Ëåíèíãðàäûã õàðññí Áåìáèí ªó÷à

Îäà óíèâåðñèòåòèí ò¢ð¢í êîðïóñò á³³õ øèëò³ ãåðèí íåãíä "Ñîâðåìåííèê" ãèäã òåàòðàëüí ñòóäèé áèë³. Þðèé Èëüÿíîâ òîëºàëšàñí òåð ñòóäèéèí òóñêàð áè÷õ äààëºâð ´ã³ä ªó÷à Óáóøàåâè÷ íàìàã äàõóëš îäàä, òàíüëäóëàä, ýí ꢢêíä ê´äëìøèííü òóñêàð êåëš ´ãòí, ã躳ä êèëìš ºàðºñíü ò´ð¢ö ìàðòøãîâ. Àìðëºíà öàãòàí îëí ºàçðò îäõäàí äóðòà áèë³â. Èð³ä ¢çñí-ñîœññàí êåëš ´ãõë³, ªó÷à Óáóøàåâè÷ òåð¢í³ííü òóñêàð áè÷ ã躳ä çààâð ´ãäìí. Òèèã³ä Äóíä Àçèéèí áàëºñäàð éîâñíà òóñê, Ïðèáàëòèêèí ºàçðò îäñíà òóñê çóðöñ ºàðëà. ßìàðàí ÷èãí ò´ð³ð ꢢíäõä, ñåëâãèíü àâõä éèð òóñòà áèë³. Àäºì óãàºàð, ò´âø¢í³ð ö³³ëºäìí.
Ýí šèë³ ÿíâàðü ñàðä Ëåíèíãðàä áàëºñèã á¢ñëâð³ñ ñóëäõš àâñíà äàðàíè èê ´´íèã îðí-íóòãò ´ðã³ð òåìäãëë³. Ëåíèí³ íåðò³ áàëºñèã ìàíà òàœº÷èí êåñã ³ìòí õàðñš éîâñíü òåìäãò³. Ñàíš Íàäáèòîâ, Àëåêñåé Àíäðþøêèí, Ñàíš Áóëèåâ, Íèêîëàé Ñèìáèðñêèé, íàíü ÷èãí ìàíà ºàçðà óëñ Ëåíèíãðàäûã õàðñëºíä îðëöñìí. Òåäí³ òóñêàð êåñã ä³êš áè÷ãäë³. Áè áîëõëà ýí êåìä ìàäíëà õàìäàí "Õàëüìã ¢íí" ãàçåòä ê´äëš éîâñí Áåìáèí ªó÷àí òóñêàð áè÷õ³ð á³³í³â. Ãàçåòèí çóí šèëèí ´´í áîëñí, ä³ê³ä áîëõëà Ëåíèíãðàäûã á¢ñëâð³ñ ñóëäõñíà ´´íë³ èðëö¢ëš, íåð òóóðñí áàëºñèã õàðññí æóðíàëèñòûí òóñêàð áè÷ëãî á³³š áîëøãî.
ij³í³ öàãèí òóñêàð ªó÷à Óáóøàåâè÷ êåëõä³í äóðãî áîëäìí. ¡¢ðì¢äèííü òîäëâðàð, çóã õàìäàí öåðãëš éîâñí óëñèí òóñêàð êåëäã á³³ñìí. Íåã ä³êš "Öàã" ãèäã ñîœñõâðèã õ³ë³º³ä, ñ¢ë 糜ãñ ñîœñ÷àºàä, ªó÷à Óáóøàåâè÷ õàìäàí ä³³ëäš éîâñí ðîòûí êîìàíäèðàí ¢çâ. ¡ñíäíü áóóðë îðñí áèéíü, ïîãîí äååðíü ãåíåðàëûí îäí á³³ñí áèéíü ä³³÷ êîìàíäèðàí òàíüâ. Ãåðòêñíü èòêëãî, ýíä¢ðš³äã áîëõ÷, äàëà öàã äàâñí, òåð ê¢í ´œãíü õ¢âðñí áîëõ ãèš ªó÷à Óáóøàåâè÷èã çîãñàõàð ñåäâ. Ýñ ýíä¢ðñíä³í èòê³ä, Öóòõëœ òåëå¢çëèí 糜ãëëºí³ ðåäàêöä áè÷ã áè÷ñèíü, òåäí òåð¢ãèíü õ´â áîëàä, ãåíåðàëä ´ã¢ëñí á³³š. Öàã áîëàä, ãåíåðàëàñ áè÷ã èðâ. Òåðíü àõð áè÷ã áè÷³ä, õóó÷í çóðãèíü, òåð öàãèí áè÷êí çóðãèíü ´ã¢ëš. Õàìäàí öåðãëš éîâñàí ìàðòëãî á³³õ³í ãåíåðàë áè÷š. dzðì ä³³÷ ¢¢ðì¢äèí òóñê 糜ã³ñí õóâàëöš. Ýäí³ òàíêîâ ðîòûã ºàðäš éîâõäàí Äìèòðèé Îñàä÷èé àõ ëåéòåíàíò á³³ñìí.
