«МанджиевФЕСТ»: регионмудыг хамцулсн сойлын үүлдвр

Басңга Баатрин нертә Келн-улсин драмин театрт регионмудын хоорндк хойрдгч театральн наадм эклснә тускар урднь умшачнртан зәңглләвидн. «МанджиевФЕСТ» гиҗ эн керг-үүлдвр нерәдгдснь басл учрта. Элстд ирҗ үзүлгдҗәдг нааддыг Әрәсән кесг театрмудт хальмг режиссер Манҗин Борис тәвсмн.
Наадмин йовудт Чувашин, Мордовск Республикүдәс, Оренбургск мүҗин болн Марий Эл Республикин театрмуд Хальмгин тәәз деер эврә нааддан үзүлв. Таңһчин хәләһәчнрт Әрәсән кесг регионас ирсн театрмудын билг-эрдмлә таньлдх таал учрв. Хамгин һоллгчнь болхла, цуг эн нааддыг хальмг режиссер Манҗин Борис тәвснь нег үлү бахмҗта болҗана. Сойлын дөңгәр регионмудыг залһлдуллһна шин янз Хальмг театрт үүдснь ончта йовдл гих кергтә. Наадмин һардач Шуран Галинан бүрдәмҗин көдлмш тиигҗ бәәдл-җирһлд тохрҗ, театрин җирһлд зөвтә орман эзлсн керг үүдв.
Театрин соньн хәләврин йовудт пресс-конференц болад, ирсн театрмудын һардачнр болн артистнр наадмин туск ухан-тоолврарн хувалцв.
«МанджиевФест – энтн йоста нөкцлтин үүлдвр болҗана гиҗ үг келсн улс темдглв. Әрәсән билг-эрдмин ачта үүлдәч, режиссер Манҗин Борис кесг регионмудын театрмудла үүдәгч залһлда бәрәд, тәвсн нааддыг таңһчин әмтн үзв. Талдан келн-улсин билг-эрдмлә таньдх, терүнә дөңгәр олн келн әмтнә заң-авъясмудыг, сойлыг медҗ авснь хәләһәчнрт соньн болв.
Басңга Баатрин нертә Келн-улсин драмин театрин һардач Шуран Галинан келсәр, хальмг режиссер Манҗин Борисин үүлдвриг цуг орн-нутгт, цуг делкәд медүлх седклтәһәр эн зөргтә седвәр үүдсн болдг. «Наадмиг түрүн болҗ бүрдәхдән эннь нег кегдх керг-үүлдвр гиҗ санлав. Болв Борис Наминович талдан регионмудын театрмудла залһлдаһан цааранднь делгрүләд, наадд тәвәд бәәнә. Тиигәд хойрдгч наадм үүдв», - гиҗ Галина Борисовна келнә.
Наадмин көтлвриг тодлулхмн. Түрүн өдр таңһчин хәләһәчнр «Прощание с Матерой» гидг наад хәләсмн. Тиигәд хулһн сарин 2-ас авн 7 күртл мана тал ирсн театрмуд нааддан үзүлв. Наадд хәләсн деерән терүнә туск күүндврт олн хәләһәчнр орлцҗ чадв.
Тер күүндврмүдт театрин үүлдәчнр болн театрин шалһачнр орлцҗ, нааддын шинҗллт кев. Нертә шалһачнрин тоод йовдг театрин шалһач, профессор Дмитрий Родионов ирсмн. Уфимск билг-эрдмин күрәлңгин һардачин үүл дааҗадг режиссер Ильмар Альмухаметов шинҗллт келһнд бас орлцв.
«80-ч җилмүдәс авн би театрин шалһачнрин тоолвриг умшҗ йовнав. Мини үүлдврт теднә көдлмш ик чинрән күргв. Теднә дөңгәр мини үүдәгч хәләц батрв. Шалһачнрин үүлдвриг би күндлнәв. Эрдмчнр оньган өгч хәләсн деерән, үзүлгдҗәдг тоотд ямаран чинр зүүлһгдсинь медх зөвтә», - гиҗ Манҗин Борис тоолвран медүлнә.
