Олн үртә өрк-бүлмүдиг дөңнәд

Хальмг Таңһчин социальн делгрлтин, күч-көлснә болн көдлмшәр тетклһнә министерствин зәңглсәр, эн җил 105 өрк-бүл дунд шишлң сурһуль-эрдмин бүрдәцд мөңгән өгәд сурһуль сурчах үрндән һарһсн һаруг даңцав. Эн кергт таңһчин хазнас 2,5 сай арслң һарһгдв.

2022 җилд Хальмг Таңһчин Улсин Хуралын (Парламентин) депутатнр «Олн үртә өрк-бүлмүдин социальн дөңгин тускар» гидг таңһчин заканд сольвр орулад, дунд шишлң сурһулин бүрдәцд мөңгән өгәд сурчадг оютнрт һаруһинь даңцалһнд таңһчин хазнас җил болһн мөңг йилһхин туск шиидвр батлсн билә. 2023 җиләс авн олн үртә өрк-бүлмүд эн зөвән олзлдг болад, түрүн 37 өрк-бүл үрнәннь сурһульд һарһсн мөңгән даңцасмн. Олн үртә эк-эцкнр үрнәннь сурһульд һарһсн мөңгнә зәрм хүвинь даңцаҗ, җилд ик гиснь 20 миңһн арслң хәрү авч чадҗана. Хойр җил хооран эднд һаруһинь даңцалһнд таңһчин хазнас 740 миңһн арслң йилһгдсн билә. Нидн болхла эн кергт 2060,0 миңһн арслң һарһгдв, 90 олн үртә өрк-бүл демин мөңг авсн билә. Эн җил болхла мана таңһчд 105 өрк-бүл һаруһан даңцав. Тиигәд, таңһчин заканд батлгдсн дөңгиг олн үртә өрк-бүлмүд олзлҗ, иим арһ эднд өггдсиг байртаһар тосв.
Үстин района әмтнә социальн харслтын цергллтин һардачин дарук Босхмҗин Даринан келсәр, нидн 9 олн үртә өрк-бүл күүкдиннь сурһульд һарһсн мөңгән даңцав. Эднд 180 миңһн асрлң өггдв. Эн җилин долан сарин эргцд 7 өрк-бүл демин мөңг авхин туск эрлһән орулв. Шаңһа дем авсн өрк-бүлмүдин негнь Дорҗин Диана болна. Һурвн үртә эк Цаһан Амн селәнә дунд сурһульд багшар көдлнә, нидн ууһн Дольган көвүнь Б.Б.Городовиковин нертә ик сурһулин колледжин оютн болв.
- Нанла хамдан көдлдг багшин күүкн Т.Хахлынован нертә медицинск колледжд сурна, тегәд тер олн үртә өрк-бүлмүд үрнәннь сурһульд һарһсн мөңгиг даңцаҗ чаддгин тускар келв. Района әмтнә социальн харслтын цергллтин мергҗлтнр нанд тиим зөвин тускар цугинь цәәлһҗ медүлв. Көвүнәннь сурһульд бидн 70 миңһн шаху арслң һарһсн биләвидн, терүнәснь 20 миңһн арслңгиг маднд даңцав. Эн җил Дольган ик сурһулин экономическ дацңгин оютн болв, тегәд колледжд сурн бәәҗ тенд сурхмн. Олн үртә өрк-бүлмүдин социальн харслтын болн дөңгин керг-үүлдврмүд батлгдҗ, олн халхар демин мөңг өгдгнь йир сән. Мана өрк-бүлд һурвн үрн бәәнә, Дольган оютн, Алдр сурһульч болна, отхн Баина бичкдүдин садт орна. Таңһчин болн орн-нутгин һардвр олн үртә өрк-бүлмүдт онц оньг өгч, онц зөвин керг-үүлдврмүд батлдгнь ик урмд өгнә, - гиҗ Диана Викторовна келнә.
Дөрвн үртә Бембин Эвелинан ууһн Айта күүкнь хойр җил хооран 9-ч классин хөөн Т.Хахлынован нертә медицинск колледжд орв. Күүкн лаборантын эрдм дасчана, энүнд П.Жемчуевин нертә таңһчин эмнлһнд дамшлт хоршаснь таасгдв. Сурһулян төгсәснә хөөн Айта эрдмәрн көдлхәр зуралҗана. Эвелина Баатровна Үстин района әмтнә социальн харслын цергллтин мергҗлтнрин селвгәр хойр җил дарандан күүкнәннь сурһульд һарһсн мөңгән даңцав. Олн үртә экин келсәр, җилд эн 46 миңһн арслң өгнә, терүнәснь 20 миңһн арслңгинь таңһчин хазнас даңцана. Тиигәд, күүкнәннь сурһульд өгсн мөңгнә өрәлинь хәрү авдгнь өрк-бүлин кергүдт олзлҗ болна гиҗ күүкд күн келнә.
Хальмг Таңһчин Улсин Хуралын (Парламентин) депутат Мацга Татьянан темдглсәр, депутатнр олн үртә өрк-бүлмүдиг дөңнлһнә керг-үүлдврмүдин туск таңһчин заканд сольвр орулхиг нег дууһарн дөңнсмн. «Һурвн болн терүнәс үлү үр асрҗадг өрк-бүлмүдт дөң күрглһнд таңһчин хазнас баһ биш мөңгн йилһгднә, тер мет «Өрк-бүл» гидг келн-улсин төсвин болн шаңһа көтлврмүдин йовудт олн зүсн керг-үүлдвр күцәгдҗәнә. Өнр-өсклң өрк-бүлмүдин бичкдүд дунд шишлң сурһуль-эрдмин бүрдәцд сурч, көдлмшч эрдм дасхар шунҗахнь байрта. Сүл цагт мана таңһчд бәәтхә, орн-нутгт бас уячин, һаңначин, хаалһ тосхачин, тосхачин эрдм ховр болҗана, тегәд эн халхар иргчдән көдлх саната баһчудыг дөңнх кергтә», - гиҗ Татьяна Сергеевна ухан-тоолврарн хувалцҗ келв.
ДООҖАН Наталья