Õàëüìãèí ñîéë: šèëèí àøìóä áîëí èðã÷ çóðà

Ñîéëûí õàëõàð àâàä õ³ë³õë³, ñåë³í³ ñîéëûí ãåðì¢äèí ìàòåðèàëëüí-òåõíè÷åñê ê´ðœãèã áàòëëºàð áຠáèø ê´äëìø ê¢ö³ãäâ. "Ñåë³í ºàçðèí òîãòóðòà äåëãðëò" ãèäã ôåäåðàëüí ïðîãðàììä îðàä, êåñã òîîòûã ê¢ö³š áîëâ. 2017 šèëä 7 ñåë³í³ ñîéëûí Ãåð øèíð¢ëëºí³ ê´äëìø êåãäâ. Ôåäåðàëüí,òàœº÷èí áîëí ìóíèöèïàëüí áþäæåòì¢äèí ýâ-àðºèã õàìöóëàä, ìàòåðèàëüí-òåõíè÷åñê ê´ðœãèã áàòëš áîëâ. Èðã÷ šèëä ÷èãí ýí ê´äëìø öààðàíäàí êåãäõìí. Òàœº÷èí Òîëºà÷èí äààëºâðìóä ê¢ö³º³ä, ìèíèñòåðñòâ ôåäåðàëüí öóòõëœ ïðîãðàììä, òåð ìåò "²ð³ñ³í ñîéë" ãèäã ôåäåðàëüí ïðîãðàììä îðàä òåìäãëñí òîîòàí ê¢ö³â. "Åäèíàÿ Ðîññèÿ" ïàðòèí ïðîãðàììñò ÷èãí îðš, êåñã òîîòûã õàºëõ òààë ó÷ðâ. Òåð òîîä Òóíäóòîâî ñåë³í³ ñîéëûí Ãåðèã øèíð¢ëëºí³ ê´äëìø ê¢ö³ãäâ. Íîÿáðèí õîéðò øèíð¢ëãäñí ñîéëûí Ãåðò á³³ðí ñîéëûí êîëëåêòèâ ´´í³í òåìäãëš êîíöåðò ò³â³ä, ñîéëûí ãåðèí ¢¢ëäâð øèí òààëä ýêë³ä ¢¢ëäâ.
Ïðîôåññèîíàëüí ñîéëûí êîëëåêòèâñ ÷èãí øèí ¢¢ä³âðì¢ä áåëäš, îëí õ³ë³º³÷íðò³í áàéð ¢¢ä³â. Òåð òîîä õîéð êîëëåêòèâ ´´í³í òåìäãëâ. "Áàìá öåöã" àíñàìáëü 80 šèë³ ´´í³í òåìäãë³ä, êåñã ôåñòèâàëüä îðëöàä, ðàéîäàð éîâàä, êîíöåðòì¢ä ¢ç¢ë³ä, îëí õ³ë³º³÷íðë³ðí õàðºëòñ êåâ. À.Öåáåêîâèí íåðò³ ãîñóäàðñòâåíí õîð 25 šèë³ ´´í³í òåìäãë³ä, ´´ä³í áèëã-ýðäì³ðí Ìîñêâàí, Ñàðàòîâèí, Ýëñòèí îëí õ³ë³º³÷íðèã áàéðëóëâ.
Òàœº÷èí õîéð òåàòð ê¢ö³ìšò³ êåâ³ð ê´äëš³í³. 2016 šèëä ´´í³í òåìäãëñí ¢¢ä³ã÷ ýí êîëëåêòèâñ òåàòðàëüí äàðàíè ñåçîíäàí ê¢ö³ñí ñ³í òîîòàí öààðàíäíü äåëãð¢ëš³í³. Áàñœãà Áààòðèí íåðò³ Êåëí-óëñèí äðàìàòè÷åñê òåàòð íàðò-äåëê³í õîéð ôåñòèâàëüä îðëöâ, ýâð³ ôåñòèâàëü á¢ðä³â, êåñã ãðàíò ø¢¢š àââ. Áຠíàñòà ðåæèññåðì¢äèã ä´œí뺳ð, áè÷êä¢äò íåð³äñí íààääûí äðàìàòóðãèé ÿñðóëëºàð àðäíü îðš ê´äëìø êåš³í³.
