Таңһчд темс тәрлһиг икдүлхин төлә

17-08-2023, 09:30 | Общество

Хальмг ик сурһулин һучн тавта номт Владимир Батыров селәнә эдл-ахун төрәр диссертацан харсад, номин докторин цол зүүв.

- Дагестана урһмлын эдл-ахун ик сурһульд (ГАУ) Махачкала балһснд «Хальмг Таңһчин услврин һазрин таалд адамч өсклһнә технологин төрәр би диссертацан харслав. Адамч урһадг һазр эд-бод келһнә, терүг минералын асрмҗар тетклһнә, хорлтан күргдг хорхаһас харслһна болн нань чигн кесг төр энд хәләгдв. Эн темс өсклһнә дамшлһн Яшкулин района «Ветераны милиции» гидг КФХ-д күцәгдв, энүг Владимир Цой һардҗана, түүнд ик ханлтан өргҗәнәв – гиҗ седкүлчнрлә кесн күүндврт Владимир Александрович темдглв.
Тер дамшлһн 2014-ч җиләс авн 2022-ч җил күртл күцәгдлә. Тер көдлмшин ашнь урднь номин кандидатын диссертац харслһна кемд бас олзлгдҗала. Хамгин түрүнд һол күсл тәвәд, терүг күцәх кергтә, тиигхлә күцәмҗд күрч болҗана гиҗ баһ наста номин доктор темдглв. «Темснә шин зүсн үүдәҗ, түүнә һарцинь өөдлүлҗ, түүнә дөңгәр ик кемҗәтә урһц авч, тер дамшлтыг мана таңһчд болн цуг орн-нутгт өргәр олзлҗ әмтнә җирһлин кемҗәг өөдлүлх күсл диссертац тәвҗәнә.
Тер һол күсл болн күцәх төриг мини номин һардач, селәнә эдл-ахун номин доктор, Дагестана ГАУ-н профессор Тамара Саржановна Астархановала хамдан йилһҗ авлавидн, ода профессор РУДН-а ик сурһульла бас нөкцлтҗәнә. Цуг тер төр күцәгдв», – гиҗ Владимир Батыров заав. Темс урһалһна номтын үүдәсн кесг эв-арһ ода өргәр Яшкулин болн Ик Буурла райодт олзлгдҗана. Эн көдлмшин ул деер Хальмг Таңһчд адамчин шин сортмуд үүдәгдх, тиим кевәр томатын урһциг икдүллһнд эдн ик тәвцән орулх.
Йирин мана таңһчд темс тәрлһн ик кемҗәтәһәр күцәгдҗәхш гиҗ Владимир Батыров темдглв. Ода деерән дорд үзгин райодар темс урһана, болв онц эздүд Городовиковск болн Яшалтан, Ик Буурла райодт тиим үүлдвр күцәҗәнә. Аштнь мана таңһчд эн салвриг цааранднь делгрүлх сән таал бәәнә.
Владимир Александровичин сурһульчнр, тер тоод бакалавриатын болн магистратурин оютнр бас эн төрәр номин шинҗллт күцәҗәнә. Хальмг ик сурһуль таңһчин залврла болн селәнә эдл-ахун министерствла, арһлачнрла болн кесг үүлдврин һардачнрла өргнәр нөкцлтҗәнә гиҗ баһ наста номин доктор темдглв. Хойр җил хооран Владимир Батыров агрономийин кафедрин һардачд суңһгдла.
Мана күүндврт тер мет аграрн дацңгин декан, профессор Аркадий Натыров орлцв. «2022-2023-ч сурһулин җил күцәмҗтә болв, мана дацңгин номтнр докторин хойр диссертац (В.К. Болаев, В.А. Батыров) болн номин кандидатын хойр диссертац (С.А. Слизская, А.В. Убушиева) харсв. Номин кандидатнр эврә шинҗллтән Басан Городовиковин нертә Хальмг ик сурһулин болн махна болн үснә эдлууш һарһлһна, эд-бод келһнә Иҗлин номин күрәлңгин диссертацин хамцу хүүвд харсла.