1939 šèëä öåðãò äóóäãäñí öàãàñ àâí ªó÷à Áåìáååâ áîëí Äìèòðèé Îñàä÷èé õàìäàí öåðãëñìí. Ò¢ð¢ë³ä Áåëîðóññüò, äàðóíü Ëèòâàä ýäí öåðãëš éîâëà. Ôàøèñòíðëà áîëñí ò¢ð¢í ä³³ëä³íä ÷èãí õàìäàí îðëà. Òåðíü 1941 šèë áèë³. Òèèã³ä Ëåíèíãðàä õàðñëºíä öààðàíäíü öåðãëñìí. Ê¢÷ð-ê¢íä òåð ä³³ëä³íä ýäí³ èíüãëëò óëì áàòðñìí. ¡êëèí áîëí ³ìäèí õîîðíä áîëñí ê¢÷ò³ ä³³ëä³íä ýýì-ýýì³í öàöóëš, õîðòíà ´ìí³ñ áîñšàñí öàãèí ¢¢ðì¢äèí, àðâí äîëàí ê¢¢í³ çóðãèã ãåíåðàë òèèã³ä ä³í ò´ãññí áèéíü õàäºëàä éîâñí á³³š. Òåð ä³³í³ öàãà áè÷êí çóðãèíü ªó÷à Áåìáååâä ãåíåðàë èëã³ñí á³³š.
ªó÷à Óáóøàåâè÷ 24-÷ òàíêîâ ³³ðìèí 124 òàíêîâ äèâèçèí 124 òàíêîâ ïîëêèí õàíüä öåðãëš éîâñìí. Ýäí³ ïîëê Ëþáàíüñê Óëàí Îäí îðäåíòà ïîëê ãèš íåð³äãääã áèë³.
Äìèòðèé Îñàä÷èé öààðàíäíü öåðãë³ä, ìàéîð, ïîëêîâíèê áîëàä, ãåíåðàëûí öîëä ê¢ð÷ ä³³ëäñí á³³š.
ßìàðàí ê¢÷ð á³³äëä áàëºñèã õàðñëºíà ä³³ëä³í áîëšàñèíü áèäí òàâí šèë õîîðàí Ëåíèíãðàä îðõäàí ìóçåéä îäàä, òåð òóóšèã ñîœñš, òåð öàãà çóðãóä ¢çë³âèäí. ªó÷à Óáóøàåâè÷èí òîäëâðàð áîëõëà, òèèãõä á¢ñëâðò á³³ñí Ëåíèíãðàäûí ³ìòí èê áè÷êí óãà ôðîíòûí ò´ë³ ê´äëìø êåš³ñìí. Ñòðåëîê-ðàäèñò áîëš öåðãëš³ñí ªó÷à Áåìáååâ Êèðîâñê çàâîäûí ê´äëìø÷íðë³ õàìäàí òàíêàí öóãëóëš áåëäš àâñíà òóñêàð êåëñí áèë³. Òàíêèí êîìàíäèð Ñåëÿíñêèéëà õîþðí ýäí òåð çàâîäò èð³ä, òàíêñ öóãëóëäã çàâîäûí öåõä îðàä, òåíä³ñ çåð-çåâ àâõ ñàíàòà á³³ñìí. Òåíä îðš èðõë³ èê ãèäã öåõä öåðã³ ìàøèä, èê çåð-çåâ öóãëóëš êåäã ñòàíîêñèí ´´ð áè÷êí ê´â¢ä ê´äëš³ñíü ¢çãäš. ¥´ðä³ä èðõë³, òåäí ê´ë äîðàí ÿðøãóä ò³âñí, çîãñëãî êåðãò³ òîîò îëí ç¢ñí çè öóãëóëš, îðìèíü îëš äèãò³º³ð çà뺚 ê´äëš³ñí á³³š. Äåã³ä ê¢íä çè õàðºõëà, ê´â¢ä õîøàäàð-ºóðâàäàð