Êåëí-óëñèí ìóçåé, Êåëí-óëñèí áèáëèîòåê ñîíüí êåñã º³³õ¢ë, îëí îðëöàòà ò´ñâ á¢ð䳺³ä, ê´äëìøò³í óðàëàí èøêäë êåâ. Èèã³ä ýí õîéð ó÷ðåæäåíü íåãä³ä, ñîöèîñîéëûí èê ò´ñâèã êåñíä òàœº÷ä ¢¢ëääã êåëí-óëñèí íèèöëòñ îðëöš, èê ÷èíðò³ í³ð áîëâ.
Ê. Ìîë÷àíîâèí "À çîðè çäåñü òèõèå" ãèäã îïåð áåëäš ò³âãäñíü òàœº÷èí ñîéëûí šèðºëä èê ÷èíðò³ éîâäë áîëâ. Ýí ê´ãšìèí ¢¢ä³âðèã á³³ðí àðòèñòíðèí ÷èäë³ð ê¢ö³ñíü, òåð äîòð ºîë ïàðòüñèã íåðò³ àðòèñòíð Àííà Î÷êàåâà, Èíåññà Ìåñõèøâèëè, Ìèõàèë Õîäæåãóðîâ, íàíü ÷èãí äóó÷íð äóóëñíü îëí äóíä èê òààñëò îëâ.
Òóðèçìèí õàëõàð àâàä õ³ë³õë³, ýí õàëõèí ¢¢ëäâðèí çàêàíè óëûíü áàòëëºàð êåãäñí ê´äëìøèí òóñêàð ìèíèñòð êåëâ. Ãîñóäàðñòâåíí õ³ë³ö ºàðºš, ýí òóñò äèãò³-äàðàòàºàð ¢¢ëäõèí ò´ë³ õàìãèí ò¢ð¢íä á¢ðä³ìšèí êåñã ò´ð õàºëõ êåðãò³ áîëâ. Ïðàâèòåëüñòâåíí êîìèñññèí êåìš³íä ýí ò´ðèã öààðàíäíü õàºëõä ìèíèñòåðñòâ áîëºíèã îðëöóëš, èðëöœã¢ âåäîìñòâñëà õàìöó ¢¢ëäõ ò´ð ò³âãäš³í³. Òóð-îïåðàòîðìóä áàòëëºàð, òóðèñòè÷åñê ¢¢ëäâð ê¢ö³ëºí³ îáúåêòñ éèëºëºí³, èíôðàñòðóêòóð á¢ðä³ëºí³ ò´ðì¢ä äèã-äàðàºàð õàºëãäšàíà. Øèøëœ ñàéò ñåêãäš ¢¢ëäš³í³. Öóã³ð³ñ³í òóðèñòè÷åñê ê´ðœë³ òààðóëãäš êåðã ê¢ö³ãäš³í³. Òóðèñòè÷åñê ¢¢ëäâð ê¢ö³ëºèã ä´œíë뺳ð ãðàíòìóä á¢ðä³ãäñìí. 2016 šèëä ºóðâí òèèì ãðàíò éèëºãäñèíü öóãòàí ìåäí³. Ýí šèë ä´ðâí ãðàíò ´ããäë³. Òèèã³ä šèë áîëºí òóðèñòè÷åñê ¢¢ëäâð äåëãð¢ëš³õ óëñò áîëí îðãàíèçàöñò ´ããäš³õ ä´œ èêä¢ëãä³ä á³³õìí.
Óëñèí ºàðèí ýðäì äåëãð¢ëëºí³ òóñò ÷èãí êåðã-¢¢ëäâðì¢ä ê¢ö³ãäš³í³. "Àëäð òîðºí çàì", "Êàñïèé" - íàðò-äåëê³í èèì èê ò´ñâä îðëöš
¢¢ëäõ òààë Õàëüìã Òàœº÷ä òóðèçìèí õàëõàð ó÷ðšàíà.
Èðã÷ šèëä ê¢ö³ãäõ êåðã-¢¢ëäâð äóíä "¥´ðä Ò¢ìí" ãèäã ìë êåëòíðèí èê ôåñòèâàëü êåëºí, 700 ê´ãšì÷ îðëöõ èê êîíöåðò, áàìá öåöãèí áîëí áàäì öåöãèí ôåñòèâàëüìóä áîëí îëí íàíü ÷èãí òîîò. Öóã òåð òîîòûí òóñêàð áè÷ãä³ä, êåëãä³ä á³³õìí.
Ãàëèíà ÕÅÉ×ÈÅÂÀ