Хальмг цергчнрин санлынь тевчҗ

18-07-2023, 09:10 | Общество

Така сарин 15-д Ростовск мүҗин УстьДонецк района Раздорская станицд мөртә 110-ч хальмг дивизин болн НКВД-н Кагульск меҗәнә 25-ч цергә дәәчнрин санлд нерәдәд ирлцңгү керг-үүлдвр давулгдв. Келхд, найн негн җил хооран Хальмгин хәәртә үрн Делгә Эрднь мел эн һазрт туурмҗарн ончрҗ, хальмгудас түрүн болҗ Советин Союзин Баатрин нер зүүсмн.

Нидн 110-ч ОККД-н туурмҗин 80 өөнд нерәдсн мөртә түрүн йовлһн болла. Эн керг-үүлдвр кесг үй улсиг хамцулсн билә. Өөнин йовлһнд хөрн шаху күн орлцсмн.
Бемб өдрлә чинртә керг-үүлдвр эклхин өмн Раздорская станицин бәәрн улс хальмг 110-ч дивизин дәәчнрин хувцта Золотаревка күүтрәс хаалһан эклсн мөр унсн орлцачнриг тосцхав. Хамгин түрүнд станицд 110-ч ОККД-н болн НКВД-н Кагульск меҗәнә 25-ч цергә дәәчнрин санлд нерәдҗ углҗ тәвгдсн чолуна өөр Раздорская чонҗин элчнр ном умшв. Түүнә хөөн цуһар станицин төвд бәәдг Төрскән харсгч Алдр дәәнә орлцачнрт нерәдсн сквер тал темцв. Мел тенд Советин Союзин Баатр Делгә Эрднин бумблв дүңгәнә.
– Җил болһн бидн энд харһҗ, тер догшн дәәнә цагт Тең һолын көвәг хортнас харссн нег һазра салдснрин болн хальмг цергчнрин санлынь тевчнәвидн. Тер мет Хальмгин хәәртә үрн Делгә Эрднин нериг дорас өсч йовх үйнрт дәкнәс тодлулнавидн, – гиҗ Усть-Донецк района һардврин толһачин дарук Ирина Глухарева санлын митингд келв.
Хальмг Таңһчин делегациг ахлҗ ирсн таңһчин Толһачин һардврин ахлачин үүлиг дааҗадг Кирилл Поповин келсәр, найн негн җил хооран 110-ч ОККД-н болн НКВД-н Кагульск меҗәнә 25-ч цергә дәәчнр Германя хамгин ик цергә әңгиг зогсаҗ чадв. Тер әәмшгтә ноолданд манахс тооһарн баһ болв чигн хортыг диилв. Өдгә цагт болхла нег һазра мана көвүд цергә шишлң керг-үүлдврин йовудт өвкнрин үлгүрәр Төрскән харсч йовна. Тегәд эн хамцу керг-үүлдвр авъяст тохрад, җил болһн давулгдад бәәхд иткҗәнәв, гиҗ Кирилл Дмитриевич темдглв.
Җил хооран мөр унад нааран ирх седвәриг цуһар дөңнв. 110-ч ОККД бүрдсн Баһ Дөрвд селәнәс авн экләд Раздорская станиц күртл 500 шаху дууна һазр манахс давҗ һарсн билә. Эн җил болхла эн хаалһиг невчкн ахрдулвидн. Золотаревка күүтрәс һарад йовсн биләвидн. Ажинов күүтрин дунд сурһульд амрлһнд зогсхла, тенд көдлдг нег залу мадн тал өөрдәд, бичкнднь ээҗнь энүнд хальмг цергчнрин тускар келҗ өгсиг тодлв. Энүг соңсчкад, дәәнә цагин йовудыг оңданар йилһҗ авнач, гиҗ таңһчин Залврин Ахлачин дарук, мөртә йовлһнд орлцач Нарн Кюкеев келв.
Хальмг делегацд орлцсн «Темәнә арлын» бүрдәһәч, дууч Леонид Очиргоряевин келсәр, Советин Союзин Баатр Делгә Эрднь туурмҗарн ончрсн кемд арвн йистә көвүн бәәсмн, тегәд эн тууҗлгч мөртә йовлһнд баахн көвүд орлцх зөвтә, гиҗ ухан-тоолврарн хувалцв.
Мөртә йовлһнд орлцач, нертә җаңһрч Батр Манджиевин келсәр болхла, эн Раздорская станицд хойрдад ирҗәнә, тер юңгад гихлә эцкнь мөртә 110-ч хальмг дивизин ханьд Төрскән харсч йовсн бәәҗ. Тегәд эн ончта керг-үүлдврт орлцснь энүнә төлә темдгтә йовдл болҗахнь лавта.
Керг-үүлдвр төгссн кемд цуһар Төрскән харсгч Алдр дәәнә орлцачнрин болн Делгә Эрднин бумблвст цецгүд тәвв.
Дарунь «Петровская гавань» нертә амрлһна төвд хазгудын «Донская застава» төрскнч дууна наадм болв, Усть-Донецк района болн Хальмг Таңһчас ирсн артистнр билг-эрдмән үзүлв. Хальмг улсин җаңһрч Батр Манджиев «Җаңһрин» тасрха домбрт келҗ дуулад олыг өврүлв. Леонид Очиргоряев болхла Делгә Эрднин туурмҗд нерәдәд бичсн Александр Колодяжныйин «Калмыцкие тюльпаны, донские ковыли» гидг ду дуулв. «Сар Герл» ансамблин көвүд-күүкд хальмг би биилҗ, наадмд орлцачнриг байрлулв.

КАРСАНА Евгения