Тәвн җилдән хулдачар көдлҗәнә

Ямр чигн орн-нутгин экономик делгрүллһнд хулд-гүүлгәнә халх нег онц орман эзлнә. Эндр эн халхар көдлдг улс сән Өдрән темдглҗәнә. Советин Союзин цагт РАЙПО болн СЕЛЬПО эн халхин делгрлтд ик тәвцән орулҗ йовла. Зуг орн-нутг оңдарад, эдн үүлдврән зогсав. Мана таңһчд ор һанцхн Көтчнрә районд үүлддг РАЙПО эндр күртл көдлҗ йовхин тускар урднь бичләвидн. Тенд ик дамшлтта көдләчнр нег һазра улстан туслмҗан күргҗ, сән чинртә эд-таврар теткхәр шунна.
Көтчнрә РАЙПО-д олн җилдән Галина Джусубалиева (зургт) көдлҗәнә. 1956-ч җилд Алтан крайд туугдсн хальмгудын өрк-бүлд ууһн үрн болҗ эн һарв. Мел тер җилд чигн төрскн теегтән хәрү нүүх зөвтә болсна туск арвн һурвн җилдән күләҗәсн байрта зәңг ирв. Сиврәс Галина эк-эцктәһән Көтчнрә района «Чкаловский» совхозд нүүҗ ирв. Тенд өсч-босад, дунд сурһульд орҗ, бичкнәсн авн экдән герин эдл-ахуд нөкд болдг билә. Келхәс, Галина тавн дү дахулҗ, өнр-өсклң, олн үртә өрк-бүлд өссн болдг.
Дунд сурһулян төгсәһәд, Элст балһсна кооперативн техникумд эн сурв. 1973-ч җилд Галина Четыревна Көтчнрә РАЙПО-н медлд бәәдг «Чкаловский» совхозин лавкд күч-көлснә хаалһан эклсн мөн. Мел эн җил дамшлтта хулдач хулд-гүүлгәнә халхар тәвн җилдән көдлҗәсән темдглхмн.
Хулд-гүүлгәнә көдләчнрлә бидн өдр болһн гишң харһнавидн, тер юңгад гихлә көдлмшин хөөн герүрн хәрҗ йовад, эрк биш өдмг, үс, тос болн талдан хотан хулдҗ авхар лавкд орнавидн. Тенд мадниг цаһан седклтә, тевчңгү, тиньгр чирәтә хулдачнр тосна. Галина Джусубалиеваг мел тиим хулдачнрла ирлцүлҗ болна. Өдгә цагт Чкаловский поселкд энүг ик-бичкн уга меднә. Өдр болһн медәтнр чигн, баһчуд чигн лавкд орҗ ирәд, хулд кеснәс нань Галина Четыревнала олн зүсн төрмүдәр күүндхдән дурта. Бичкн селәнд көдлдг улсин җалвнь ик биш, энүнәс иштә зәрм улст Галина эд-тавриг далдар өгнә, хөөннь тедн мөңгән авч ирнә. Тиим йовдл мана селәдт олар харһна биший.
– Ода цагнь тиим, нег һазра улсан эс дөңнхлә, эднд кен нөкд болхмн, – гиҗ дамшлтта хулдач Г.Джусубалиева келнә.
Олн җилдән үнн-чик седклтәһәр көдләд, Галина Четыревна региональн болн федеральн олн зүсн күндллһнә темдгүдәр ачлгдв, тедн дунд Әрәсән улсин кооперацд 25 җилдән күцәмҗтәһәр көдлсн күч-көлснә туурмҗин тедмгүд, тер мет Әрәсән болн Хальмг Таңһчин күч-көлснә ветерана нер зүүнә.
Онц темдглхәс, нидн Галина Джусубалиева Хальмг Таңһчд олн зүсн халхар нег ормдан хөрн һар җилдән көдлсн күүкд улсин орлцлһтаһар соньн төсвд орв. Терүнд таңһчас 75 күүкд улс орлцсн билә. Энүнә йовудт нертә зург цокачнр орлцач болһнд сәәхн зургинь кеһәд белглв. Төсвд орлцачнр таньлдҗ, күн болһн эврәннь җирһлиннь болн көдлмшиннь тускар келҗ өгв. Галина Четыревнан келсәр, тиим чинртә керг-үүлдврт орлцсндан ода күртл байрта бәәхән медүлв.
Энүнә лавкд хулдгдҗадг эд-таврин ик зунь хотхол болна, терүнәс нань хувц-хунр, ааһ-сав болн талдан эд-тавр эн бас хулдна. Эврә кергән сәәнәр меддг, ик дамшлтта хулдач Галина Джусубалиева көдлмшән чадмгаһар бүрдәнә. Тәвн җилин туршарт кедү баахн хулдачнриг эн дасхсн болх гинәт…
Эндр эн күүкд күн һурвн көвүнәснь һарсн долан ачин килмҗтә ээҗ болдг. Эдндән Галина Четыревна цань уга дурта.
Хулд-гүүлгәнә көдләчин сән Өдрән яһҗ темдглхәр бәнт гиҗ сурснд, урдк кевәрн көдлмшин ормдан тоснав, гиҗ Галина Четыревна инәмсклв. Бидн болхла олн җилдән нег ормдан седклән тәвҗ көдлҗәдг дамшлтта хулдач Галина Четыревнаг болн таңһчин хулд-гүүлгәнә халхин делгрлтд баһ биш тәвцән орулҗадг цуг улсиг эн байрла йөрәҗ, эрүл-менд, цаһан хаалһ дурдҗанавидн.
КАРСАНА Евгения