Эк-эцк хойр җирһлднь түшг болна

09-02-2023, 11:28 | Общество, Таңһчин зәңгс

Һуч һар җил хооран өрк-бүлән өндәлһсн Данзн Бальджирович болн Саглр Батаевна Цереновихн тавн үрндән болн нәәмн ач-зеедән чик сурһмҗ өгч, цугтаднь җирһлднь бат түшг болҗ бәәнә. Бийснь эдн эк-эцкиннь зааврар цаһан седклтә, әмтнлә тевчңһү, үнн чик хәләцтә улс болҗ өсв, тиим кевәр күүкдән чигн бас өсксн болдг. Нидн экин сән өдрлә эднә өрк-бүлиг күүкдтән чик сурһмҗ өгсн, отг-әәмгтән күндллһ олсн төләднь Хальмг Таңһчин правительствин Ханлтын бичгәр ачлсмн.

Данзн Бальджирович болн Саглр Батаевна бийснь олн үртә өрк-бүлд өсәд-боссмн, тегәд бичкнәсн авн эк-эцкдән нөкд болҗ, хар көдлмшәс әәлго, бәрсән күцәдг, өөрән бәәх улст дөң-тусан күргҗ олнд туста болхар зүткдг улс мөн. Бальҗр Хулхачиевич болн Сән Цаг Муевна Цереновихн насн-җирһлиннь туршарт Целинн района Баһ Чонс селәнд малд көдлҗ йовсмн. Данзн көвүнь сурһулян төгсәснә хөөн цергт мордв, әәрмин хөөн эк-эцктәһән малын хошт көдлдг болв. Саглр Батаевнан эк-эцкнь Бата Лиджиевич болн Анна Манджевна Самбаевихн Көтчнрә района Шатта селәнд бас малчнр билә. Эдн йисн үртә эк-эцк бәәсмн, селәнә эдл-ахун халхд бас олн җилдән көдлҗ, тоомсрта улс болдмн. Олн җилдән малд көдлҗ йовсн эгл улс ик санан уга, күүкдтән чик сурһмҗ өгч, өвкнриннь авъясар асрҗ, эврәннь җирһлин авг-бәрцәрн үлгүр болдг бәәсмн. Тегәд чигн эднә көвүн күүкн хойр таньлдад, седклнь тусад, өрк-бүлән өндәлһсмн. Баахн өрк-бүл түрүн цагтан бас малын хошт көдлҗ йовсмн, хөөннь күүкднь өсәд, сурһульд сурдг болхла эдн Баһ Чонс селәнүр нүүҗ ирв.

Бийснь өнр-өсклң өрк-бүлд төрҗ һарсн төләд эдн бас олн үртә эк-эцк болцхав. Ууһн Санл ода Ик Буурл селәнд өрк-бүлтәһән бәәнә, эн һурвн үртә. Айса күүкнь Москвад бәәнә, отхн Амулң бас тенд көдлн бәәҗ медицинск училищд сурчана. Эльза бас һурвн үртә, эн Троицк селәнд бәәнә, Анна хойр көвүтә, эдн хотл Элст балһснд бәәршлнә. Күүкднь бичкндк цагасн авн герин көдлмш кедг, үүл бәрдг, эк-эцкдән болн аавнр-ээҗнртән дөң болдг дассмн. Урднь эдн үкр, һаха, така бәрдг билә, тегәд эдн эврә үстә, тоста, махта бәәдмн. Күүкд экән дахад сенр хот болһҗ, герән ахулҗ, кен бичкнән хәләдмн. Санл болхла эцкдән дөң болад, ус орулх, мод көрәдҗ, беш түлдг, хаша-хаацан ясдг билә. Ода селәнд гер дотр усн, газ бәәнә, урднь болхла тиим сән таал уга бәәсмн.

– Мана күүкд нег-негән дахулад, кен бичкнән хәләҗ, герин көдлмш кеҗ маднд дөң болдмн, сурһулян сәәнәр сурад, эндр бийснь эк-эцк болв. Ямр нег сән өдр болхла эдн гертән цуглрҗ, мадниг тевчҗ белгән авч ирнә. Өсәд-босв чигн эдн дассарн нег-негән хәләҗ, дөң-түшг болна. Зәрм нег төр учрхла эдн мана сүв-селвг авхар шунна. Мана эк-эцкнр мадниг сурһсар бидн эврәннь күүкдтән болн ачнр-зеенрән бас өскхәр зүткнәвидн, эдн сән улс болҗ өстхә гиҗ ухалнавидн. Эк-эцк болһн үрндән эврәннь чик хәләцәр болн авг-бәрцәр чик сурһмҗ өгх зөвтә, тер цагт теднь үлгүр авч бас сән улс болхнь лавта. Йирин хальмг авъясар өрк-бүлд эцкнь көвүндән медсән заах, эк болхла күүкндән цугинь дасхх зөвтә, тер цагт теднь өлзәтә үрд болдг, – гиҗ Саглр Батаевна келнә.

Күүкднь өсәд-босад, эврә өрк-бүлтә болад, бийән дааҗ йовна. Данзн Бальджирович болн Саглр Батаевна герин һаза сад-һаруд бәрҗ, олн зүсн темс, зер-земш урһана. Олн ачнр-зеенртән эдн зер-земш болн темс эд-бод кеҗ белднә. Аав-ээҗдән ирхләнь эдн дурта ачнр-зеенрән альд суулһхан медхш, дурта хотынь болһҗ тоона. Саглр Батаевна сенр болн шимтә олн зүсн хот болһхдан эвтә. Экән дураһад Эльза күүкнь бас тиим эрдмтә. Дәкәд эк күүкн хойр ке-сәәхн хувц өлгҗ цаган тустаһар давулхдан таасна, эднә өлгмр кегдлмүдиг әмтн таасҗ хулдҗ авна. Күүкд күүнә келсәр, күүкднь бичкндк цагт эн күн болһнд хошад өөмс өлгдг билә.
Герин эзн урднь аңһучлхдан дурта билә, эн шишлң нохас бәрдг бәәсмн. Ода болхла эдн авальтаһан хойр Баһ Чонс селәнд бәәнә. Эн селәнд экнь Сәнцаг Муевна бәәнә, ээҗ 85 наста. Шатта селәнд Саглр Батаевнан экнь көвүн-бертәһән бәәнә, медәт 87 наснд күрв, ода күртл дегтр умшна, күүкн-күргндән золһҗ ирнә. Өнр-өсклң Цереновихнә өрк-бүлд хойр ээҗән күндлҗ, ачинь хәрүлҗ, дорас өсч йовх ачнр-зеенртән нүдн-амн болн түшг болҗ бәәнә.

БАТАН Сәәхлә
ЗУРГТ: өнр-өсклң Цереновихнә өрк-бүл

Видео