Хальмгин билгтә үрән тодлҗ

25-07-2023, 09:35 | Общество

Йосна, олна болн сойлын нертә үүлдәч Николай Джамбулович Санджиев сәәһән хәәһәд одахн һурвн җил болв. Таңһчин сойлын көдләчнр болхла санлын концерт белдҗ үзүлв.

Драмин болн шог наадна Орс театрин тәәз деер болсн концертд Хальмгин нертә дуучнр Татьяна Чиктеева, Анна Очкаева, Мергн Ким орлцҗ Николай Джамбуловичин шүлгүдәр һарһсн дуд олна оньгт тусхав. Билгтә хальмг седкүлч Роза Грицкова нертә үүлдәчин болн бичәчин дарани нег өөнд нерәдҗ белдсн соңсхвриг цуглрсн әмтн оньган өгч хәләһәд, Николай Джамбуловичлә харһсн болҗ, терүнә кеҗ-күцәсн тоотыг дәкнәс үзҗ, седкләрн байсв. «Күн үкдг, күүнә нерн үкдго» гиҗ келгднә. Нег үлү иим билгтә, медрлтә, олн-әмтндән туслҗ йовсн улс әмтнә уханас һархш. Санҗин Николай таңһчин делгрлтд орулсн тәвцнь йир ик. Йосна халхар, сойлын делгрлтин, баһчудт сурһуль дасхлһна туст Николай Джамбуловичин кесн сән кергнь тодлгдад, нернь мартгдшго.
Аршан-Зелмнә дунд сурһуль Санҗин Николайин нер зүүнә. Төрскн сурһульднь терүнә нертә музей секгдх зөвтә. Элстд шидрәс балһсна нег уульнц Санҗин Николайин нер зүүхмн гисн зәңг һарв.
Элст балһсна Хургт эврә залврин, зака батллһна болн олна зөөрин төрәр үүлддг комиссь тиим седвәр һарһҗ, әмтн орулҗ өгсн эрлһиг дөңнәд, тиим уульнц Элстд бәәх зөвтә гиҗ шиидв.
Ленинә нертә уульнцин 333 «а» тойгта герин 9-ч болн 10-ч тосхлтын һазрт Санҗин Николайин нерн зүүлһгдх уульнц бәәнә.
Николай Джамбулович Санджиев – Әрәсән сойлын ачта көдләч, Хальмгин билг-эрдмин ачта үүлдәч, Моңһлын сойлын ачта көдләч мөн. Моңһл келтнриг хамцуллһар, нег үлү сойлын көдләчнрин, бичәчнрин үүлдврин дөңгәр ахнр-дүүнрин нөкцлт батлхар даңгин шундг бәәсмн. «Менд» гидг шүлгәрнь Манҗин Аркадь һарһсн дун тер дарунь әмтнә тааслт олв. Хальмгин хойр ик билгтин заң-авциг, седклин залмҗиг медүлҗәдг дун таңһчин меҗә һатлад, Моңһлд, Шинҗәнд, Өвр Моңһлд болн нань чигн һазрт күрв. Моңһл келтә, нег цусн-махн дуучнр дуулҗах дууна клип йириндән хамцлтын частр болҗ батрв.
Энд белдгдсн дегтрин һәәхүлд Санҗин Николайин хөр һар дегтрин хураңһула бидн дәкнәс таньлдвидн. Теднә ик зунь бичкн умшачнрт нерәдгдсмн. Ах үйнрин кеҗ йовсн тоотыг цааранднь делгрүлх бичкдүдин тускар ухалад, теднд чик сурһмҗ өглһнә төр хаһллһнд Николай Джамбулович ик оньган өгч йовсна тускар Хальмг улсин бичәч Григорий Кукарека келв. «Байр» журналд дунднь барлгдсн бичкн дегтрмүдин тускар тодлад, Григорий Григорьевич журналын дундк халхиг һарһҗ авад, диглхлә эвтәкн дегтр болдгин тускар, тернь бичкн умшачнрт таасгддг бәәсинь темдглв. Тиигәд Николай Джамбулович бичкдүдт таасгдтха гиһәд, соньн олн тоотын седвәр һарһҗ йовсинь үүрмүднь тодлна.
Хальмг урн үгин халхд түрүн болҗ детективн янзтаһар бичгдсн хойр түүкинь һартан авад, эдниг бичхин төлә эн кезә цаг олдг бәәсмб гиҗ сангдв. А. Амр Санана нертә Келн-улсин дегтрин саң белдсн дегтрин һәәхүл болн терүнд тәвгдсн Николай Джамбуловичин олн зургуд седвәртә болн олна шунлтта эн үүлдәчин бәәдл-җирһлиг болн үүлдвриг дәкн нег тодлулв.
Номин халхар хойр монографь белдҗ һарһсинь эн һәәхүлд бас үзвидн. Терүнәс нань Николай Джамбулович номин төрәр 70 статья бичснә тускар сурһульчнрнь немҗ келв.
Билгтин шүлгүдәр 30 һар дун бичгдсмн гиҗ сойлын көдләчнр келнә. Санлын концертд төрскн һазртан нерәдсн «Милая Калмыкия моя» гидг дун соңсгдв. Бурятин көгҗмч Юрий Эрдынеевин үүдәсн айсар бичгдсн дун эврә төрскн һазр-усн чидлин болн омгин күчн болдгиг медүлв. Санҗин Николай мана таңһчла хам-хоша бәәдг бичәчнрлә залһлда бәрҗ үүлддг бәәсинь меднәвидн. Шүлгч Юрий Щербаков орс келнд орчулсн нег шүлгнь дууч Станислав Андриановд таасгдҗ, көгҗм бичсн бәәҗ. Дун түрүн болҗ Әәдрхнә мүҗин Лиманск районд болсн нег харһлтд соңсгдад, әмтнә тааслт олсмн. Тер дууһар видеоклип белдгдәд, төрскн һазртан нерәдсн Санҗин Николайин дәкн нег частр үүдсмн.
Иигәд Хальмгин билгтә үрнә үүдәврмүд, седкләснь төрсн олн дун мадндан үлдәсн зөөр болҗ, мана җирһлиг дахҗ йовна.

ХӨӨЧИН Галина

Видео