íåãä³ä, òåð¢ã êîíâåéåðò ò³â³ä, îðìäíü ñóóëºàä, õîîðíäíü áàòëšàñèíü ¢çâ. dzðì êåìäíü òåäíä ê´ãøä ä´œ áîëš, òàíêñ öóãëóëãäšàâ. Òåäí òèèã³ä çîãñëãî ê´äëš³ñèíü ¢çñí êîìàíäèðòàºàí õîþðí ªó÷à òåð ê´äëìøòíü îðëöàä, ýâð³ííü òàíêàí áèéñíü öóãëóëš, í³³ºèíü îëš, äèãëš àâ÷ ºàðñìí. ¥äð-ñ´ óãà ê´äëñ³í ìàðòäìí áèø. Íàñíü äèãò ê¢ð³ä óãà áè÷êí ê´â¢ä, öàã çóóð àìð÷êàä, ñòàíîêèí àðä çîãñàä ê´äëš³ñíü ÷èãí õîðòûã ýðê áèø óãà êåõ ñåäêëèíü áàòëäìí. Òàíêäàí ñóóºàä ºàð÷àºàä, ¢¢äí ´´ð çîãñàä õ³ë³õë³, òåð íàñíü äèãò ê¢ð³ä óãà ê´â¢ä, ꢢêä óëñ, ê´ãøä ö´´êí àã÷ìä ê´äëìø³í ¢ë䳺³ä, ýäíèã ä³³ëä³íä éîâóëõàð èðñèã ýäí ¢çâ. Òèèì þìèã ìàðòš áîëõèé?! - ãèš ªó÷à Óáóøàåâè÷ êåëñíü óõàíàñ ºàðõø.
Òèèã³ä òàíêèí êîìàíäèðò³º³í öóãëóëš àâñí "ÊÂ" òàíêàðí ýäí ä³³ëä³íä îðâ. Ëåíèíãðàäûí ýðãíä áîëñí ä³³ëä³í áîëºíàñ ¢¢ðì¢ä³í ãååš, ê¢íä êåâ³ð õîðòíà ´ìí³ñ ýäí õàðñëò á³ðš éîââ. Âèëÿãîëîâî ãèäã á³³ðí³ ´´ð áîëñí ê¢÷ò³ íåã á³³ð á³ðëä³íä êîìàíäèðíü ³ìí³ñí õàºöâ. ªó÷à Áåìáååâèí ºàð äååðíü Ñåëÿíñêèé ñ¢ë ³ìñõë³í êåñèíü òåð ìàðòëãî á³³äìí. Ëàäîæñê íóóðèí ì´ñ³ð òàíêñàí à÷š ºàðàä, Âîëõîâñê ôðîíòä ä´œ áîëõ á³³ñìí. Òàíêñ ê¢íä áîëàä, òåäíèã ³œã-³œã³ðíü ñàëºàä, íóóðèã ºàòëàä ºàð÷êàä, òåíä øèí³ñ öóãëóëàä, áàòëàä ä³³ëä³íä ýäí îðñìí. Íåã ä³³ëä³íä òàíêíü øàòàä, øàâ àâñí ªó÷à Áåìáååâ òåð¢í³ñí õ´â áîëàä, ì´ëêš ºàðàä, óõàºàí ãååñìí. Òèèã³ä ê¢íä³ð øàâòàä, ãîñïèòàëüä òóñàä öåðã³ñ áóóëºãäñìí.
Öóãíü ôðîíòûí ò´ë³, öóãòàí Äèèëâðèí ò´ë³, èê áè÷êí, áຠê´ãøí óãà ê´äëš éîâñíü ñóëäõâðèí ºîë óëíü á³³ñìí. Íåã ì´ñëñí óëñ äèèëâð á³ðëãî á³³øãî þìí. Òåð ñóëäõâðò, òåð äèèëâðò îðëöñí æóðíàëèñò Áåìáèí ªó÷àí ñàíëä ýí áè÷êí ñòàòüÿ íåð³äãäâ.
Ãàëèíà ÕÅÉ×ÈÅÂÀ