Ленинә орденәр ачлгдсн билә

Хөрдгч зун җилин тәвдгч җилмүдин чилгчәр арвн һурвн җилдән хол Сиврт бәәсн мана аавнр-ээҗнр төрскн һазртан ирх зөв авад, таңһчан шинәс босххар шунв. Эҗго теегт гермүдән шинәс тосхад, үрдән өскәд көдлв.
Целинн района Ик Чонса әәмгин нертә малч Мукөвүнә Сарл селәнә эдл-ахун халхар олн җилдән көдләд, таңһчин делгрлтд ик тәвцән орулсн күн бәәсмн. Бичкнәсн авн малын ард йовад, эн кергиг сәәнәр медсн болдг. Сарл Мукабенович олн җилдән Целинн района Троицкое селәнә «Родина» колхозд малчар көдлсмн. Дән эклхлә, Мукөвүнә Сарл Төрскән харсхар адһв. Энүнә цергә хаалһнь 1942 җилд Сталинградын дәәлдәнд эклв. Терүнд әмән әрвллго зөргтәһәр дәәлдсн билә. Сталинградын тракторн заводыг харсад, немшнрин кесг танкистнриг уга кесмн. Маштг нурһта бәәсн бийнь зөргтә дәәч Мукабенов тер һалас әмд һарч чадв. Өөрхн элгн-саднаннь тодлсар, Сарл Мукабенович бийән хөвтә күүнд тоолдг билә, тер юңгад гихлә дәәнә йовудт кесг дәкҗ күнд-күчр бәәдлиг дааҗ һарсмн. Нег дәкҗ энүг шаврар дарад, кесгтән кевтсн бәәҗ. Хамдан дәәлдҗ йовсн үүрмүднь энүг үзәд, һазр дорас һарһҗ авсмн. Сталинградын догшн дәәлдәнә дару Белоруссин фронтын 69-ч дивизин ханьд эн дәкәд догшн кесг дәәлдәнд орлцад, Польша орн-нутгт күрв. Диилврин 1945-ч җилин хөн сариг Мукөвүнә Сарл Варшава балһснд тосв. Дәәнд залу-зөрмгәрн ончрад, олн зүсн орденмүдәр болн медальмүдәр эн ачлгдсмн.
Дәәнә хөөн Советин йосна цагт эн олн җилдән мал өсклһнә халхар көдләд, баһчудла дамшлтарн хувалцад, селәнә эдл-ахун кесг үйин мергҗлтнриг өсксмн. «Родина» колхозд көдләд, җил болһн малын сән төл авад, даңгин нүүрләчнрин тоод йовдмн. Мал өсклһнд ик күцәмҗ бәрсн төләдән Мукөвүнә Сарл кесг дәкҗ Москван ВДНХ-н һәәхүлмүдт орлцла. Тенд ВДНХ-н хойр медаляр ачлгдла. Терүнәс нань таңһчин мал өсклһнә халхд ик тәвцән орулад, Ленинә орденәр ачлгдсн бәәҗ.
Байчха Манджиевна авальтаһан хамдан тавн үрән өскәд, чик хаалһд орулсмн. Мукөвүнә Сарл 1994 җилд сәәһән хәәв. Тер җилд Троицкое селәнә һардвр нертә малчин санлынь тевчәд, Мукөвүнә Сарл бәәсн уульнцд энүнә нер зүүлһв. Эн җилд Алдр Диилврин 80 җилин өөн угтад, Мукөвүнә Сарлын нертә уульнцд малчд болн Төрскән харсгч Алдр дәәнд орлцачд нерәдсн санлын самбр углҗ тәвгдв.
Эндр Троицкое селәнд Мукөвүнә Сарлын нертә уульнцд отхн Дорҗ көвүнь өрк-бүлтәһән бәәнә. Җил болһн хөн сарин 9-д нертә малчин болн дәәнә ветерана үрднь, ачнр-җичнрнь цугрлҗ, эцкән болн ааван тодлҗ санлынь тевчнә.
КАРСАНА Евгения