Билгтә зурач Хаска Байр

Мана таңһчд болн түүнә меҗә һатц нернь темдгтә көгҗмч болн амн үгин зөөрин хадһлач Уджан Борис «Шин нерд» гидг төсв эклҗ үүлдҗәхин тускар маднд келҗ өглә. Эврә дурар үүлддг билгтә дуучнриг болн биичнриг, шүлгчнриг болн бичәчнриг, дизайнермүдиг болн зурачнриг хәәҗ дөңнлһн, теднә тускар олнд зәңгллһн эн төсвин һол күсл мөн.

Моһа сарин чилгчәр Элстд Хальмг филармоня залд эднә презентац болв. Тер тоод көгҗмчнр Тимофей Ивенко, Музран Владимир, Владимир Омельчак, зурачнр Хаска Байр болн Оксана Бездетко, шүлгчнр Босхмҗин Надежда, Дандан Вероника, Евгения Решетникова, дуучнр Зулан Данзн, Очр-Һәрән Эрдм, Эрднин-Җимбин Лилия, олн зүсн цокдг эрдмчнр Котинә Антоний Котинә Дмитрий, Манҗин Мергн, Ачира Виталий, «BRATZ», «С7», «Дурндан» багмуд,«El. Rock» болн «Пазл» (Элстин 8-ч тойгта сурһуль) студьс эврәннь үүлдврин тускар келҗ өгәд, билг-эрдмән болн үүдәлтән үзүлв. Эдн дунд билгтә улс дала бәәхнь концерт иткүлв, цааранднь чигн эдн улм ик то улсин седклиг билг-эрдмәрн авлхнь лавта.
Эн төсвд орсн шүлгч, Ик Буурла дунд сурһулин хальмг келнә багш, ода ачта амрлһнд бәәдг күндтә медәт Босхмҗин Надеждан тускар бидн мана газетд бичләвидн. Ода болхла билгтә баһ наста зурач Хаска Байрин тускар келҗ өгхәр седҗәнәвидн.
Байр Шарту балһсна юридическ академь төгсәснә хөөн ода шаңһа бүрдәцд көдлҗәнә. Көдлмшин завсрт зургудан зурна. Бичкнәсн авн мультфильм хәләһәд, теднә дүрмүдиг зурад, тиигҗ юм зурдгиг дасчала. Эцкнь бас тиим билг-эрдмд дурта, эднә өрк-бүлд цугтан зурна.
Эн җилин эклцәр Байрин зургудын һәәхүл болв. «Эврәннь билг-эрдмән әмтнәс нууһад керг уга» – гиҗ нанд таньл-үзлм келҗәлә, тегәд хальмг олн улсин тууҗд нерәдсн зургудан цуглулад, һәәхүл келәв. Урднь тедниг олнд үзүләд угав. Харндаһар зурнав, графикин үүдәврмүд тернь болна, олн зүсн өңгәр зурсн юмн бас бәәнә, болв график нанд хамгин икәр таасгдна», – гиҗ Байр эврәннь үүдәлтин тускар келнә.
Түүнә үүдәврмүдиг хәләхәр дамшлтта зурачнр чигн ирлә, Байрин үүдәлт теднд таасгдв. «Ховр юм зурҗанат, тиим юмн талдан зурачнрт уга», – гиҗ эдн келв. «Тиим өөдән темдг нанд икәр таасгдв, ик урмд өгв. Цааранднь зурх седклим чаңһав. Һәәхүлин хөөн мини зәрм зургиг әмтн хулдҗ авхар седв. Зуг мини үзүлсн цуг тоот эзнә юмн билә, зәрмсинь би үүрмүдтән, таньл-үзлдән белгләд өгчкләв, зуг һәәхүлин төлә тедниг хәрү цуглуллав. Тегәд тер таасгдсн юмиг шинәс кеһәд хулднав, зуг дарунь тер керг бүтшго, күләҗәтн гиҗ келләв. Болв ода күртл цол күрхш, көдлмш цуг цагим эзлнә», – гиҗ Байр келнә.
Урднь Байр эврә билг-эрдмәрн, бичкнәсн авн дасч авсн тоотар түшг кеҗ зурҗала. Болв эв-арһ тату болҗахнь медҗәлә. Тегәд Элстин билгтә бичкдүдин таңһчин төвд сурх арһ үүдхлә, дарунь тиигәрән одад кесг шин тоот дасч авв. Тенд йоста зурач Татьяна Сереченко көвүг дасхчала. Хойр җилдән Байр төвд сурла, тернь үүдәлтднь сән түшг болв.
Болв зурачин эрдмд эрк биш сурх кергтә гиҗ эн тоолҗахш. «Энтн мини хобби болҗана, көдлмшин хөөн невчк амрхар седәд, өөрд улсин тууҗас юм зурнав, тууҗин туск кесг дегтр, номтнрин шинҗллт, тууль-тууҗ умшлав, түүнә ул деер мана өвкнрин бәәдл-җирһлин тускар зургудан зурлав. Мел чикәр зурҗанат гиҗ номтнр, тууҗин мергҗлтнр келнә. Тернь нанд бас омг өгнә. Ода сурһуль уга кесг баһчуд үүдәлтән делгрүләд йовна. Тиим кевәр би чигн нанд тааста кергиг цааранднь күцәҗ чадҗанав гиҗ санҗанав», – гиҗ хәләцән Байр медүлнә.
Түүнә үүдәлт кесг күүнд таасгдна, зәрмснь хойрдгч һәәхүл кезә болхинь күләҗәнә, шин үүдәврмүдинь үзхәр седҗәнә, тернь чигн медгдҗәнә. Эврәннь үүдәврмүдтән мана өвкнрин бәәдл-җирһлин йовудыг, дала дән-даҗгта күнд-күчр теднә тууҗиг сергәхәр седнә, тедниг үүмүлҗәсн кесг төриг медүлхәр зүткнә. Билг-эрдмнь җил ирвәс өсәд йовна, улм гүн хәләцән баһ наста зурач үүдәврмүдтән медүлҗәнә. Нег үлү мана олн улсин тууҗд нерәдсн тиим ик то үүдәврмүд талдан зурачнрт уга гиҗ келҗ болҗана.
Тиим кевәр билг-эрдмтә баһчудын то мана таңһчд цөөкн биш гиҗ Уджан Борисин эклсн «Шин нерд» гидг төсв төвәр үзүлҗәнә. Омгта билгтнрин үүдәлтинь улм өргнәр олнд медүлҗ, теднә неринь дуудулхд төсв дөң болҗана. Хальмг улсин келинь болн авъясинь хадһллһна кергт төсвин талдан салврнь нерәдгдҗәнә. Тиим кевәр баһчудын үүдәлт күнд төр хаһллһнд чигн дөң болад бәәхнь лавта.
ТҮРВӘН Һуна
Эн төсвин тускар шүлгч, хальмг келнә багш Босхмҗин Надежда шишлң шүлгән бичсмн. Терүг тана оньгт тусхаҗанавидн.