Хальмг Таңһчин делгрлтин туст батлгдсн бооцас

20-06-2023, 09:00 | Общество

Мөчн сарин 14-әс авн 17 күртл СанктПетербург балһснд XXVI нарт-делкән экономическ ик хург болв. Эн җил 130 шаху орн-нутгас 17 миңһн элч керг-үүлдврт орлцв. Хургин йовудт 900 һар бооцан батлгдв.

Хальмг Таңһчин делегац ик хургт күцәмҗтәһәр көдлв. Түрүн өдрмүдт мана регион онц кесг бооцас батлгдсинь урднь зәңглләвидн. Хөөннь бас кесг регионмудла нөкцлтин бооцас батлгдсн билә.

ПМЭФ-ин йовудт Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату Әрәсәд Беларусь Республикин элч Дмитрий Крутойла харһв. Харһлтд таңһчин Залврин һардач Босхмҗин Гилән бас орлцв. Хойр шаху җилдән мана таңһч Беларусьлә АПК-н, тосхлтын, сойлын болн зуульчллһна халхар нөкцлтҗ йовна. Хаска Батун темдглсәр, хамцу төсвсән күцәҗ, хойр республикин экономик батруллһнд тәвцән орулҗ чадхмн гив.
Ульяновск мүҗин губернатор Алексей Русскихлә Бату Сергеевич регионмуд хоорндк бооца батлв. Экономическ залһлдана халхар нөкцлтхәр эдн үгцв. Харһлтын йовудт Хаска Бату Алексей Юрьевичд хальмг маля белглв.
Тер мет мана таңһч Луганск Улсин Республиклә дарани бооца батлсн билә. Келхд, Әрәсән Президент Владимир Путинә даалһсар Хальмг Таңһч ЛНР-ин Антрацитовск районла урднь нөкцлтхәр үгцсн билә. Хальмг Таңһч мана орн-нутгин ханьд орсн шин регионд нөкд болхмн. Тенд хальмг малын махна зүүтә хот-хоолын лавк секгдәд көдлҗәнә. Терүнәс нань Антрацитовск районас бичкдүд ирәд, таңһчин лагерьмүдт амрхмн.
Таңһчин Толһач Хаска Бату «Туризм.РФ» корпорацин һардач Сергей Сухановла бас харһад, Әрәсән Залврин һардачин дарук Дмитрий Чернышенко Элстд ирхләрн зуульчнрин төлә гиичлүр тосхх даалһвр өгснә тускар күүндцхәв.
Тыва Республик мана таңһчла әдл мал өсклһнә регион болна. Эн халхар дамшлтарн хувалцхар хойр толһач Хаска Бату болн Владислав Ховалыг бооца батлсн болдг.
Херсонск мүҗд селәнә эдл-ахун халх сәәнәр делгрҗәхәс иштә эн субъектлә бас бооцан батлгдв. Тенд цаһан буудя, зер-земш болн темсн элвгәр урһагдна.
Ахнр-дүүнр болгч Бурять Республиклә бас бооцан батлгдв. Бурять соньн тууҗта, өвәрц сойлта регион болна. Мал өсклһн республикин һоллгч халхнь болдг. Терүнәс нань регионд зуульчллһн сәәнәр делгрҗәхнь нуувч биш. Хамцу төсвсән күцәҗ, хойр республик залһлдаһан улм батрулҗ йовхмн.
«Российско-турецкий диалог» ассоциацла бооцан бас батлгдв. Энүнә йовудт мана регион Әрәсәд бәәтхә Түрг орн-нутгт инвестормудыг бас олҗ чадхмн.
Ик хургин йовудт таңһчин Залврин ахлач Босхмҗин Гилән Әрәсән сойлын министрин дарук Надежда Преподобнаяла харһҗ күүндв. Төрскнч баһчудыг өсклһнә, сойлын өвәрцән хадһллһна, мана таңһчд сойлын шин бүрдәцс тосхлһна төрмүд хаһлгдв. Гилән Герасимовна Хальмг Таңһчд сойлын халхар ямаран соньн керг-үүлдврмүд давулгддгинь тодрхаһар келҗ өгв.
Терүнәс нань таңһчин премьер-министр «Юнигрин Энерджи» компаня һардач Игорь Шахрайла бас күүндв. Күүндврин ашар мана региона Лаганя районд Красинск болн Лаганск нарна электростанцс тосхгдхмн. Долан тербум арслң инвестиц орулхар зуралгдв. Тер мет көдлмшч 200 шаху орм бүрдәгдхмн.
Дәкәд болхла Босхмҗин Гилән «ВЭБ. РФ» компаня һардачин дарук Юрий Корсунла харһҗ бооца батлв. Эн компань көлгнә, энергетическ, балһсна инфраструктур делгрүллһнә халхар инвестиц оруллһнд оньган өгнә.
Темдглхд, ПМЭФ-ин йовудт түрүн болҗ ШОС-ин ханьд ордг орн-нутгуд дунд кикбоксингәр марһан давулгдв. Казахстана, Китдын, Беларусин, Таджикистана, Кыргызстана, Энткгин, Ирана, Узбекистана элчнр шунмһаһар марһанд орлцв, гиҗ келх кергтә.
Онц темдглхәс, мөчн сарин 16-д Әрәсән Президент Владимир Путин Петербургск экономическ нарт-делкән ик хургт орлцв. Владимир Владимировичин келсәр, ВВП 3,3 процентд өсв, көдлмш уга улсин тонь 3,3 процент тогтана, эннь орн-нутгин тууҗд хамгин сән күцәмҗ болснь темдгтә. Инфляц болхла 2,9 процентд күрв. 2024- ч җилин туула сарин 1-әс авн МРОТ 18,5 процентд өсхмн гив. Тер мет урдк җилд орн-нутг дотран зуульчлдг улсин тонь 16,7 процентд өсснь бас темдгтә. Ирх хойр җилд Әрәсән регионмудт модульн гиичлүрмүд тосхлһнд 11 тербум арслң йилһгдхнь бас заагдв. Инфраструктурин объектс цаарандан тосхгдад делгрүлгдхмн. Хулд-гүүлгәнә халхд бас онц оньг тусхагдҗана. 2030-ч җил күртл 100-500 күн бәәдг бичкн селәдт интернет болн сән чинртә мобильн залһлда орулгдхмн.
Цергә шишлң керг-үүлдврин төр бас эн ик хургт босхгдв. Владимир Путинә цәәлһсәр, мана орн-нутг ядерн зер-зев олзлҗ чадҗана, зуг өдгә цагт энүнә олзлһн керглгдҗәхш. Талдан чинртә төрмүдәр Президент бас тодрхаһар цәәлһҗ келв.
Таңһчин инвестицин ору 16 тербум арслңд немгдв. Хальмг Таңһч 11 субъектлә бооцас батлв. Ода энүгән күцәхин төлә чидлән агсҗ, эв-арһинь олҗ даавртаһар көдлхвидн, гиҗ таңһчин Толһач Хаска Бату ашлв.

ОЛЬДАН Цаһан