Сойлын көдләчнриг йөрәҗ ачлв

Хальмг Таңһчин Толһач Хаска Бату сойлын көдләчнриг сән Өдрләнь йөрәв.
Өвкнрин заясн байн зөөриг бидн әрүнәр хадһлҗ, дорас өсч йовдг үйнрт медүлх зөвтәвидн. Цугнь сойлас эклдг гиҗ келгднә. Таңһчин сойлын нертә үүлдәчнр ямр чигн цагт нег һазра улсан дөңнәд, дууһан дуулҗ, бииһән биилҗ олна седкл байсана. Өдгә амр биш цагт артистнр цергә шишлң керг-үүлдвр давҗадг һазрт күрч, мана дәәчнриг билгәрн байрлулна.
– Эндр хальмг сойл делгрәд йовна. Театрмуд, дегтрин саңгуд болн селәнә сойлын гермүд ясгдҗана. Элстд болхла өдгә цагин некврлә ирлцҗәдг сойлын төв тосхгдҗана. Тенд сойлын коллективс бәәршләд, олн зүсн керг-үүлдврмүд бүрдәгдхмн. Хальмг сойлын байн зөөр хадһллһнд тәвцән орулсн ветеранмудт болн эндр көдлҗәдг үүлдәчнрт ик ханлтан өргҗәнәв, цааранднь чигн үнн-чик седклтәһәр көдләд, олн-әмтиг билг-эрдмәрн байрлулҗ йовтн, – гиҗ Бату Сергеевич йөрәлин үгдән темдглв. Моһа сарин 25-д таңһчин сойлын көдләчнр байрин өдрән темдглнә. Эн җил байран таңһчин сойлын көдләчнр болн билг-эрдмин үүлдәчнр драмин болн шог наадна орс театрт темдглв. Эн өдр таңһчин сойлын министерствин коллегийин байрин сүүр болв. Давсн җилин ашан дигләд, эн җил кегдх һол көдлмшин тускар сүүр деер келгдв.
Сүүрт орлцсн таңһчин залврин ахлачин негдгч дарукин үүл дааҗадг Цернә Эрднь сойлын көдләчнриг йөрәв. Дарунь таңһчин сойлын болн зуульчллһна министрин дарукд Баира Михайлова батлгдҗахин тускар зәңгләд, цуглрсн улсиг терүнлә таньлдулв. «Сойл» келн-улсин төсвиг таңһчд күцәлһнә болн ода экләд күцәгдҗәдг «Өрк-бүл» гидг келн-улсин төсвин тускар таңһчин сойлын болн зуульчллһна министрин үүл дааҗадг Түрвән Саглр илдкл кев. Хальмг Таңһчд «Сойл» гидг келн-улсин төсвин йовудт күцәгдсн керг-үүлдврмүдин тускар эн тодрхаһар келҗ өгв. Театр болһна үүлдврин тускар, гастрольн хаалһснь зааҗ келгдв, тер тоод «Кеедә» гидг бичкдүдин наадм болн «Цаһан бадм цецг» гидг таңһчин наадм заагдв. А. Амр-Санана нертә Келн-улсин дегтрин саң болн Н. Пальмовин нертә Келн-улсин музей күцәҗәдг олн халхта үүлдврнь зөвтә кевәр бас үнлгдв. Мөрәсин марһанд орлцҗ, эдн кесг соньн төсв күцәҗәхинь чигн бас темдглв.
Давсн җилин йовудт сойлын керг-үүлдврт волонтермуд шунҗ орлцсна тускар чигн илдклд келгдв. Келн-улсин оркестр, «Бамб цецг» академическ ансамбль, «Өөрднр» бииһин театр җилин туршарт кесг наадмд орлцад, хальмг келн-улсин бидг-эрдмиг кесг һазрт үзүлснь заагдв. Зуульчллһна халх таңһчд делгрлт авчана. Хальмгт ирҗәх зуульчнрт сән таал тогтахин төлә, эн халхин улынь ясруллһна туст баһ биш көдлмш кегдҗәнә.
«Сойлын земск көдләч» гидг көтлврин тускар чигн үг һарв. Таңһчд ода «Өрк-бүл» гидг төсв күцәгдҗәнә. Терүнә кемҗәнд селәнә сойлын халхар көдлмш цааранднь делгрлт авч, сойлын гермүд ясгдҗ, көгҗмин зевсгүд хулдҗ авгдж, дегтрин саңгин үүлдврт туслх нань чигн тоот күцәгдхмн.
Сойлын халхд 68 җилдән көдлҗәдг Галия Месхишвили «Хальмг Таңһчин күндтә иргн» гидг өөдән нер зүүв. Ачлвриг таңһчин залврин негдгч дарукин үүл дааҗадг Цернә Эрднь бәрүлҗ өгв. Әрәсән Федерацин сойлын Министерствин Ханлтын бичгәр Келн-улсин дегтрин саңгин әңгин һардач Лариса Бадышева ачлгдв. Ик Буурла районд сойлын үүлдвриг олн җил һардҗ йовдг байн дамшлтта Нина Аджадыкова мөңгнә сертификатар мөрәлгдв. Сойлын кесг көдләчнр «Хальмг Таңһчин сойлын ачта көдләч» болн «Хальмг Таңһчин ачта артист» гидг күндтә нер зүүв. Таңһчин залврин болн таңһчин сойлын министерствин ачлврар олн күн бас темдглгдв.

ХӨӨЧИН Галина