Эк-эцкин сурһмҗар өлзәтә үрд өсв

Нидн мана орн-нутгт өрк-бүлин җил болв. Бидн мана газетин халхст кесг өрк-бүлин тускар бичҗ, эднә бәәдл-җирһлин, күүкдиннь күцәмҗин, үйәс үйд күргҗ йовх авъясмудын тускар олнд медүлвидн. Сүл җилмүдт мана таңһчд өнр-өсклң өрк-бүлмүдин то өсәд йовхнь байрта. Мадн дунд олна бәәдл-җирһлд шунмһаһар орлцдг, седвәртә, билг-эрдмәрн нер һардг, күүкдтән чик сурһмҗ өгч бәәсн һазртан күндтә улс болсн өрк-бүлмүд олн бәәнә гиҗ келх кергтә.

Олн үртә Зулан Байрта болн Лиҗин Санл (зургт) чик авг-бәрцәрн тавн үрндән үлгүр-үзмҗ болҗ, хөрн һар җилдән ниитә бәәнә. Санл Валерьевич нертә болн тоомсрта күн мөн, эн Хальмг Таңһчин ачта дамшач болна. Эн Т.Балдашиновин нертә бөк бәрлдәнә академьд олн җилин эргцд көдлҗ, спортын халхар ик күцәмҗ бәрсн кесг көвүдиг белдсмн. Сурһульчнрнь бәәтхә, Заяна, Эрдм, Баина, Айлана болн Артем күүкднь бас спортар соньмсч, олн марһаст диилвр бәрдгнь ик бахмҗ болна. Тиигәд, Заяна болн Эрдм бүс бәрлдҗ бөк бәрлдәнә болн дзюдон халхар Әрәсән спортын эрдмчин цолта. Ууһн Заяна дотр-дундын кергүдин көдләч болна, тавн үртә. Эрдм Нефтеюганск балһснд өрк-бүләрн бәәнә, тенд дамшачар көдлнә. Баина болн Айлана оютнр, эдн спортын эрдмчин кандидатнр, күүкд бичкнәсн авн бөк бәрлдәнә марһаст бас орлцҗана. Отхн Артем 5-ч класст сурна, Әрәсән бөк бәрлдәнә марһаст диилвр бәрнә, эн бас иргчдән эрк-биш байрлулхнь лавта.
Байрта Петровна Т.Хахлынован нертә медицинск колледжд багшлҗана, оютнрин багин һардач болҗ үүлднә. Энүнә һардврт баһчуд сурһуль-эрдмин бүрдәцин бәәдл-җирһлд шунмһаһар орлцҗ, олн төсв күцәҗ, дунд шишлң сурһулин оютнр дунд болдг марһаст диилвр бәрнә. Бийнь эн бичкндк цагасн авн сурһулян йилһән сәәнәр сурдг, олна нүүрт йовдг бәәсмн, тегәд күүкдтән болн оютнртан авг-бәрцәрн үлгүр болхар шунна. Күүкд күн дунд болн ик сурһульд сурчасн цагтан бас спортар соньмсч, марһаст орлцдг бәәсмн, ода чигн чик авг-бәрцәр бәәҗ фитнесәр соньмсна.
- Би өнр-өсклң өрк-бүлд өсәд-бослав, ахнр-дүүнрәрн долан күн болнавидн. Бидн Ик Буурла района Чолун Хамр селәнд бәәдг биләвидн. Эк-эцкм, Обба Нарановна болн Петр Цавдырович Зулаевихн эгл улс билә, селәнә эдл-ахуд үнн-чик седклтәһәр көдлдг төләднь нег һазра улс тевчдг бәәсмн. Эцкмдн баһ- дүүвр настадан сәәһән хәәв, тегәд экмдн мадниг һанцарн өскв. Бидн бичкнәсн авн герин көдлмш кеһәд, малан асрад, нег-негән хәләһәд, экдән дөң болдг биләвидн. Тер төләд бидн көдлмшч, шулун-шудрмг, арһта, хоорндан ниитә болҗ өсвидн гиҗ саннав. Ода бийсмдн эк-эцкнр, аав-ээҗнр болад, күүкдтән чик сурһмҗ өгхәр шуннавидн. Эк-эцкин сурһмҗ үрнь сән күн болҗ өсхд ик чинртә болдгнь лавта, – гиҗ Байрта Петровна келнә.
Олн үртә өрк-бүлмүдт орн-нутгин һардвр ик оньг тусхаҗ, социальн теткврин халхар олн керг-үүлдвр батлгдгиг Зулан Байрта темдглнә. Айлана ик сурһульд сурчадг төләд 23 нас күртлнь эдн олн үртә өрк-бүлин чинр зүүһәд, шаңһа дем авч чадхмн. Тиигәд, Баина болн Артем сар болһн халун хотд дем авна, олна көлгәр йовхд бас сар болһн мөңг өгнә. Дәкәд эднд коммунальн туслмҗин һару даңцана. Экин сертификатын мөңгәр эдн гертән ясвр кеһәд, сән таал тогтаҗ авв. Региональн сертификатын мөңгиг эдн Айланан эмнлһнд олзлв. Олн үртә экин келсәр, шаңһа дөң ик урмд өгнә, эдн күүкдиннь эрүл-менд батруллһнд, билг-эрдм делгрүллһнд, гер-бүүрин таал ясруллһнд демин мөңгиг олзта-тустаһар олзлна.
- Бидн күүкдтәһән болн ачнр-зеенртәһән цуһар хамдан хая цуглрҗ чаднавидн. Юңгад гихлә Заяна өрк-бүләрн Москвад бәәнә, Эрдм өрк-бүләрн Ханты-Мансийскд бәәршлнә, тегәд эдн зуни кемд нааран ирхлә бидн хамдан амрнавидн. Кеер һарч теегин сәәхн йиртмҗ һәәхч, цаган сергмҗтәһәр давулхдан дуртавидн. Дәкәд мана күүкд спортивн марһаст орлцдг төләд бидн тедниг дахч йовхар шуннавидн. Таңһчин меҗә һатц болдг марһаст өөрхн улс дөңнхлә диилвр бәрхд урмдта болна гиҗ мана күүкд келнә. Хамдан давулсн цаг мана өрк-бүлиг ниилүлҗ, нег-негнәннь авг-бәрц, заң сәәнәр медхд туслна, – гиҗ олн үртә эк тоолврарн хувалцҗ келнә.
Байрта Петровна оютнртан бас килмҗән тусхаҗ, күүкд-көвүдт сүв-севлгән өгч, эднлә үр-иньгллгч залһлда батрулҗ көдлнә. Эдн хамдан олн зүсн керг-үүлдврмүдт орлцдг деерән амрлһна өдрмүдт хам-хоша бәәдг балһсдт зуульчлҗ одна. Бийнь олн үртә эк болдг төләдән эн күүкд-көвүдин заң сәәнәр медҗ, кергтә болхла бүлән үгән келҗ, зәрмдән болхла шоодад чигн буру йовдлас гетлнә. Оютнр багшан тевчҗ күндлнә, ямаран чигн төрәр ухан-тоолврарнь соньмсч сүв-селвг авхар адһна.
Өнр-өсклң өрк-бүлд өссн Зулан Байрта һартан эвтә, олн зүсн хот-хол болһхдан дурта күүкд күн болна. Өвкнриннь авъясар эн орҗ ирсн гиичнртән хотын сәәнинь өгч, халун цә-боорцгар тооһад һарһна.

ДООҖАН Наталья