Дууч шар хөөчин ачнр

23-04-2022, 11:00 | Общество, Таңһчин зәңгс

Төрскн теегин, энд малан өскҗ бәәдг улсин бәәдл-җирһлин дууч болҗ хальмг утх-зокъялд орсн Эрнҗәнә Константинә 110 җилә өөн эн өдрмүдт таңһчд темдглгдҗәнә. Дууч шар хөөчин өөнд нерәдсн байрин керг-үүлдвр Элстин политехническ колледжд болв.

Цагнь ирәд, төрскн теегтән бамб цецг болҗ ирхин туск таавран шүлгүдтән Эрнҗәнә Константин медүлсмн. Хаврин сәәхн цагла, мөрн сарин цевр аһарт бамб цецгүдәр тег кеерсн цагт баһчуд – шин үйин үрд энүнә шүлгүдиг чееҗәр умшҗ, үүдәврмүдәрнь наад тәвх гиҗ улсин шүлгч ухалҗасн болхий?! Элстин политехническ колледжин оютнр Эрнҗәнә Константинд нерәдҗ шүлгүдин болн көгҗмин баһ насни йөрәлән нерәдв.

Эрднь Деликовин нертә Хальмгин комсомолын мөрән лауреат, хальмг улсин шүлгч Константин Эрендженовин үүлдврт нерәдсн көгҗмин-утх-зокъялын композиц оютнр белдв. Келн-улсин зөөриг тархалһар нер һарсн шүлгчин зургар кеерүлгдсн тәәз деер эн байриг һардҗадг күүкн көвүн хойр һарч ирәд, бичәчин намтрла, терүнә үүлдврин һол девсңгүдлә цуглрсн оютнриг эдн таньлдулв. Иигәд Баина Гучинова Иван Жуков хойр шүлгчин бичкндк цагинь тодлулад, өсәд-босад сурһуль сурад, комсомолын шүлгч болҗ дәәнә өмн нер һарч йовснаннь тускар, худл герчллһәр засглгдҗ, Колымад тууврт йовсн зовлңта җилмүдинь тодлулад, төрскн таңһчан шинәс босхҗ авсн цагт бичәч ямаран ик көдлмш кеҗ йовсинь үзүлв. Намтрин җилмүд дахулад оютнр Даниил Горяев, Җаңһр Бадмаев, Эренцен Амнинов, Софья Эдеева, Айса Кульчицкая шүлгүдиг чееҗәр келҗ өгв. Эн үүлдврин йовудт Эрнҗәнә Константинә бийиннь дун соңсгдсн, шүлгүдән умшҗ йовсн аудио бичмр олнд медүлгдв. Улсин көгҗмин олн зүсн зевсгүдәр көгҗм татдг, «Җаңһр» дуулдг бәәсинь оютнр эн өдр соңсв. Билгин зальта күчнь оютнрт медгдәд бәәв.
Шүлгчин үүдәврмүдәр соньмсад, оютнр Хальмг Таңһчин сойлын ачта көдләч Эрднь Поштаровин һардврт оютнр Константин Эрендженовичин үүдәврәр бичкн наад белдҗ тәвсинь цуглрсн әмтн таасҗ тосв. Хальмг келн-улсин хувц өмсәд, хуучна цага нег бәәдлиг үзүлсн зурцд Намҗл Богаев, Санал Дорджиев, Сумьян Габуншин, Савр Лагаев болн нань чигн оютнр орлцад, тодрха дүрмүд үзүлхәр шунсинь альхан ташҗ оютнр дөңнв.

Эрнҗәнә Константин кезәңк цага авъясмуд, тууль-түүк, үлгүрмүд йир сәәнәр меддг бәәсмн. Медснәсн әмтнлә хувалцхар, тер дотр баһчудт цәәлһҗ медүлхәр бичәч шунҗ йовла. Театрин, кинематографин болн көгҗмин Ленинградск институтд сурчасн хальмг студин артистнрт төрскн келиг дасхҗ йовсмн. Хөөннь хөр шаху җил хальмг телеүзлд болн радиод хальмг улсин амн үгин зөөриг медүлҗ йовсн соңсхврмуд белдҗәсмн. Тер ик көдлмшин ашт «Цецн булг» гидг дегтр бичснә тускар колледжин хальмг келнә багш Татьяна Менкураева оютнрт келҗ өгв. Хөөннь тер дегтр орс келнд орчулгдҗ, «Золотой родник» нертәһәр барлгдсмн. Татьяна Николаевна оютнрла бичкн марһа тогтав. Багш үлгүрмүдин эклцнь келхлә, оютнр үлгүриг күццднь келҗ, хальмг келән меддгән медүлв. «Хоома күн хойр көдлмштә» гидг үлгүриг оютнр цугтан меддг болв, заалд суусн улс шуугҗ инәлдв. Эрнҗәнә Константин бийнь чигн серглң заңта, шогч күн бәәсмн. Байрин эн йовдл чигн тиим кевәр, хаврин салькн мет гиигнәр серглң бәәдл үүдәҗ давв.

Элстин политехническ колледжин һардач Галина Васькина оютнрин үүлдвриг сән халхаснь үнләд, эдн эмәлго, зергләд тәәз деер һарч шүлгүд умшҗ, нааднд орлцснь сән йовдл болҗана, гиҗ темдглв. Хальмг утх-зокъялд ик тәвцән орулсн билгтә бичәч болн улсин зөөрин хадһлач Эрнҗәнә Константинә үүдәврмүдлә, терүнә бәәдл-җирһллә эндр оютнр өөрхн таньлдв. Намтрлань таньлдҗ, шүлгүдинь умшҗ, баһ насни чееҗдән терүнәснь сурһмҗ авв. Өвкнрин урн үгин болн сойлын зөөриг һал мет хадһлҗ йовсн нертә шүлгчин үүлдвр баһчудт сән үлгүр болҗахин тускар Галина Васильевна өөнин керг-үүлдврин чинриг темдглв.

Бичәч хальмг теегин, уласн модна, түрүн дурна тускар бичсн цагтан мел эн заалд суусн күүкд-көвүдин наста бәәсмн. Тегәд эндрк үйин элчнр – колледжин оютнр хальмг улсин шүлгчин үүдәврмүдиг һарсн өдрләнь ирлцүлҗ умшснь нег үлү чинртә болҗана. Шүлгүдин авлгч күчнь тиим болсмб, аль әмтнә җирһлд цугнь залһлдата болдв – яһдг болвчн шүлгләнә байрин хөөн баһчуд адһҗ һархар седсн уга, баһ биш цагт цугтан ормдан суув. Эрнҗәнә Константинә 110 җилә өөн тиигҗ Элстин политехническ колледжд темдглв. Дууч шар хөөчин ачнр-җичнр болҗах баһчуд хальмг улсин шүлгчин нериг болн үүдәврмүдиг мартҗахш.

ХӨӨЧИН Галина