Булгин усн мет Булһна билгнь әмд

20-10-2022, 10:26 | Общество, Таңһчин зәңгс

Хальмгин нертә домбрч Манджуракова Булһн Бюрчиевнан нерн болн үүдәгч үүлдвр таңһчин сойлын, көгҗмин җирһлд эврә зөвтә орман эзлҗәнә. Эн җил Булһн Бюрчиевна 95 җилин өөнән темдглх бәәсмн. Давсн җил сәәһән хәәсн домбрчин нериг күндлҗ, эн җил домбрчнрин марһан кегдв.

Таңһчдан нер һарсн, домбрин сәәхн болн өвәрц айсиг цуг делкәд күргҗ медүлсн билгтә домбрчин 95 җилин өөнд нерәдсн марһан билгтә олн баһчудыг цуглулв. Хальмг улсин кезәнк эрдм мартгдлго үйәс үйдән күрч делгрҗ йовхинь таңһчин эн марһан медүлв.

Күүкнәннь Евдокия Манджуракован седвәрәр бүрдәгдсн марһан П. Чонкушовин нертә билг-эрдмин колледжин коллектив белдҗ давулв. Таңһчин сойлын болн зуучллһна министерствин дөңгәр эн керг-үүлдвр күцәгдв.

Хальмг Таңһчин улсин артистк, домбрч, дууч Булһн Манджуракова 40 шаху җил «Бамб цецг» дууна болн бииһин академическ ансамбльд көдлҗ йовла. Тер олн җилин туршарт орн-нутгин цуг балһсд болн селәдәр, делкән кесг орн-нутгудар төрскн коллективтаһан хамдан хальмг улсин билг-эрдмиг үзүлҗ, соңсхҗ йовсмн.
«Бамб цецг» ансамбльд көдлхәсн урд Булһн Бюрчиевна Хальмг телеүзгдлд көдлҗ йовла. Булһн Бюрчиевнан цоксн домбрин айс болн домбр дахҗ дуулсн дун Хальмг радион көрңгд хадһлгдсн бәәнә.

Билгтә домбрчин ач-тусинь темдглхләрн Москвад болсн Цугсоюзн нег ик концертд мана таңһчас зуг нег номер – хальмг би орсмн. Эмба Манджиев болн Лидия Замбаева терүгнь биилх, домбр цокхнь Булһан Манджуракова бәәсмн. Концертд цугнь часнь, секунднь диглгдсн, режиссер: «Бииг фонограмм тәвҗ биилхмн» – гиҗәнә. Булһн Бюрчиевна зөвшәрлго, домбран күңкнүлҗ цокад, зуг домбрин әәд бииһин ке-сәәхн медгдх гиҗ тедниг үгдән орулҗ чадсмн. Тиигхд Кремлин тәәз деер хальмг һурвн билгтин йоста күцәмҗин цаг ирсн билә.

Төрхәрә билгтә күүкнә домбр цокдг эрдмнь җил ирвәс ясрад, айслуллһна янзнь улм кеерч, әмтнә седклиг домбр цоксн цагтнь бульглад оддг бәәсмн. Билгтә домбрчин болн дуучин дууһинь болн дуута домбрин айсинь тодлулсн видеозурциг өрк-бүлнь белдсн филармонин залд цуглрсн улст үзүлв. Энд цуглрсн олн улс, тер дотр марһана орлцачнр тагчгрҗ, Булһн Бюрчиевна цоксн домбрин айст, домбрин айсан дахҗ, улсин кесг ду дуулсинь соңсв. Цаг зогсҗ, цуг тоотнь мартгдҗ, әмтн күчтә билгин айст авлгдв.

Эрднин экн цагас авн хальмгудыг җирһлиннь туршарт дахҗ йовх домбр байран хувалцхд, уудьвран һархд урдк кевәрн улсин җирһлд бат орман эзлҗәхинь марһан медүлв. Марһанд орлцхар олн күүкд-көвүд эрлһ орулҗ өгсн билә. Теднәс хамгин билгтәнь шүүҗ авгдв. Жюрин гешүн, Хальмг Таңһчин ачта көдләч Любовь Дохаеван келсәр, һанцар домбр цокдг болн оларн домбр цокдг хойр ик багар марһана ашнь йилһгдлә. Дәкәд тер дотр насна дөрвн әңгәр дииләчнр болн дипломантнр йилһгдлә. Билгтә олн баһчуд Хальмгт өсчәхнь, тедниг сурһдг сән эрдмтә болн билгтә багшнр бәәхнь бас сән ицлтә йовдл болҗана.
«Билгтә бичкдүд өсчәхнь, тер дотр домбрт дурта күүкд-көвүд өсчәхнь ик байрта. Хальмг улсин эрдмиг цааранднь делгрүлх селгә сурһҗах багшнрин үүлдвриг үнн седкләсн үнлҗәнәв», – гиҗ Хальмг улсин артист Арслан Шавгуров келнә.

Марһанд диилвр бәрсн дипломантнрин нерн олн. «Хальмг келн-улсин көгҗм» болн «Булһн Манджуракова цокдг бәәсн айсиг» домбртан орулҗ күцәх зөвтә бәәсмн. Цуг терүгинь йир сәәнәр күцәҗәх баһчуд зөвәр олн болв. Цугтаһинь темдглҗ болхмн билә. Болв марһан болҗахас иштә сәәнинь йилһх кергтә болв. Тер бийнь дипломантнрин нернь йир олн. Эннь байрта йовдл «Булһна билг әмд бәәхинь тернь медүлҗәнә».

Цуг тедниг заахд йир күчр. Гала-концертд орлцсн улс цуг тедниг үзҗ, билгинь үнлв. Цаг давад, теднә нерд эрк биш газетин халхст һарч ирх. Тедниг үнлҗ, билгинь темдглх мөрә таңһчин сойлын министерств, Булһн Бюрчиевнан өрк-бүл, Хальмг ик сурһулин ректор Бадма Салаев, нань чигн улс дөңгән күргсмн. Келхәс «Калмыкия» РИА бас эврә тәвцән орулад, бичкдүдин «Байр» журналыг бичүлҗ авх таал марһана дипломантд бәрүлҗ өгв. Билгтә көвүг таңһчин зәңгллһнә агентствин директор Хоңһр Марилов йөрәҗ, мөрәһәр ачлв.

Марһана һол күцлнь күцв. Билгтә олн баһчуд таңһчд өсчәхнь ил үзгдв. Хальмг көгҗмин зөөриг тархалһнд, нер һарсн көгҗмчнрин санлыг тевчлһнд, – улсин сойлын зөөр болн авъясмуд хадһлгдхмн. Цагин йовудыг дахулҗ, цуг эн тоотыг иим марһасин, хәләврмүдин дөңгәр, үйнртән дасхҗ йовхмн.

ХӨӨЧИН Галина

Видео