Тиим кевәр ода мана дацңгин коллективд 11 доктор болн 24 номин кандидат көдлҗәнә, тернь йир сән үзмҗ болҗана. Эн җил мана хамцу хүүвд Хальмг ик сурһулин номтнр 8 диссертац харсла, дарук хойр җилд энд бас 2 күн докторин диссертац харсх», – гиҗ Аркадий Канурович темдглв.
Тиим күцәмҗд күрхин төлә дацңд оютнриг номин көдлмшт оруллһна, эн халхар дигтә-дарата сурһмҗ өглһнә, эн үүлдврт багшнриг болн сурһмҗлачнриг орлцуллһна көдлмш тасрхан уга күцәгднә. Тер мет Хальмг ик сурһулин урһмлын эдл-ахун дацң Ростов-на-Дону, Москва, Санкт-Петербург балһсдын Белоруссин, Узбекистана, Казахстана талдан орн-нутгин селәнә эдл-ахун вузмудла өргнәр нөкцлтнә, теднә багшнр ирҗ лекцс умшна, семинармуд бүрдәнә, хальмг оютнр бас тер вузмудт медрлән гүүдүлҗ дамшлтан хоршана.
Тер мет номтнрин консорциумд Әрәсән болн талдан орн-нутгудын мергҗлтнр орлцҗана, тедниг Хальмг ик сурһуль хамцулҗана, эдн селәнә эдл-ахун халхиг делгрүллһнә төрәр көдлҗәнә, эн тоот чигн диссертац харслһнд, номтнриг белдлһнд нилчән күргҗәнә, гиҗ Аркадий Канурович темдглв.
Цааранднь эдн «Приоритет 2030» көтлврин кемҗәнд Әрәсән 134 вузла хамдан номин кесг төсвиг күцәҗәнә. Генетикин салврар баһчудын лабораторь бас номин гүн шинҗллт кеҗәнә. Тенд 11 күн көдлҗәнә. Һурвн профессор цуг үүлдвриг һардҗ, баһчудт селвгән өгнә. Үдлго эдн бас докторин болн кандидатын цол зүүх.
- Тер мет «Академия мобильности» гидг көтлвр экләд күцәгдҗәнә, - гиҗ Хальмг ик сурһулин һардач Бадм Салаев келв. Энүнд билгтә баһ наста оютнр орлцҗана. Эн көтлвр хойр җилдән үүлднә, – тер кемд эдн номин статьяһан белднә. Цааранднь улм нәрн шинҗллт кеҗ номин хаалһд орх дурн бәәхлә, «Иргч номин кандидат» болн «Иргч номин доктор» көтлврт эдн орлцна. Ут-турштан докторин 4 болн номин кандидатын 30 диссертац эн көтлврин дөңгәр харсгдла гиҗ Бадм Катинович заав.
Болв хамгин түрүнд бидн мана билгтә оютнрин төлә номин шинҗллтд орлцуллһна төр хаһлх зөвтәвидн. Түүнә төлә ода бакалавриатд болн магистратурт сурдг оютнрин төлә һаха сарла эврә мөңгәр оютнрин номин лабораторь бүрдәхәр седҗәнәвидн, тиим кевәр 3-ч-4-ч курсас авн оютнр теднд тааста шинҗллтд орлцҗ номин хаалһд түрүн ишкдлән кех. Тиим кевәр номтнриг белдлһнә шишлң көдлмш мана вузд тогтагдсн бәәнә, тернь хамгин чинртә төриг дигтә-даратаһар хаһлх арһ өгхнь лавта.
Баһ наста номтнрин төлә бидн ЖСК тогталавидн, эднд һазрин участкуд өггдх, эдн эврә гермүдән тосхҗ чадх, эн кергт мана вуз дөң болх гиҗ ректор ашлв.

ТҮРВӘН Һуна

Видео