Төрскнч седклтә баһчудыг өскхәр

Дорас өсч йовдг баһчуд төрскн һазр-уснаннь тууҗ, авъяс, сойл медҗ, өвкнриннь залу-зөрмгәр бахмҗ кехин төлә эднд бичкнәснь авн чик сурһмҗ өгх кергтә. Эн җил мана орн-нутгт Төрскән харсачин җил болҗана, тегәд эн чинртә төрт һол оньг өггдҗәнә. Шидр болсн Хальмг Таңһчин залврин сүүрт болсн күүндврт баһчудт төрскнч сурһмҗ өглһнә, дәәнә цагт залу-зөрмгән үзүлсн нег һазра улсин нерд мөңкрүллһнә тускар онц келгдв.

Хальмг Таңһчин залврин Ахлач Босхмҗин Гиләнә темдглсәр, залу-зөрмгән үзүлсн баатрмудын тускар ямр нег керг-үүлдврт келсн деерән өдр болһн гилтә тедниг тодлх зөвтәвидн. Баһчудт эднә тускар өдр-бүрин йовудт амрар келҗ өгх кергтә. Бидн мана өвкнрин санл тевчҗ, эндрк баатрмудт килмҗән тусхаҗ, цуһар эн җилин эргцд болх керг-үүлдврмүдт дорас өсч йовх баһ үйд ик оньг тусхах зөвтәвидн, гиҗ залврин Ахлач келв.
Эндр мана таңһчд Юнармия җисәнә 219 отряд үүлднә, терүнд ут тоодан 5,5 миңһн күүкн-көвүн орна. Баһчуд хәәврин көдлмшт шунмһаһар орлцҗ, бәрлдән болсн һазрт әмнәсн хаһцсн салдсмудын санл мөңкрүллһнә кергт ик тәвцән орулна. Таңһчд үүлддг хәәврин отрядмудт 195 күн орна, эднә үүлдвр олнд бахмҗ үүдәнә. Сурһуль-эрдмин бүрдәцст 85 музей бәәнә, сурһульчнр төрскн һазриннь тууҗ хадһллһна, залу-зөрмгән үзүлсн болн күч-көлсәрн күцәмҗ бәрсн нег һазра улсин туск материал цуглулҗ, бас хәәврин көдлмш күцәнә. Төрскән харсгч Алдр дәәнд, Афганистанд, Чечняд болн цергә шишлң керг-үүлдврт орлцсн мана нег һазра улсин залу-зөрмгин тускар баһчудт медүлхин төлә сурһуль-эрдмин бүрдәцст «Баатрин ширә», санлын самбр секгднә. 2022 җиләс авн мана таңһчд залу-зөрмгән үзүлсн баатрмудт нерәдәд 47 ширә секв, сурһулян йилһән сәәнәр сурдг күүкд-көвүд терүнә ард суух зөв авна. Зөрмгән һарһсн мана нег һазра улсин нериг Юнармин 9 отряд зүүнә. Баатр кевәр дәәлдәд, әмнәсн хаһцсн цергчнрин санлд 39 самбр углҗ тәвгдв.
Әрәсән Президентин шиидврәс иштә орн-нутгин регион болһнд, тер тоод мана таңһчд цергә болн спортивн белдврин «Дәәч» гидг төв секгдсмн. Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Батун даалһврар нидн эн төв район болһнд цергә-спортивн керг-үүлдвр давулв. Төв 161 сурһуль-эрдмин бүрдәцлә нөкцҗ хамцу үүлдҗәнә. Немр сурһулин көтлврт хойр миңһн һар сурһульч орлцад, цергә белдврин халхар мергҗлтән өөдлүлв. Эн җил төв цергә наадд, марһас болн нань чигн керг-үүлдвр давулхар зуралҗана. Эн җил хотл балһсна сурһулин бүрдәц болһна улд цергә болн спортивн белдврин «Дәәч» төвин әңг секгдхмн. Тер мет Приютное, Вознесеновка болн Троицкое селәдт энүнә әңгүд бас үүлдврән эклхмн. Эн төвд цергә шишлң керг-үүлдврт орлцачнр баһчудын эв-дов делгрүллһнә, төрскнч сурһмҗ өглһнә көдлмш күцәҗ, байн дамшлтарн хувалцҗахнь темдгтә.
Мана таңһчд Төрскән харсачин җилд нерәдгдсн керг-үүлдврмүд бичкдүдт болн баһчудт тодлгдҗ залу-зөрмг өвкнрнь эднә төлә бахмҗ үүдәх зөвтә. Төрскән харсачин җил энтн хамгин түрүнд келн-улсин ниицлтин болн төрскнч седклин темдг болх зөвтә гиҗ ик сүүрт орлцачнр темдглв. Бидн мана төрскн һазриг хортнас сулдхад, төвкнүн болн сән-сәәхн җирһл делдсн улст күндллһән медүлх зөвтәвидн.

ДООҖАН Наталья