Наадмин көтлврлә таньлдсн болн цуг нааддыг хәләсн әмтн ямаран ик чинртә керг-үүлдвр күцәгдҗәхинь ил үзв. Таңһчд бәәдг әмтиг үүмүлҗәдг төрмүд талдан регионмудла әдлхнь медгдв. Әрәсән кесг һазриг негдүлҗәдг наадмин чинриг ирсн театрмудын элчнр медүлв. Эврә келн-улсин билг-эрдмиг үзүлх, эврә келәрн наадд тәвҗ үүлдх сән авъясиг «Манджиев Фест» йилһән сәәнәр батлҗахинь эдн темдглв. Горномарийск драмин театрин ах режиссер болн һардачин дарук Ольга Искоскинан келсәр, эднә театрт 14 артист бәәнә. Республикин района цутхлңд эн театр үүлднә. Эврә гер уга, района сойлын Герт коллектив көдлнә. Марийск келнә өвәрц нег айлһинь хадһлх күслтәһәр эн театр үүлдҗәнә. «Театрин эрдмин дөңгәр әмтн келн-улсин сойл, билг-эрдм болн кел сәәнәр медҗ авна. Келн болн сойл геедрх зөв уга. Иим нааддыг бөдүн улст үзүлсн деерән бичкдүдт бас үзүлх кергтә. Бичкдүдт нерәдсн шишлң наад үзүлхәр мана театр зүткнә», - гисн ухан-тоолврарн Ольга Искоскина хувалцв.
«Чувашск шаңһа наадһасин театрин наадыг хальмг режиссер Манҗин Борис тәвснд ик байрта бәәнә», - гиҗ Чувашск Республикин улсин артистк Елена Хорькова келв. - Иим режиссермүдиг би урднь үзәд угав. Билгтә, седвәртә, шунмһа эн күн мадниг зөргтәһәр көтлв. Хальмгуд – зөргтә дәәчнр гиҗ хара биш келсн бәәҗ. Борис Наминович мадниг урмдулдг билә. Өөрдҗ ирәд, яһҗ наадсинь чик болхиг зааһад, кергтә болхла үзүләд чигн кергиг уралан йовулдмн. Мана театрин җирһлд иим күн бәәхнь ик байрта йовдл. Борис Наминовичлә хамдан көдлҗәхнь йир хөвтә улс болҗанат».
Эн наадм үүрмүдән эврә таңһчдан тосч авч, үүдәгч байрарн хувалцх таал өгчәхинь темдгләд, Борис Наминович иигҗ келв: «Би ик хөвтә болн байн күн болҗанав. Олн келн-улс дунд мини үүрмүд бәәнә. Келн-улсин сойлдан дуран өгч үнн седкләрн үүлдҗәхнь - мана һол күсл мөн».
Регионмуд хоорндк эн наадмин тууҗиг тодлхла тернь иим болҗана. Түрүн наадм 2022 җилин үкр сарин 24-әс авн бар сарин 1 күртл болсмн. Алтан, Дагестана, Мордван, Тыван болн Чувашин театрмудт Манҗин Борис тәвсн наадд тиигхд үзүлгдсмн. Театрмудын тер ик цуглран Хальмг Таңһчин болн Әрәсән Федерацин билг-эрдмин ачта үүлдәч Манҗин Борисин 65-ч җилин болн үүдәгч үүлдврин 40-ч җилин өөнд нерәдгдсн билә.
Җилмүд давад, хальмг режиссер Манҗин Борис наадд белдҗ тәвсн регионмудын то улм өссиг эн наадм медүлв. Сойлын дөңгәр нөкцҗ болх үлгүриг эн наадм лавтаһар медүлв.
ХӨӨЧИН Галина