Хальмгин нерн делкәд туурв

Пүрвә болн басң өдрмүдт шар шаҗна нарт-делкән ик хургин көдлмш цаарандан болв. Терүнә йовудт соньн харһлтс, «төгрг ширәс», сүүрмүд болв, тер мет чинртә бооцас батлгдв.

Шар шаҗна сурһуль секгдв.
Һаха сарин 26-д Кичгә Төлән нертә Хальмг келн-улсин гимназин багшнрин болн сурһульчнрин төлә ончта йовдл болв. Нарт-делкән ик чуулһнла ирлцҗ, батар ясгдсн гимназин ул деер амрлһна өдрмүдт көдлдг шар шаҗна шишлң сурһаль байрин бәәдлд секгдсн болдг.
Әрәсән Залврин ахлачин дарук Дмитрий Чернышенко, Хальмгин Толһач Хаска Бату, залврин ахлач Босхмҗин Гилән, Хальмг Таңһчин Шаҗн Лам Тензин Чойдак болн талдан күндтә гиичнр эн керг-үүлдврт орлцв.
– Хальмг гимназьд сурчадг көвүд-күүкд гүн медрл авсн деерән ода болхла шар шаҗна сурһалин әрүн тоот медҗ авч чадхмн. Тер мет талдан сурһулин бүрдәцсин арвтнр нааран ирҗ, бас шишлң сурһульд сурч чадҗана. Мана орн-нутгт келн-улсин төсвс күцәлһнә йовудт дорас өсч йовдг үйнрин төлә ик көдлмш кегдҗәнә. Хаска Батун һардврт тана таңһчд тиим чинртә төсвс цааранднь күцәгдхнь лавта, – гиҗ Дмитрий Чернышенко онц темдглв.
Хаска Батун келсәр, шар шаҗна сурһаль секгдснь мана таңһчин төлә тууҗлгч йовдл болв. Орн-нутгин Президент Владимир Путинә даалһсар сурһульчнр медрл авсн деерән чик сурһмҗ бас авх зөвтә. Мел эн даалһвриг гимназьд күцәх зөвтә.
– Таңһчин Толһач Хаска Батуд, Элст балһсна һардврт чинртә төсв күцәснд ханлтан өргҗәнәв. Шар шаҗна тускар Интернетд биш сурһульчнр багшнрас болн ламнрас медх зөвтә, – гиҗ Шаҗн Лам Тензин Чойдак келв.
Күндтә гиичнр болн гимназин йилһән сән сурһульч Эрднин Баина ясгдсн бүрдәц болн шар шаҗна сурһаль секгдсинь олнд медүлсн болдг. Байрт ирсн гиичнр гимназьд орад, сарул-сәәхн хорас хәләв. Энд «Хальмг амн үгин зөөр» нертә концерт болв. Харһлтын чилгчәр сурһульчнр белгүдән гиичнрт белглв.

Хальмг эмчнрт ханлтан өргв.
Тер өдр күндтә гиичнр Элстәс хол биш тосхгдҗадг шар шаҗна паркд одв. Энүнә бүрдәлһнд орлцхар шар шаҗнд шүтдг орн-нутгудт үрвр кегдсн билә. Шидр тенд Ноһан Дәркин көшә босхгдв. Олн һазрас ирсн зуульчнр әрүн эн ормд ирхнь лавта.
Бемб өдрлә Хаска Бату Мьянма Республикин делегацла хамдан П.Жемчуевин нертә таңһчин эмнлһнә эмчнрлә харһв. Тодлхас, эн җилин моһа сарин чилгчәр Мьянмад һазр чичрлһнә ашт олн-әмтн шавтад, әмнәсн хаһцв. Мөрн сард болхла нег һазра мана эмчнр тиигәрән одад, Сикайин хурлын улд ирлцңгү дөңгән күргсн билә. Нарт-делкән ик хургт орлцхар ирсн Сикайин хурлын лам Ашин Ньяниссара хальмг эмчнрт ном умшад, ханлтан өргв.

Орн-нутгин Хүүвин Ахлачин дарукла харһв.
Шар шаҗна нарт-делкән хургин күндтә гиичнрин тоод Әрәсән Хүүвин Ахлачин дарук Шолбан Кара-оол бас ирсмн. Таңһчин Толһач Хаска Бату энүнлә харһв. Шар шаҗнд шүтдг орн-нутгин регионмуд хоорнд залһлдаһан делгрүлхин туст күүндвр болв. Элст-Новосибирск балһсдын хоорнд самолет нислһнә төр бас босхгдв. Иим самолет нисхлә, ахнр-дүүнр болҗадг Бурять болн Тыва Республикүд күртл күрхд амр болх. Аһарин көлгнә залһлдан олн-әмтнд туслхнь лавта гисн шиидвр эн харһлтын ашт һарһгдв.
Сурһуль-эрдмин, сойлын, спортын болн зуульчллһна нөкцлтин төр Камбоджа орн-нутгин делегацла хаһлгдв. Тер мет Элстд тосхгдҗадг шар шаҗна паркд Камбоджан келн-улсин темдг Ангкор-Ват хурлын бичкн бумблв углҗ тәвхәр үгцв.
Шар шаҗна күндтә багш Гьетрул Джигме Ринпочела шишлң сурһалин делгрлтин тускар бас күүндвр болв. Целинн района Троицкое селәнд Оргьен Саннгаг Чолинг хурлд одад, тенд сән кец-таал тогтагдсинь үзәд, бәәрн улсин төлә мөргүл давулв.

Китдлә залһлда делгрүлхәр.
Китд Улсин Республикин делегацла болн шар шаҗна сурһульд болн шинҗллтд туслдг саңгин һардач Алексей Масловла Хальмгин Толһач Хаска Бату харһв. – Мана таңһч Әрәсәг болн Азийиг хоорнднь залһна. Китдин арһлачнрин орлцлһтаһар Хальмгт «Сән махн» нертә төсв күцәгдҗәнә. Терүнәс нань кесг җилин туршарт Б.Б.Городовиковин нертә Хальмг ик сурһулин оютнр Китдт одад, келнә туст дамшлтан делгрүлнә. Эн харһлтын ашар КНР-ин элчллтин селвгч Лю Жуйла зуульчллһна, сурһуль-эрдмин болн экономикин халхар нөкцлтән улм делгрүлхәр үгцвидн, – гиҗ Бату Сергеевич темдглв.
Нарт-делкән ик хургин сүл өдрлә Хаска Бату Бурятин болн Тыван шар шаҗна олна хургудын элчнрлә болн Әрәсән Президентин һардврин бурхн-шаҗна бүрдәцслә залһлда бәрдг департаментин ах селвгч Александр Терентьевла харһв. Терүнә йовудт давсн ик хургин ашинь диглҗ, иргч көдлмшин тускар күүндвр һарв.

КАРСАНА Евгения