Өр-җөөлн седклән медүлҗ

Элстин медәтнрин болн гемтә-шалтгта улсин гер-интернатд дөчн һар җилдән көдлҗәдг медицинск эгч Улана Ирина эрдмдән итклтә, өөдән мергҗлттә болн байн дамшлтта көдләч мөн. 1983 җиләс авн Ирина Улюмджиевна эн социальн бүрдәцд үнн-чик седклтәһәр көдлҗ, өнчн медәтнрт килмҗән тусхаҗ, цаһан седклән нерәдҗ, бүлән үгәрн эдгәҗ түшг болна. Эн җил Улана Иринад «Әрәсән әмтнә социальн харслтын ачта көдләч» гидг шаңһа ачлврар ачлҗ, күч-көлсинь темдглв.
Ирина бичкндк цагтан эмч болҗ наадхдан дурта бәәсмн. Эн үүрмүдтән болн наадһастан эмнлһ кеҗ, дөң күргҗ, ямр нег гемәс эдгәҗәх болад нааддг билә. Тегәд ямаран эрдм шүүҗ авхин тускар эн удан ухалсн уга. Дәкәд Валентинан эгчнь Элстд Т.Хахлынован нертә медицинск училищд сурчасн билә, тегәд терүнә үлгүрәр эн бас тенд сурдг болв. Келхд, эгчнь эрүл-менд харлһна халхд дөчн дөрвн җилдән көдлҗәнә. Сурһулян төгсәснә дару баахн мергҗлт Үстин районд күч-көлснә хаалһан эклв. Тенд Бөргин болн Үст селәдин эмнлһнд көдләд, түрүн дамшлт хоршасмн. Хәрд һарад, Василий авальтаһан Элстүр нүүҗ ирәд, Ирина Улюмджиевна садв гемәс хөрлһнә эмнлһнә бичкдүдин әңгд көдлдг болсмн.
- Дөчн хойр җил хооран би нааран ирләв. Эн җилмүдин эргцд энд иҗлдәд, энд бәәдг медәтнр нанд өөрхн улс болв. Урднь энд 4-5 медицинск эгч көдлдг билә, тегәд кех-күцәх көдлмш чилдмн биш. Медәтә болн эрмдгтә улс цугтан гилтә хуучта, дару-дарунь гемннә, тегәд эднд эмнлһ кеҗ, арднь орҗ хәләх кергтә болна. Нег үлү намрин-үвлин кемд хальдврта гем түгсн цагт эднд тәрлһ кех кергтә, саглуллһна керг-үүлдврмүд күцәлһнә, эрүл-менд батруллһна көдлмш икднә. Хәрнь сүл цагт гер-интернатд эрүл-менд харлһна көдләчнрин то икдв, ода 15 күн көдлнә. Бидн нег-негндән нөкд болҗ, ниитәһәр көдлнәвидн. Коронавирусн гем түгҗәсн цагт бидн селгәһәр хойр долан хонгар көдлсн биләвидн. Манад хойр эмч бәәнә, эдн медәтнрин эмнлһнә туст сүв-севлг өгнә, бидн теднә заасар тәрлһ, массаж кенәвидн, нань чигн дөң күргнәвидн. Кемр кен негнь тас уга болад, гүн шинҗллт эс гиҗ мергҗлтин сүв-севлг кергтә болхла, бидн терүг таңһчин эмнлһнд күргнәвидн. Җил болһн диспансеризац давулгдна, манаһур олн мергҗлтнр ирәд, медәтнрин болн гемтә-шалтгта улсин эрүл-мендин бәәдл шинҗлнә, – гиҗ Ирина Улюмджиевна келнә.
Эрүл-менд харлһна көдләчнр эмнлһ кесн деерән медәтнрт килмҗән тусхаҗ, оринь ясад, һазаран һарад цевр аһар киилхд дахад, бәәдл-җирһлиннь тускар күүнднә. Олн җилдән энд көдлҗәдг Улана Иринаг медәтнр тевчҗ «Улюмджиевна» гиҗ дуудна. Кесгтнь эн һарлдсн күүкнә ормд өөрхн күн болв, тегәд көдлмштән ирхләнь күүкдиннь болн ачнр-зеенриннь тускар сурҗ соньмсна. Ирина Улюмджиевна Василий авальтаһан 45 җилдән ни-негн, хөвтә җирһл эдлҗ бәәнә. Эдн һурвн үртә, нәәмн ач-зеетә. Улана Василий олн җилдән дотр-дундын кергүдин бүрдәцст көдләд, ода ачта амрлһнд һарсн бәәнә. Эцкиннь үлгүрәр Андрей көвүнь бас дотр-дундын кергүдин халхд көдлв, ачнь Шарту балһснд юридическ академьд сурчана. Татьяна күүкнь арвн тавн җилдән Грозный балһснд Росгвардьд церглҗәнә. Отхн Нүүдлә күүкнь Әрәсән Президентин медлд үүлддг күүнә зөв харслһна элчлтин аппаратд көдлҗәнә. Татьяна күүкнәннь икр күүкднь Москва балһснд Сеченовин нертә медицинск ик сурһульд сурчана, эдн ээҗин үлгүрәр эрүл-менд харлһна халхд көдлх саната. Ирина Улюмджиевнан келсәр, хойр зе күүкнь бичкнәсн авн эмч болхар шиидсмн, эдн аав ээҗ хойртан тәрлһ чигн кеҗ дарунь эдгәҗ авна.
Медәтнрин болн гемтә-шалтгта улсин гер-интернатд көдлхд амр биш. Болв эрдмдән дурта Ирина Улюмджиевна көдлмшән үнн кевәр күцәҗ, күн болһнд бүлән үгән олҗ урмд өгнә. Көдлмшин хөөн сул цагтан эн сад-һарудтан олн зүсн цецгүд, зер-земшин модд урһана. Василий авальтаһан эдн така бәрдг болв. Амрлһна болн сән өдрмүдлә көвүн-күүкднь өрк-бүлмүдтәһән гиичд ирхлә, аав ээҗ хойр эңкр ачнр-зеенрән шимтә болн сенр хот-хоолар тоохдан дурта. Сул цаган сергмҗтәһәр болн тустаһар давулад амрсна хөөн Ирина Улюмджиевна дурта көдлмштән адһна. Тенд энүг медәтнр теңкән уга күләнә.
БАТАН Сәәхлә
ЗУРГТ: Хальмг Таңһчин залврин Ахлачин дарукин – таңһчин социальн делгрлтин, күч-көлснә болн көдлмшәр тетклһнә министрин үүл дааҗадг Өлзәтин Марина Улана Иринад ачлвр бәрүлҗ өгчәх кем