«Наһцхмдн өр-җөөлн, гүн медрлтә күн билә»

11-02-2025, 12:27 | Таңһчин зәңгс, Зіњг

- Мендвт, «Хальмг үннәхн!», төрскн газетән олн җилин туршт бичүлҗ авнав, энд барлгддг соньн статьясиг даңгин оньган өгч умшнав. Тегәд давсн долан хонгт «Зөргтә зүркнәннь зааврар зүткҗ уралан йовла» гисн статьяд мини экин үй ах, Окна Манҗин Исайин, тускар умшчкад, кезәнә мини җирһлд учрсн йовдлмудыг тодлвртан сергәҗ, газетин умшачнрла бас эврә ухан- тоолврарн хувалцх седкл үүдв, -гиҗ шидр мана редакцд Хальмг Таңһчин ачта багш Дорҗин Клара җиңнүлв.

Клара Улюмджиевнан эцкнь, Үлмҗ Савалгиевич, дәәнә өмн элгн-садтаһан Әәдрхнә мүҗд бәәсмн. Хальмгуд тууврт бәәсн цагт Новосибирск балһснд баахн Үлмҗ Шарнута шар күүкн Цаһанла харһад, седклән медлцәд, 1950 җилд өркән өндәлһҗ. Тәвдгч җилмүдин дундурар болхла хальмг улст төрскн теегтән хәрх зөв өгхләнь, эднә бүлд һурвдгч Зоя үрнь һарсн болдг. Һар деерән нилхтә баахн өрк- бүл эврә отг- әәмгтән нүүхәр бедрҗәхләнь, - мана һазрт ода дегд халун болад, Сиврәс ирсн бичкдүд халу дөрәд, күндәр гемтәд бәәнә, -гиҗ эцкинь хотна улснь саглулсн болна.
Тегәд Үлмҗ Савалгиевич 1957 җилин хаврар эврәксән Киргизь тал авч һарад, тендән дигтә һурвн җилдән бәәҗәсн кемд Цаһана үй ахнь эдниг олҗ авад, Шарнутд нүүҗ ирхин туст үрвр кесн бәәҗ. Тиигхд Исай Манджиевич Шарнут селәнә Советин ахлачар үүлдҗәсн болдг. Бийдән зөв сурһульта, өр- җөөлн, цаһан седклтә эн һардачиг нег һазра улснь икәр тевчҗ күндлдг билә, гиҗ Клара Улюмдживна наһцхан бүләнәр тодлна. Сиврәс олар нүүҗ ирҗәсн шарнутахнд бәәдг гермүд уга болсн учрар Үлмҗ Савалгиевич өрк- бүләрн «Степной» совхозин медлд орҗасн Багмалан бичкн селәнд ирҗ бүүрлв. Энд эн кесг җилмүдин эргцд ик күцәмҗ бәрҗ ах үкрчәр көдлсмн.
-Киргизәс нүүҗ ирсн даруһан Аркадий дүүтәһән Шарнута бәәрн сурһульд орвидн. Исай Манджиевич мадниг эврә гертән бәәлһәд дуладхҗ, арһ-чадсарн дөң- нөкд болсиг ода күртл ханмҗтаһар тодлнав. Көдлмшин туст неквртә, дааврта бәәсн бийнь йириндән болхла, дала үг уга, у-өргн седклтә, җөөлн заңта күн бәәсмн. Хәрнь, арһта болхла кен- негнднь нөкд болад, тусан күргҗ йовсинь шарнутахн ода күртл мартхш. Төрскән харсгч Алдр дәәнә зальд орад, эврә Төрскән харсад, залу- зөрмгән үзүлсн мана ах үйин тускар нег үлү Алдр Диилврин ончта өөн угтҗ хальмг газетд бичҗәхнь өдгә цагин баһчудт сән сурһмҗта болхнь лавта, -гиҗ Дорҗин Клара бахтв.
1994 җилин үкр сард тиигхд Элстд бәәсн дәәнә ветеран ачнр-зеенрән дахулҗ, төрскн Шарнут әәмгтән нег һазра улстан золһҗ ирсн болна. Тиигхдән манад хонад һарла, зуг эннь мана сүүлңк харһлт болҗ һарв, гиҗ Исай Манджиевичин зе күүкнь һундрхҗ, наһцхиннь санлыг әрүнәр хадһлҗахан медүлв.

Белдснь Шагҗин Любовь