Өрк- бүлин соньн тууҗиг сергәһәд

Зургуд күмн әмтни хамгин үнтә,ик чинр зүүҗәдг үүдәлт гиҗ келдгнь басл орта юмн гиҗ сангдна,юңгад гихлә мел зургудар дамҗад бидн кен- негнәннь санлынь болн альк нег цагт учрсн йовдлмудыг сәәнәр тодлнавидн.Эн саамд өрк- бүлин зургуд ик соньмслтта болдгнь мел үнн. Хәләһит,күн болһна гертнь өрк- бүлин зургудта кесг альбомс хадһлгдна биший,дәкәд кен- негнднь гиичд ирсн цагт кезәнә болсн йовдлмудыг тодлулсн зургуд хәләхд басл соньн болну эсий…Зуг кен,ямр улс энд зурган цокулсн болхвий, гиҗ хамгин түрүнд соньмснач. Нег үлү зургт таньдго әмтиг үзхләрн,-эннь кемб, кезә,альд бәәсмб, ямр йовдл тодлгдсмб,-гисн сурврмуд тер дарунь гилтә үүддгнь басл зөвтә юмн. Мана герт чигн эк- эцкәс үлдсн кесг хуучн зургуд бәәнә,бәәҗ- бәәҗәһәд альбомсан секәд,эн зургудыг хәләхдән басл дуртав. Зурган цокулсн улс агчмин зуур болв чигн генткн өөрм бәәсн болҗ медгдҗ, байрта чигн,уйдлһта чигн тодлврмуд үүдәнә.
Эн саамд нег үлү сәәһән хәәҗ одсн өвкнриг,өөрхн улсиг тодлулсн кезәңк хар-цаһан зургуд өдгә цагт кен-негнәннь төлә хамгин үнтә, өвәрц зөөр болҗ әрүнәр хадһлгдҗахнь лавта. Мел иим зургудар дамҗад, дорас өсч йовдг ачнр-җичнртән чигн эврә уңг-тохмин,төрл – садна тускар цәәлһҗ медүлх арһ учрна биший.Хәрнь,зәрм улсин бәәдл-җирһлин тускар зуг минь иим зургуд хәләҗ тодрхаһар меднәч. Тиигәд өрк- бүлин альбомст, архивст, музеймүдт хадһлгдҗадг олн зүсн зургуд хәләһәд, эврә улсин, өрк-бүлин тууҗиг сәәнәр медсн деерән кезәнә болсн йовдлмудыг чигн бас сергәнәч. Кесгәс нааран мана газетлә бат залһлда бәрҗ, дару-дарунь редакцин хайгар бичҗәдг Буджала Савр шидр маднд хуучн һурвн зург авч ирснь бас ик соньмслт үүдәв гиҗ келх кергтә.
Деер барлгдсн зургнь Агуровихнә өрк- бүлин альбомас авгдсн болҗ һарв. Күчәр төрскн теегәсн туугдсн хальмгудт зуг 1957 җилд,партин ХХ съездд Сталиниг гемшәснә хөөн, эврә һазр – усндан нүүҗ ирх зөв өгсн болдг. Зәрм хальмг өрк- бүлмүд болхла, «деерәс» зөв өгхинь күләлго, эврән бийснь хол хаалһд һарч йовсн бәәҗ. Приютна района Доценг бичкн селәнд өсәд-боссн зәрм өрк-бүлмүд 1956 җилд экләд Сиврәс нүүҗ һарч, дарук җилднь болхла мана таңһчин автономь тогтагдсна хөөн нег һазра улснь цугтан хәрҗ ирсн болв.
(полную версию статьи можно посмотреть в бумажной версии выпуска № 34 (19016) 4 апреля 2024 года, четверг)
Шагҗин Любовь