НАСНАННЬ ТУРШТ МАНА САНЛД

09-04-2024, 09:21 | Общество

Мини эк Цернә Галина (бичкндән Харцхан Бадмин күүкн) сәәһән хәәһәд, эн өдрмүдт дигтә тавн җил болҗана. Эн 1938 җилин така сарин 10-д Көтчнрә района Чкаловский совхозд һарсмн. Түүнә эцкнь Харцхан Бадм Хонч Нуурин әәмгин Цаатна арвна күн билә. 1917 җилд арвн долатадан эн Иргнә дәәнд орлцад, 1922 җил күртл Улан Әәрмин ханьд цаһачудла дәәлдсн болдг. Экнь Бакан Акт Ик Бухс хотнд 1903 җилд һарла. Келхд, эн алдр җаңһрч Ээлән Овлан зе күүкн бәәсмн. Баһдан сән гисн мөр урлдачд тоолгдҗала. Эдн һурвн үртә билә, Кару Роза хойр Галяһас ах бәәсмн.

1943-ч җилд хальмг улсиг Сиврүр йовулхла Галя тавхн наста күүкн билә. Тиигхд эднә бүл Новосибирск мүҗин Купинск районд тусад Яркуль селәнд бәәршлҗәлә. Дарунь эдн тендәс нүүһәд хөд өскдг негдгч тойгта совхозд бәәдг болв. Сиврин тамас өрк-бүл яһҗ мөлтрәд әмд һарв гихлә, ээҗм һартан өөтә күүкд күн бәәсмн, агчмин зуур чигн хара суудмн биш, мел юм кеһәд бәәдмн. Акт Ходжаевна совхозд күнд көдлмш кесн деерән, гертән ирчкәд, хувц-хунр уяд, беелә-өөмс өлгәд суула. Ташр юм кеҗәһәд кезәңк хальмг ут дуд дуулдмн.

Тер цагиг тодлҗаһад, экм иигҗ келдг билә: «Тиигхд мадниг авад Сиврүр тууҗахла би тавта бичкн күүкн бәәсн бийнь зәрм кемиг ода күртл мартад угав. Хар өрлә буута салдс орҗ ирәд, альков шулун гидгәр хувцан өмсәд һазаран һартн гиҗ эдн модьрунар заксмн. Экм уульн сахняд хаалһдан авх юман мишгт дүрәд гүүһәд бәәлә. Би ах-эгч хойртаһан герин шуһунд нег-негн талан шахлдад бас ууляд суулавидн. Дарунь экм мадниг хувцлад көтләд һазаран дахулв. Герин алднд көдлҗәсн аца зөөдг машин зогсчала. Мадниг түүнд ууртаһар түлкҗ орулад, авад һарв. Бидн тер кевтән ууляд суулавидн. Дәкәд тодлхасмн нохасин уульлһн, малын мөөрлһн зогсл угаһар соңсгдад бәәсмн. Мадниг станцд авч ирәд, киитн вагонд түлкҗ орулад, авад һарцхав. Дәрк-дәрк, наснаннь туршт тиим зовлң кенд болвчн бичә үзгдхтә! Юуна төлә мадниг, эвин улсиг, күүкд улсиг, бичкдүдиг, медәтнриг цааҗла харһулсмн? Тиигхд арһта хальмг залусин ик зунь фронтд Төрскнә төлә немшнрлә ноолдад цусан асхҗалалм».

(полную версию статьи можно посмотреть в бумажной версии выпуска № 36 (19017) 9 апреля 2024 года, вторник)

САНҖИН Рита

Видео