Ээвртә герлән хөвдм цацҗ...

Сегодня, 14:17 | Общество, Традиции, Таңһчин зәңгс, Зіњг

Маңһдур мана орн-нутгт күн болһна төлә ик чинртә тоолгддг экин Өдр темдглҗ, эңкр ээҗнрән болн экнрән йөрәҗ, ач-тусинь хәрүлхәр зүткнәвидн. Ик-бичкн угад эк хамгин эңкр, хәәртә, дурта күн болдг. Эк үрән йисн сардан гесндән тееһәд, өсәд-бостлнь нүдн-амн болад, эрүл-менд, цадхлң йовна уга гиҗ зовна.
Эн җил мана орн-нутгт өрк-бүлин җил болҗана, тегәд олн үр һарһад, чик сурһмҗ өгсн, көвүднь цергә даалһвран зөрмг кевәр күцәҗ йовдг экнрт онц оньг тусхагдҗана. Сән өдр угтҗ иим күүкд улст Әрәсән болн Хальмг Таңһчин һардврин шиидврәр шаңһа ачлврмуд бәрүлҗ өгхмн. Иим улсин дунд олн үртә Дорҗин Деля бәәнә. Деля Васильевна болн Утнасун Михайлович Дорджиевихн «Эк-эцкин туурмҗ» орденә медаляр ачлгдхмн. Герин эзн тосхлтын халхар көдлнә, Деля Васильевна болхла Хальмг ик сурһульд багшлна. Эдн хөрн һар җил хооран өрк-бүлән өндәлһәд, нег-негнәннь седкл медҗ ниитә бәәнә. Санҗ, Алдр, Данара, Бату болн Элина күүкднь эк-эцкдән өлзәтә сән үрд болҗ өсв, эдн спортын болн билг-эрдмин халхар күцәмҗ бәрҗ йовна. Ууһн Санҗ оютн болна, эн Москвад ик сурһульд сурчана. Эн дүүнрән арднь орҗ хәләҗ, эк-эцкдән ицлтә нөкд болдмн. Эдн эврә герт бәәнә, тегәд һаза сад-һарудт кех-күцәх көдлмш дала болна, көвүд эцкән дахад бичкнәсн авн цугинь ахулҗ нөкд болна. Эднә садт альмн, кедмн, чи болн нань чигн зер-земшин модд урһна, эдн терүг эд-бод кеҗ үвлд белднә. Данара герән ахулҗ экнь көдлмшәсн иртл хот болһна, дүүнрән хәләнә. Отхн Элина бичкдүдин садт орна, энүг цуһар таалҗ эңкрлнә. Тавн үрнь бичкнәсн авн эк-эцкән дахад, көдлмш кедгиг дасв.
- Авальм чик авг-бәрцәр бәәҗ, спортар соньмсна, футбол наадхдан дурта, тегәд бичкдүд цуһар цогц-махмудан батрулҗ, эцкәсн үлгүр авна. Би болхла сурһулян сәәнәр сурхиг, билг-эрдмән делгрүлҗ үүдәгч кевәр үүлдхиг сурнав. Мана күүкд цуһар спортын болн көгҗмин бүрдәцст сурч, олна бәәдл-җирһлд орлцҗ, цаган тустаһар давулна. Бидн нег-негән дөңнҗ, ямр нег төриг хамдан хаһлҗ, бичкдүдән өкәрҗ, ах үйән тевчҗ хальмг улсин авъясар бәәнәвидн. Келн-улсин сән өдрмүдиг темдглҗ, элгн-садан йөрәҗ, хамдан цуглрнавидн. Бидн хамдан зуульчлҗ, ке-сәәхн һазр һәәхҗ амрхдан дуртавидн. Мана тавн үрн тавн хурһн мет хоорндан бас ниитә болҗ, нег-негән хәләдгнь, эк-эцкән тевчдгнь байрлулна, - гиҗ Деля Васильевна келнә.
Олн үр асрхд амр биш, болв эк-эцк хойр үрдиннь сурһмҗд ик оньг тусхаҗ, бичкнәсн авн эдниг өвкнриннь авъяс, төрскн кел дасхдг болхла өрк-бүл эрк биш ниитә болдг гинә. Дорджиевихнә өрк-бүл эврәннь авг-бәрцәр күүкдтән үлгүр болдг төләдән ачлгдҗана. Экин байрин Өдрлә күүкднь олн зүсн ке-сәәхн кегдлмүд кеҗ белглнә, ууһн Санҗ көвүнь цецгүд илгәнә. Деля Васильевнан келсәр, өрк-бүлин җилд эднә өрк-бүлиг Әрәсән Президентин зәрлгәс иштә «Эк-эцкин туурмҗ» орденә медаляр ачлснь эднд ик байр-бахмҗ болв.
- Орн-нутгин болн таңһчин һардвр олн үртә эк-эцкнриг дөңнлһнә төрт ик оньг тусхаҗахнь өрк-бүлин чинр өөдлүлнә. Маднд шаңһа дөң күргнә, демин мөңгн чигн өггднә. Цуг эн керг-үүлдврмүд өнр-өсклң өрк-бүлмүдин то өсхд туслх гиҗ санҗанав. Күн болһн хамгин түрүнд өрк-бүлдән сурһмҗ авдг, тегәд эк-эцк болһн үрндән чик авг-бәрц зааҗ, төрскн һазриннь тууҗ, кел, авъяс медүлҗ өгх зөвтә. Күүкд күн герин чимг болна гиҗ келнә, тегәд эк дуран, килмҗән үрдтән нерәдхлә, цуһар кишгтә болх. Экин Өдр угтҗ, цуг күүкд улст хөв-кишг болн бат эрүл-менд дурдҗанав, - гиҗ тавн үртә Деля Васильевна келв.
ДООҖАН Наталья
ЗУРГТ: олн үртә Дорджиевихнә
өрк-бүл

Видео