Буру йовдлмудыг гетлхин төлә

Шидр Хальмг Таңһчин Улсин Хуралын (Парламентин) дарани сессьт хәләгдсн чинртә төрмүд дунд таңһчин дотр-дундын кергүдин министерствин үүлдврин тооцанд онц оньг өггдв. Сүл долан хонгт насни дигт күрәд уга бичкдүд әмндән күрснә һашута йовдлмуд олн-әмтиг үүмүлв. Хальмг Таңһчин дотр-дундын кергүдин министр Дмитрий Григорьев давсн җилд зөв-йос харлһна, мек-мах һарһлһна, наркотик тархалһна, худл-хов зәңгәс харслһна керг-үүлдврмүд, насни дигт күрәд уга бичкдүдиг буру йовдлас саглуллһна туст ямаран көдлмш күцәгдснә тускар тооцаһан өгв.

Дааврта һардачин келсәр, давсн җилд тоод авгдсн 3 миңһн шаху зака эвдсн йовдлас 1521 йовдл илдкгдв, 112 уголовн керг төгсәгдв. Наркотик тархалһна 300 һар йовдл учрв, 20 киил әәмшгтә кегдл булагдҗ авгдв. Экономическ чинртә зака эвдсн йовдл бурушагдв, шаңһа хазнд 30 сай арслң орулгдв. Келн-улсин төсвсин керг-үүлдврмүдт шаңһас йилһгдсн мөңгиг олзта-тустаһар олзллһна кергт онц оньг тусхагдв гиҗ министр темдгләд, нидн эн туст 25 йовдл илдкгдв. Коррупцәс хөрлһнә Келн-улсин зуран медлд дотр-дундын кергүдин көдләчнр дааврта үүл дааҗадг улс зака эвдсн 56 йовдл тоод авв, теднәснь авлһ авсн 33 йовдл илдкгдсн билә. «Давсн җилд тоод авдгдсн зака эвдсн йовдлмудын то 6 процентд өсв, болв саглуллһна керг-үүлдврмүдин ашт күүнә әмнд күрсн, хулха кесн йовдлмуд баһрв. Темдглхәс, олн-әмтн хурдг болн уульнцст зөв-йос эвдсн йовдлмуд баһрҗахнь темдглгдв», - гиҗ Дмитрий Григорьев келв.
Таңһчин хаалһст көлгн-күчнә җисә дигллһнә зург болн видео цокч авдг немр 36 кергсл углҗ тәвгдв. Тернь хаалһст зеткртә йовдлмудын то 87 процентд баһрулхд туслв. Согтуһар һарһсн аля-азд йовдлмуд баһрулхин төлә таңһчд согту улсиг цаг-зуур бәрлһнә бүрдәцс дәкнәс секлһнә төр хаһлх кергтәг министр заав.
- Сүл җилмүдт насни дигт күрәд уга бичкдүдин туст зака эвдсн йовдлмудын то 8 процентд өсв. Тер тоод күчән үзүлсн йовдлмуд 43 процентд өсснь һашута. Давсн җилд гертәсн зулсн 28 арвт олҗ авгдв. Җирһлин күнд таалд туссн, уга-яду өрк-бүлмүдин бичкдүдиг аля-азд йовдлмудас саглуллһна кергт мана министерств онц оньг тусхаҗ, талдан бүрдәцслә хамцу эн халхар үүлднә. Насни дигт күрәд уга бичкдүдин туст зәңгллһнә болн өдгә цага эв-арһсин халхст зака эвдлһнәс хөрлһнә керг бас ик чинртә болна. Мана министерствин седвәрәр давсн җилд интернетд наркотик түгәлһнә болн экстремистск зәңг тархаҗах 117 ниигмин сүлҗәнә үүлдвр уурулгдв, - гиҗ таңһчин дотр-дундын кергүдин министр зәңглв.
Харм төрхд, таңһчин зөв-йос харлһна бүрдәцст 300 көдләч кергтә болҗахнь нәрн төр болҗана. Дааврта һардачин келсәр, хамгин түрүнд әмтнлә бат залһлда бәрҗ көдлдг харулын цергт болн полицин әңгин дааврта көдләчнр кергтә. Тер мет хаалһин әәмшг уга җисә тетклһнә, бачм әңгин болн мөшклһнә бүрдәцст бас көдләчнр баһ болҗана. Давсн җилд 172 күн көдлмшәсн һарв, теднәснь 13 күн полицин көдләчин нер муутхсн төләдән. Дотр-дундын кергүдин бүрдәцст көдлдг улсин ик зунь кергтән итклтә, ик дааврта, чик авг-бәрцтә болна, тер төләд эдн амрлһна өдрмүдт чигн, сул цагтан чигн, әмән әрвллго чигн әмтнә әәмшг уга бәәдл тетклһнд үнн кевәр церглҗәнә. Полицин көдләчнрин җалв баһ болҗахас иштә көдләчнр, нег үлү баһ наста улс удан торхш. Тиигәд, харулын цергллтин көдләчин җалв 25 миңһн арслң болна, хөрн һар җилдән көдлҗәдг полицин әңгин дааврта көдләч 52 миңһн арслңга җалв авна.
- Хальмг Таңһчин Улсин Хуралын (Парламентин) депутатнрла болн таңһчин залврин гешүдлә бидн хамцу үүлдҗ, бәәрн улсин әәмшг уга бәәдл тетклһнә, зака эвдлһнә йовдлмуд баһруллһна болн буру йодлмудас саглуллһна керг-үүлдврмүд хамдан күцәнәвидн. Депутатнрла хамдан бидн таңһчин закад батлҗ, таңһчин әмтнә зөв харслһнд ик оньг тусханавидн. Таңһчин һардвр дотр-дундын кергүдин көдләчнриг урмдуллһна эв-арһс батлна, материальн-техническ ул батруллһна төрмүд хаһлхд дөң күргнә. Мана нөкцлт туста болн күцәмҗтә болҗана, - гиҗ министр темдглҗ ханлтан өргв.

БАТАН Сәәхлә