Төрскнч седклтә Илья Намсинов

Хальмг Таңһчин нертә үүлдәч, һардач болн номт Илья Намсиновд нерәдсн дегтр барас һарв. «Илья Намсинов - воин, ученый, созидатель. Вместе с народом» гиҗ нерәдгдсн дегтрин презентац мөчн сарин 16-д болв.
«Нур дунд нуһсн сәәхн, нутг дунд номтань сәәхн» гиҗ кезәнә келсн цецн үгмүд бәәнә. Илья Евгеньевич Намсиновин тускар тиигҗ келҗ болхмн. Цецн ухата болн гүн тоолврта эн күн төрскнч седклтә болн ик седвәртә һардач бәәсмн. Келсн үгнь тоомсрта, кесн кергнь күцәмҗтә гиҗ эн үүлдәчин тускар келҗ болхмн. Мана газетиг давсн зун җилин жирдгч җилмүдин чилгчин алднд ах редактор болҗ Илья Евгеньевич Намсинов толһалҗ йовла. Җил эргәд, билгтә эн үүлдәчиг болн седвәртә һардачиг партин таңһчин комитетин сегләтрт суңһсмн. Партин халхар, хөөннь Хальмг АССР-ин Деед Советиг толһалҗ йовхдан чигн Илья Евгеньевич мана газетин туст тасрхан уга килмҗән Һарһҗ йовла. Цаг давад, эн күүнә кесн тоотнь нег үлү тодрхаһар илдкәд, эклцинь тәвсн тоот таңһчин үүлдврт делгрлт авсинь үзх таал учрв. Таңһчиннь делгрлтин төлә насн-җирһлән нерәдсн Илья Евгеньевич Намсиновин бәәдл-җирһлин болн үүлдврин туск дегтриг көвүнь Геннадий Ильич Намсинов болн урднь «Хальмг үнн» газетин ах редактор болҗ көдлҗ йовсн Мөнкә Элистович Конеев бичҗ белдсмн. Эн дегтрин презентац «Негдсн Әрәсә» партин төвд болв. Терүнд таңһчан Сиврин тууврин хөөн, дәәнә хөөн босхҗ авч, бат хаалһднь орулҗ делгрүлсн ах үйин улс, дәәнә болн күч-көлснә ветеранмуд цуглрҗ ирв.
Хальмг Таңһчин болн Әрәсән улсин артист Юрий Ильянов умшсн шүлгүд Илья Евгеньевич Намсиновин болн энүнә үйин улсин кеҗ-күцәсн тоотыг үзүлсн тоолврта болн бахмҗта үгмүд болҗ әмтнә чееҗд төөнрв. Көглтин Даван болн Калян Санҗин шүлгүд цуглрсн улст седклин сергмҗ үүдәв.
Дегтриг олнд күргҗ медүлх сүүриг Геннадий Намсинов секв. Дегтрин түүрвәч, седкүлч Мөнкә Конеевд үг өгв. Кесн кергәрн олн-әмтн дунд тоомсрта күүнә тускар бичхд зөвәр нәрн төр мөн. Олн үүлдврт орлцҗ йовсн Илья Намсинов, кесг седвәрин эк татач бәәсн үүлдәч хамгин түрүнд әмтнә ухан-седклиг батлхд, оюни болн шагшавдын чик сурһмҗ өглһнд ик тәвцән орулсмн. Кесн кергнь олн, тегәд цуг тоотыг нег дегтрт багтаҗ болшго. Тегәд дегтрт үүлдврин һол халхс болн хамдан көдлҗ йовсн улсин тодлврмуд орсна тускар Мөнкә Элистович келв. Олн улс меддго зуг зәрм йовдлмудт оньг тусхагдсмн. Илья Евгеньевич болн энүнә үйин улс таңһчин делгрлтд орулсн тәвцинь үнлҗ болшго. Эднә гүҗрмг көдлмшин ашт босхгдсн балһсд болн селәд, өргҗлт авсн селәнә эдл-аху, чинртә кесг тоот ода күртл мана җирһлд һол ул-сүүрнь болҗ церглҗәнә. Тегәд иим улсин тускар, теднә кесн ач-тусинь мартлго өсч йовх баһчудт үзүләд бәәхлә, мана таңһч даңгин делгрлт авад, батрад йовхмн.
