Олн үртә эк тааста керг олв

Җирһлин күнд таалд туссн, баһ тетквртә улст дөң күргҗ олзта-орутаһар үүлдхин төлә мана орн-нутгт тавн җил хооран социальн бооца батллһна көтвлр эклв. Терүнә медлд әмтнд көдлмш олҗ авхд, эврә керг бүрдәхд, мал асрҗ дөңцл эдл-аху бәрхд, өрк-бүлд кергтә эд-тавр, хувц-хунр хулдҗ авхд мөңгн йилһгднә. Хальмг Таңһчин социальн делгрлтин, күч-көлснә болн көдлмшәр тетклһнә министерствин зәңглсәр, 2020 җиләс авн 9 миңһн күн социальн бооца батлв, эн кергт шаңһас 420 сай арслң йилһгдв. Нидн эн көтлврт 549 күн орлцад, эврә керг бүтәв, дөңцл эдл-аху бәрдг болв, өрк-бүлднь кергтә тоот хулдҗ авв. Эн җил 645 социальн бооцан батлгдхмн гиҗ зуралгдҗана. Шаңһас йилһгдх 142,4 сай арслң өрк-бүлмүдт оруһан икдүлҗ, күнд бәәдләс һарч эврә керг делгрүлхд туслхмн.

Эн җилин эклцәс авн мана таңһчд таңһчин әмтнә социальн харслтын цергллтс 161 социальн бооца батлв. Теднәснь 72 күн эврә керг бүрдәв, 23 өрк-бүл мал хулдҗ авв, 38 күн көдлмш олҗ авв, наадк 28 күн җирһлин күнд таалас һархин төлә шаңһа мөңгиг олзлв. Җил ирвәс социальн бооца батлсн улст йилһгдҗәх мөңгнә кемҗән өсчәхнь темдгтә. Тиигәд, ода эврә керг бүрдәх саната улст 350 миңһн арслң йилһнә, эврә дөңцл эдл-аху бәрх улст болхла 200 миңһн арслң өгнә. Эн мөңгәр эдн олн зүсн кергсл, эд-тавр, мал хулдҗ авч чадна. Социальн бооца батлхин төлә шаңһа мөңгиг олзта-тустаһар олзлҗ ямаран кергт терүг олзлхин туск зура белдҗ социальн харслтын цергллтд иткл цаасд орулҗ өгх кергтә. Шишлң комиссь күүнә эрлһиг болн керг-үүлдврин зура шинҗлснә хөөн зөв өгнә.
Приютна районд бәәдг олн үртә эк Арус Асланян һуйрин зүүтә кегдлмүд болһхдан дурта. Эн эврәннь күүкдтән, элгн-садндан болн таньл-үзл улст олн зүсн әмтәхн хот-хол болһҗ ямр нег байрин нәр, керг-үүлдвр болхла тедниг байрлулдг бәәсмн. Ниигмин сүлҗәнд эн эврәннь кегдлмүдин зургуд барлад, олнд тааста кергиннь тускар медүлдг болв. Дарунь нег һазра улс энүг бичкдүдин һарсн өдрт эс гиҗ талдан ямр нег байрт әмтәхн кегдл болһҗ өгхиг сурдг болв. Нег дәкҗ эн социальн бооцана көтлврин тускар соңсад, района әмтнә социальн харслтын цергллтд ирәд, эн төрәр цәәлһвр авв. Цергллтин мергҗлтнр күүкд күүнд эн төрәр цугинь келҗ өгәд, ямаран неквр күцәх кергтәһинь медүләд, иткл цаасд белдх селвг өгв.
Социальн бооца батлад, олн үртә эк шаңһас өггдсн мөңгәр кергтә кергсл хулдҗ авв. Балта, торт деер олн зүсн ке-сәәхн зург барлдг кергсл эн хулдҗ авсндан байрлв. Тиим кергсл бийнь эн хулдҗ авч чадшго билә. Әмтиг шин кегдлмүдәр соньмсулхин төлә Арус бер мергҗлтән өөдлүләд, онлайн кевәр сурһуль сурад, нертә кондитермудын мастер-класс хәләнә. Олн зүсн зер-земш, сәәхн зург болн нань чигн шин эв-арһ олзлҗ күүкд күн олн зүсн әмтәхн хот-хол кенә. Энүнә болһсн торт, балта, капкейк болн нань чигн кегдл әмтнд таасгдна, тегәд эдн байрин нәәрт ирх гиичнриг өврүлх хот-хол болһҗ өгхиг дәкн-дәкн сурна.
Олзта-орутаһар үүлдәд тааста кергән делгрүлҗәх олн үртә эк Арус Асланян социальн бооцана көтлвр энүнд ик урмд өгв гиҗ темдглнә. Шаңһас өгсн мөңгиг эн тустаһар олзлад, кергән делгрүлҗ өрк-бүлән теҗәдг болв. Эн җилин эклцәс авн мана орн-нутгт «Өрк-бүл» гидг келн-улсин төсв эклв. Өрк-бүлмүдт дөң күрглһн, өрк-бүлин чинр өөдлүллһн эн төсвин һол күсл болна. «Олн үртә өрк-бүл» гидг региональн төсвин медлд олн үртә өрк-бүлмүдт социальн дөң күрглһнә, һурвдгч болн дарук үрнь һарсн цагт региональн сертификат өглһнә, социальн бооца батллһна керг-үүлдврмүд күцәгдҗәнә.

ДООҖАН Наталья