш кесмн. Хамдан көдлҗ йовсн күн болһна туст килмҗ һарһдг бәәсмн. Тиигәд көдлмшт ямаран чигн күнд тоот харһв чигн бәәдлиг чиклҗ, үүлдвриг ясх арһ хәәдг заңгнь өөрнь көдлҗ йовсн әмтнд таасгддг билә. Олна үүлдврт даңгин орлцҗ йовдг заңган чигн эн хайсн уга. «Элистинка» клуб бүрдәһәд, күүкд улсиг негдүлв. Ах үйин артистнрин, зурачнрин, сойлын үүлдәчнрин тускар бичсн тоотынь умшачнр тодлна.
Цуг терүнә тускар күүндврт орлцсн нертә артистнр Иван Уланов, Валентина Арсанова, таңһчин сойлын ачта көдләч Иван Басангов, театрин көдләчнр Людмила Турченко, Владимир Мацаков, нань чигн улс келв.
Җирһлин хаалһдан үзҗ, соңсҗ йовсн, бийнь орлцҗ йовсн йовдлмудын тускар эврәннь дегтртән артистк, сойлын үүлдәч, министр Клара Есиновна Сельвина бичснь умшачнрт соньн болхнь маһд уга.

ҖИРҺЛИН Кермн

Видео