Күч-көлснә ветеран, дәәнә болн күч-көлснә ветеранмудын саңгиг олн җилд толһалҗ, олна үүлдврт шунҗ орлцҗ йовсн Николай Доржинович Илюмжиновин тодлврар, Илья Евгеньевич гүн ухата күн бәәсмн. Орн-нутгин өмн үзгин партийн бүрдәцсин хойрдгч сегләтрмүдиг цуглулад, сара хонгтан мергҗлтән өөдлүллһнә курст орлцсн цагт тенд партин таңһчин комитетмүдин сегләтрмүд ирҗ, лекцс умшдг бәәсмн. Нег дәкҗ Илья Намсинов ирәд, лекцин төриг чееҗәрн келәд, әмтнлә кеҗәх көдлмшт туслх кесг тоотыг зааснь цуглрсн улст икәр таасгдв. «Тадн, хальмгуд, хөвтә бәәҗит, таднд иим билгтә болн медрлтә һардач бәәнә гиһәд тедн келәд бәәлә», - гиҗ Николай Доржинович тодлв. Дәәнә болн күч-көлснә ветеранмудын саң секх селвг өгәд, эн көдлмшиг диглҗ залх даалһвр өгсинь зааҗ келв.
Хальмг Таңһчин сойлын ачта көдләч Иван Нимгирович Басанговин тодлврар болхла, Сиврт сурчахднь дәәнәс бууҗ ирсн зөргтә болн медрлтә офицер Илья Намсинов тер сурһулин һардач бәәсмн. Му нер зүүлһҗ туугдсн хальмгудт эннь йоста омгта йовдл болв. Хальмгуд ухата болн медрлтә улс болдгинь, әмтиг көтлҗ чаддгинь орсмуд Намсиновин үлгүрәр дамҗад медҗ авсмн. Җирһлднь туслсн олн нань чигн йовлдмудыг Иван Нимгирович тодлв. Николай Манджиков, Клара Сельвина, Полина Дагинова болн нань чигн ветеранмудын тодлврт Илья Евгеньевичин дүр тодрха болҗ, кесн тоотнь дәкн нег илдкҗ үзгдв. Дәәнә болн күч-көлснә ветеранмудын хүүвин ахлач Владимир Овечкин хамдан көдлҗ йовсн цагин тодлврарн бас хувалцв.
Хальмг Таңһчд ЮФО-н федеральн күцц зөвтә элч Александр Беляев Илья Евгеньевич Намсиновла әдл тиим тоомсрта көдләчнрин туск дегтрмүд цааранднь чигн барлгдҗах зөвтә гив. Өсч йовх үйнрт эннь йилһән сән үлгүр болҗана. Ах үйин күцәсн сән кергүд ардаснь дахҗ йовх үйин үүлдврин ул болдмн.
Хальмг ик сурһулин һардач Бадм Салаев дегтрин сурһмҗин чинриг темдгләд, Элстин ветеранмудын гериг толһалх даалһвр энүнд цагтан Илья Евгеньевич даалһсиг тодлад, эн дегтрин тускар оютнр дунд эрк биш күүндврмүд бүрдәгдх гиҗ иткүлв.
Хальмг Таңһчин Улсин Хуралын (Парламентин) Ахлачин негдгч дарук Сергей Сухинин дегтриг белдсн үлст ханлтан өргәд, таңһчин делгрлтд тәвцән орулсн улсин тодлврмуд сурһмҗин ик чинртә болдгинь онц заав. Дегтриг белдҗ барллһна көдлмш күцәсн Геннадий Намсиновин, Мөнкә Конеевин болн дегтрин зурач Сергей Бадендаевин көдлмшнь Ханлтын бичгүдәр темдглгдв.
ХӨӨЧИН Галина