Бадм цецг – мана һазрин кеермҗ

09-08-2022, 11:50 | Общество, Таңһчин зәңгс

Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Батун седвәрәр долан хонгин туршарт Лаганя районд болсн бадм цецгин фестиваль байрин бәәдлд төгсв. Өдр болһн фестивалин йовудт болсн олн зүсн керг-үүлдврт таңһчин әмтн бәәтхә, мана орн-нутгин кесг һазрас олн гиичнр терүнд орлцснь темдгтә болн кесгтән тодлгдх йовдл болв. Москва, Санкт-Петербург, Сарпуль, Магадан, Пермь, Краснодар болн талдан балһсдас ирсн олн гиичнр хальмг улсин сойлла, авъясла таньлдв. Фестиваль юуһарн соньн болсна тускар маднд Лаганя района «Приморские известия» газетин ах зәңгч Манҗин Светлана тодрхаһар келҗ өгв.

Җалһа селәнд болн Лагань балһснд өдр болһн олн зүсн марһас, мастер-классмуд, мөргүлмүд, концертмуд, хальмг улсин авг-бәрцин туск һәәхүлмүд, келн-улсин наадд, спортивн дөрлдән болв. Лаганя района билгтнрлә хамдан хам-хоша бәәдг Әәдрхнә болн Аһшин мүҗсин артистнр билг-эрдмән үзүлҗ, зуульчлҗ ирсн улст сергмҗ үүдәв. Әәдрхнәс ирсн Азиз Гулеев болн Константин Губин Аһшас хальмг улсин алдр дуулвр «Җаңһриг» болн «Ээҗин дууг» дуулснь олнд өврмҗ болв. «Nortan», «Хагрин» болн Цаһан Амн селәнәс ирсн рок-багин үүдәлт баһчудын оньг авлна, тегәд эдн фестивальд орлцснь үзмҗтә болв яһв. Һал олзлҗ өвәрц нәр-наадн болн көөснә асхн Лаганьд түрүн болҗ бүрдәгдв, тегәд ик-баһ уга терүг хәләхәр ирв.

Җалһа селәнә дегтрин саңгин көдләч Увшан Светланан келсәр, долан хонгин туршарт өдр болһн Галсанг хурлд 50-60 күн ирв. Әрәсән кесг регионас, таңһчин райодас, Элстәс ирсн гиичнрт хурлын тууҗ соньн болв. Һучн җил хооран мана селәнә бичкн хурлд 14-ч Дала Ламин Гегән баралхҗ ирснь, тер темдгтә болн ончта йовдлын хөөн үлдсн әрүн чинртә тоот энд хаһлгдҗахнь гиичнрт бахмҗ үүдәв. Дала Ламин Гегән өгсн нерн Галсанг хурл гиснь төвд келнәс «бадм цецг мет» гиҗ орчулгддгнь хара биш болҗахиг цуһар темдглв. Хальмг улс арвн һурвн җилдән хол Сиврт тууврт йовсн цагтан хадһлҗ төрскн һазрурн хәрхләрн авч ирсн әрүн шүтәнә тускар бидн гиичнрт келҗ өгвидн, гиҗ Увшан Светлана хувалцв.

Лагань балһснд босхгдсн Мәәдр гегәнә көшәг, «Лагань-Дарделинг» хурлыг хәләх улсин төлә экскурсь бүрдәгдв. Хурлд мөргүл болв, олн зүсн йосрхл давулгдв. Бичкдүдин үүдәлтин герин көдләчнр Җалһа селәнд углҗ тәвгдсн ишкә герт Көк теңгсин көвәд бәәршлҗәдг района тууҗин, төрскн һазр-усна йиртмҗин, нертә улсин, хальмг улсин сойлын туск һәәхүл белдв. Фестивальд орлцачнрин төлә өдр болһн соньн керг-үүлдврмүд болв, тедн дунд SUP-серфинг олнд өврмҗтә болв гих кергтә. Хәәв татад сал деер һолар усчҗ марһлдснь хамгин үзмҗтә марһан болснь лавта. Келхд, эн марһанд диилвр бәрсн улс дунд Хар Һазра района толһач Крыловин Виталий билә. Фестивалин керг-үүлдврмүд Җалһа селәнд болн Лагань балһснд давв. Тиигәд, Җалһа селәнә болн Лаганя района сойлын гермүдин, бичкдүдин көгҗмин сурһулин көдләчнр гиичнрин төлә мастер-классмуд давулв. Тиигәд, нертә шүлгч, урднь көгҗмин сурһульд багшлҗ йовсн Увшан Иван домбр цокдг дасхв. Мастер-класст орлцач болһнд шүлгч эврәннь дууна хураңһу белгләд, домбр цокдг дассна хөөн эдн хамдан олн дунд тааслт олсн «Худнр» болн «Цецгәрич, Хальмг минь» гидг дуд дуулв. Социальн көдләч Санҗ-Һәрән Ольга болн селәнә медәт Харкөвүнә Вера боорцг болн хальмг цә яһҗ болһдгинь үзүлв. Москва, Минск, Санкт-Петербург балһсдас ирсн гиичнр хальмг целвг болн мошкмр кедг дасв.

