Эк-эцкин сурһмҗар өлзәтә үрд өсчәнә

Көтчнр селәнд бәәдг Һәрән Николай болн Ирина дөрвн үртә эк-эцк болна. Эдн арвн долан җилдән ни-негн, кен-негнәннь седкл медҗ, күүкдтән чик сурһмҗ өгч, олна хормад багтҗ бәәнә. Эдн өвкнриннь авъясар бәәсәрн байн, суусарн өнр болҗ, күч-көлсәрн болн авг-бәрцәрн отг-әәмгтән күндллһ олв. Дөрвн үрнь эк-эцкин сурһмҗар өлзәтә үрд болҗ өсч, сурһулян сәәнәр сурч, спортын болн үүдәгч халхар күцәмҗ бәрҗ өөрхн элгн-садндан бахмҗ болна.

Николай бийнь Көтчнрә района Алцңһуд селәнд өсәд-боссмн, Ирина болхла Иҗл һолын көвәд бәәршлҗәдг Цаһан Амнас. Эдниг үр-иньгүднь Элстд таньлдулв, баахн улс нег-негндән дуран өгәд, өрк-бүлән өндәлһв. Баахн өрк-бүл Көтчнр селәнд бәәршлв, энд эдн эврә гертә-малта болв, нег-негән дахад дөрвн үрнь һарв. Ууһн Эрдем ода 9-ч класст сурчана, эн эцкиннь үлгүрәр бөк бәрлдәнә халхар күцәмҗ бәрнә. Николай Менкенович бөк бәрлдәнә спортын мастер болна, эн таңһчин болн Әрәсән марһаст диилвр бәрҗ йовсмн, эндр дамшачар көдлҗәнә. Эцкнь көвүнән цогц-махмудынь батруллһнд, эв-довта болхднь нилчән күргсмн. Келхд, Эрдм таңһчин, ЮФО-н болн Цугәрәсән марһаст күцәмҗ бәрҗ, кесг ачлвр авна. Эн ардан Делгр күүк дахулв, эн 7-ч классин сурһульч мөн. Күүкн бас спортар соньмсна, волейбол наадхдан дурта. Делгр экдән түрүн нөкд болҗ, дүүнрән хәләнә, герин көдлмш кеҗ, һуйрин зүүтә хот-хол белднә. Ирина Викторовна бийнь кондитерин эрдмтә, тегәд күүкдтәһән эн олн зүсн хот кеҗ ирсн гиичнриг тоона. Джалсан 4-ч класст сурна, эн эцкиннь болн ахиннь үлгүрәр бас бөк болв. Темдглхәс, көвүн таңһчд һурвн дәкҗ сул бөк бәрлдәнә чемпион болсмн. Арвта көвүн иргчдән бас күцәмҗ бәрҗ сән спортсмен болхнь лавта. Отхн Элина һурвта, эн «Сайгачонок» бичкдүдин садт орна. Күүкн дуулхдан болн биилхдән эвтә.

Ода герин эзн Ергенинск селәнд көдлҗәнә, тегәд зуг амрлһна өдрмүдт гертән бәәнә. Ирина Викторовна урднь района әмтнә социальн теткврин комплексн төвд социальн көдләч болҗ көдлҗ йовла. Отхн үрән асрлһна амрлһнд бәәснә хөөн күүкд күн района ветеринарн цергллтд тооч болҗ көдлнә. Нидн эн көдлмшт һарад уга билә, тегәд өрк-бүлин сара теҗәлин кемҗән дор унв. Тегәд олн үртә өрк-бүлд дөң болхин төлә района социальн харслтын цергллтин көдләчнр социальн бооца батлх селвг өгв. Тиигәд Горяевихнә өрк-бүл 100 миңһн арслңга дем авад, мөңгәрн үкр болн һурвн һаха хулдҗ авч мал асрдг болв. Эрдм марһанд диилвр бәрсн төләдән күүкн туһл шүүҗ авсн билә. Дәкәд эдн така, немш така бас бәрнә. Николай Менкенович болн Ирина Викторовна бийснь бичкнәсн авн мал асрдг, үкр саадг бәәсмн, тегәд эврә дөңцл эдл-аху бәрхд эднд күнд болсн уга. Күүкднь эк-эцкдән дөң болҗ, хаша-хаац ясна, малд хот өгнә, нань чигн көдлмш кенә. Малын гемәс хөрлһнә станцд көдлдг төләдән күүкд күн мергҗлтнрин сүв-селвг учртан авч малд цаглань тәрлһ келһүлнә, теднә бәәдлинь шинҗлнә.

- Мана тоолврар, бичкнәсн авн эк-эцкдән нөкд болдгиг, үүл бәрдгиг дассн күүкд-көвүд дааврта, көдлмшч улс болна. Ууһн үрнь болад, эцкнь угад нанд ик дөң күргнә, мал услх, хот өгх, хаша цеврлх көдлмшиг эн күцәнә. Делгр Джалсан хойр бас чадсарн нөкд болна, эдн шовудт хот өгнә, өндг цуглулна. Эврә эдл-аху бәрдг болад бидн үс-тос, мах, өндг хулдҗ авхшвидн. Удл уга мана үкр туһлхиг, һахас кичглхиг күләҗәнәвидн, тегәд төлән бүрн-бүтн хадһлҗ авх кергтә. Бичкн-бичкнәр мана эдл-аху өсәд йовх, тер цагт үлү үсн һарх, терүг эд-бод кеҗ эврә ээзгә, өрм иддг болхвидн. Мана күүкд үс уухдан йир дурта, урднь бидн яма бәрдг биләвидн, терүнә үсн шимтә болн эрүл-мендд туста болна. Эндр хот-хоолын үн өдр ирвәс өөдлҗәх цагт эврә эдл-ууш бәәхнь туста болн олзта болҗана. Района социальн харслтын цергллтин көдләчнр маднд социальн бооца батлхд дөң болснд бидн ик ханлтта бәәнәвидн. Терүнә дөңгәр бидн эврә эдл-аху бүрдәҗ чадвидн, - гиҗ Ирина Викторовна келнә.

Өнр-өсклң Горяевихнә өрк-бүл сул цаган хамдан давулхдан таасна. Эдн Домбайд одҗ, уул деер һарч амрад ирв. Җил болһн зуни амрлһндан һархларн эдн Цаһан Амнд бәәдг ээҗдән гиичлнә. Тенд эдн Иҗл һолд өөмҗ, заһс бәрҗ амрна. Хол һазрт одҗ амрх арһ уга болхла эдн теегт һарч йиртмҗ һәәхҗ, спортивн дөрлдә бүрдәҗ, цаган тустаһар давулна. Одахн Николай Менкенович 55 җилин өөнән темдглв, эднә өөрхн элгн-садн болн үр-иньгүднь эдн тал гиичд ирв. Олн үртә өрк-бүлд өлзәтә сән үрд өсчәхнь, эдн малан асрҗ өвкнриннь авг-бәрцәр бәәхнь эднд ик бахмҗ болв.


ДООҖАН Наталья
ЗУРГУДТ: Горяевихнә өрк-бүл Домбайд амрчах кем;
Джалсан такаст хот өгчәнә