Селәнә эдл-ахун төрмүдәр күүндв

Урҗ өдр Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату Яшалтан районд көдлмшин халхар одв, тенд Карл Марксин нертә СПК-д буудя эд-бод кедг бүрдәц көдлмшән эклсн йовдлд орлцв (зургт). Эн чинртә төсв 2022 җиләс авн күцәгдҗәлә. Орн-нутгин Өмн үзгин округд эн хамгин ик бүрдәц болна. Энд мана таңһчин бәәтхә хам-хоша бәәдг регионмудын селәнә эдл-ахун арһлачнр буудя эд-бод кеҗ, көдлмшән өргҗүлҗ чадхмн.
Өдгә цагин некврлә ирлцҗәдг бүрдәц нег часин туршт арвн хойр тонн буудя эд-бод кеҗ һарһна. Хөрн тавн җилин эргцд Карл Марксин нертә СПК таңһчд нүүрт йовна. Эн эдл-аху эврәннь делгрлтд 80 сай шаху арслң һарһв. Энд һурвн миңһн тонн багтамҗта буудя хадһлдг бәәрн тосхгдв. Урднь җил болһн буудян 15 зүсн тәрәнә эк кеҗ һарһдг билә. СПК-н ахлач Александр Игнатенкон келсәр, 2024 җилд эдл-ахун орун кемҗән 307,7 сай шаху арслң болхмн гиҗ эн иткүлв.
Чинртә йовдлд ик дамшлтта номт, Б.Б.Городовиковин нертә орденәр ачлгдсн Борис Гольдварг орлцв, эн мана таңһчд кеҗ һарһдг буудян экин тускар тодрхаһар келҗ өгв.
– Иим кевәр Хальмг Таңһч аграрн-индустриальн регионд хүврҗәнә. Эн халхар көдлмшән цааранднь гүүдүлҗ, орн-нутгин хулд-гүүлгәнә әәмшг уга бәәдл тогталһнд тәвцән орулҗ йовхмн, – гиҗ Хаска Бату темдглв.
Дарунь Бату Сергеевич Эстой-Алтай селәнд ясгдсн «Дубовая роща» нертә парк хәләв. Эннь «Селәнә һазрт сән кец-таал тогталһн» нертә көтлврин йовудт ясгдсн билә. Тенд хату девскр делгв, бичкдүдин талвң тосхгдв.
Төрскән харсачд босхсн бумблвд Хаска Бату цецгүд тәвв. Терүнәс нань өөрхн иргчд сойлын Герт бат ясвр күцәгдхмн, гиҗ таңһчин Толһач келв.
Тер өдр Яшалтан РМО-д таңһчин һардврин, залврин болн Улсин Хуралын (Парламентин) элчнрин орлцлһтаһар урһц хуралһна эн җилин аш дигллһнә ик хург болв. Тер мет райодын толһачнр болн АПК-н әңгүдин һардачнр, фермермүд, селәнә эдл-ахун бүрдәцсин болн банксин элчнр бас эн керг-үүлдврт орлцв.
Таңһчин селәнә эдл-ахун министр Гаван Тимур илдкл кев. Энүнә келсәр, эн җил таңһчд 728,6 миңһн тонн буудя хурагдв. Нег гектар аһу тәрәнә һазрас дундлад 23 центнер хурагдсн болв. Нүүрләчнрин тоод Яшалтан, Городовиковск болн Сарпан райод заагдв.
Ил күүндврин йовудт хургт орлцачнр олн төрмүд босхв. Малчнрин төлә селәнә эдл-ахун алвна мөңгнә кемҗәг 1 процент күртл баһрулхин туст күүндвр болв. Тер мет фермермүд үвлд яһҗ белдҗәхин тускар бас күүндвр һарв. Эндр таңһчин эдл-ахусар малын хот 70 процентд белн бәәнә. Малчнр хаша-хаацан ясч, малдан өвс зөөҗ орулҗана.
Нүүрләчнрин тоод ордг таңһчин эдл-ахусин һардачнр бүрдәцән улм яһҗ делгрүлхинь, ямр эв-арһс олзлхинь келәд, дамшлтарн хувалцв.
Хургин чилгчәр Хаска Бату селәнә эдл-ахун көдләчнрт ханлтан өргҗ көдлмштнь күцәмҗ дурдв. Энүнә темдглсәр, күн болһн дор ормдан даавртаһар көдлх зөвтә. Тер мет өдгә амр биш цагт нег һазра фермермүд цергә шишлң керг-үүлдврт орлцачнрт дөң-тусан даңгин күргнә. Тегәд олна кергин төлә цуһар көдлҗ, таңһчин делгрлтд тәвцән орулҗ йовхмн, гиҗ Бату Сергеевич товчлв.
КАРСАНА Евгения