Фестивальд орлцсн кен-негнь хәрхиннь өмн ямр нег белг хулдҗ авхар шунв. Бадм цецгин эк олзлҗ кесн кегдлмүд эднә оньг авлв. Келхд, Җалһа селәнд тавн җил хооран бадм цецгүд урһасн бәәрн күн Үлмҗин Валерий тиим кегдлмүд келһиг эклсн болна. Мария күүкнь эцкәсн дасад, бадм цецгин эк олзлҗ эрк, сиик, һартан өмсдг буһу кенә. Түрүн болҗ бадм цецгин фестиваль болхд Үлмҗин Валерийд Лаганя района күндтә иргнә нерн зүүлһгдсмн.

Эн өдрмүдт спортивн марһас бас болв, тегәд гиичнр хальмг бөк бәрлдәнә, саадгар халһна эв-арһсла таньлдв. Дамшач Анҗан Санл саадгар халһна эв-арһ үзүлҗ, чидлән сөрх саната улсла дамшлтарн хувалцв. Бөк бәрлдәнә марһан олна оньг авлв гиҗ келх кергтә.

Долан хонгин туршарт района сойлын көдләчнр гүҗрҗ үүлдҗ, ирсн олн гиичнрин төлә соньн болн сергмҗтә көтлвр белдв. Олн-әмтнә «Лагань», «Каспийчанка», «Дольган», «Жерлестер», бичкдүдин «Бадм цецг» ансамбльмуд, дуучнр Дорҗин Александр, Бадм-Һәрән Байрта, Очра Рената, Степкина Нина, Шульгина Юлия, җаңһрч Очр-Һәрән Андрей болн нань чигн билгтнр фестиваль төгсснд нерәдгдсн байрин концертд орлцв. Цугнь байрта-бахмҗтаһар болн өөдән кемҗәнд давхин төлә Лаганя һазрт өсәд-боссн билгтнр Очкан Анна, Катан Светлана, Тепкееван Вера дөң-тусан күргҗ бас билг-эрдмәрн байрлулв. Тер мет «Өөрднр» бииһин театр, Такан Очр, Довдуна Нарн бас нәәрин кеермҗ болв.

Бадм цецгин фестиваль өврмҗтә, ончта болн ке-сәәхн керг-үүлдвр болв. Эн өвәрц бадм цецг мана теегиг әрүн кевәр хадһлх кергтәг дасхҗана. Күн болһн бәәсн һазр-усан хадһлҗ, ке-сәәхн йиртмҗиг харх зөвтә гисн күсл зүүнә. Эн җил мана орн-нутгт Әрәсән олн келн-улсин сойлын зөөрин җил гиҗ зарлгдсмн, тегәд эн фестиваль давулгдснь хойр дам ончта йовдл болв гиҗ эн керг-үүлдврт орлцсн Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату темдглв. Эн фестивалиг өөдән кемҗәнд бүрдәҗ давулсн таңһчин залврт, Лаганя района муниципальн бүрдәцин һардврт, Җалһа селәнә бәәрн улст, сойлын көдләчнрт, үүдәгч коллективст, билгтнрт, урчнрт, арһлачнрт болн Краснодар балһснас ирсн SUP-серфингин федерацд Бату Сергеевич ханлтан өргв.

- Эн долан хонг өврмҗтә, байрта болн кесгтән тодлгдх кем болв. Бадм цецгин фестиваль мана һазр-усна өвәрц йиртмҗин ке-сәәхниг үзүлв, зуульчллһна халхд маднд ик арһ бәәхиг медүлв, тегәд эн керг-үүлдвр җил болһн давулгдхмн. Эн туст бәәдг эв-арһсиг өргнәр олзлх кергтә. Тегәд бидн арһлачнрт дөң күргхвидн, күн болһна седвәриг дөңнхвидн, нааран зуульчҗ ирсн улсин төлә сән таал тогтахвидн. Мана һазр делгрҗ цецгәрх зөвтә. Тегәд Хальмг һазр цецгәрҗ делгрхин төлә цугинь хамдан кецхәй, -гиҗ таңһчин Толһач келв.

Лаганя района толһач Очра Очр таңһчин Толһач Хаску Бату иим өргмҗтә фестиваль давулх седвәр татснд болн района улст иткснд ханлтан өргв. Фестиваль төгсв, болв өврмҗтә, темдгтә эн кем кен-негнәннь төлә уданд тодлгдҗ, седклд байр үүдәснь маһд уга.

Барт белдснь ДООҖАН Наталья

Видео