Èê Áóóðëà óñí ³ìò³õí áîëõ

Øèí îáîðóäîâàíü ÿºš ê´äëš³õèí òóñêàð ñòàíöèí ñïåöèàëèñòíð áîëí ðàéîíà òîëºà÷ ö³³ëºâð ´ãâ. "Ýíä øèí òåõíèê îëçëãäšàíà, ñòàíö ýäëâðò îðóëõèí êåðãò 10 ñàé àðñëœ ºàðºãäâ. Òåð ìåò Èê Áóóðëä 25 äóóíà ñóðâëš òîñõõèí ò´ë³ 36 ñàé àðñëœ îëçëãäëà, ëåâîêóìñê óñí òèèã³ð³í îðóëãäâ, öóãíü áåëí, çóã îäà ³ìòí³ ãåðì¢äò óñí îðóëãäõ. Òåð ê´äëìøèã ñïåöèàëèñòíð ê¢ö³õ ç´âò³, ÿºàä ãèõë³ òåðíü øèí òåõíîëîãèéñë³ çàëºëäàòà",- ãèš ðàéîíà òîëºà÷ Âèêòîð Ñàíäæèåâ ö³³ëºâ.
- Ñóðâëšíà äîêóìåíòàö êåç³ áåëí áîëõ?- ãèš Àëåêñåé Ìàðàòîâè÷ ñîíüìñâ. - Òåðíü ìàðò ñàðèí 20 ê¢ðòë áåëí áîëõ. Òåð¢í³ õ´´í ñóðâëší ìóíèöèïàëèòåòèí ç´´ðèí õàíüä îðõ, òèèãõë³ áèäí ìàðºà ê庳ä, ³ìòí³ ãåðì¢äò óñ îðóëõ îðãàíèçàöèã éè뺚 àâõâèäí. Ýñ ãèš ìóíèöèïàëüí ïðåäïðèÿòü ê庳ä, òåð¢íä ýí ê´äëìøèã äààëºõâèäí. Îäà óñí ìóíèöèïàëüí ó÷ðåæäåíüñò îðóëãäñí á³³í³, òåð òîîä áè÷êä¢äèí ñàäò áîëí øêîëä, - ãèš ðàéîíà òîëºà÷ êåëš ´ãâ. "Òåð ê´äëìø³í õîîðàí áè÷³ ñààòí, ò¢ðã³ð ê¢ö³òí, ìóíèöèïàëüí ïðåäïðèÿòÿí á¢ðä³òí",- ãèš Àëåêñåé Îðëîâ çààâð ´ãâ.
Ñòàíöàñ òàœº÷èí Òîëºà÷ Èê Áóóðëà äóíäûí øêîëä îäâ. Ýíä óñí ÿºš îðóëãäñèíü á¢ðòê³ä, øêîëûí õîò óóäã õîðàä îðàä, ꢢêäò õîò áåëäëºí àìð áîëñèíü ìåäš àââ. Çàì÷íðò ê´äëìøèí òààë èê³ð òààñãäšàíà. Èíâàëèä ñóðºóëü÷íðò ÿìàðàí òààë òîãòàãäšàõèíü Àëåêñåé Ìàðàòîâè÷ áàñ õ³ë³â, ýíä ìóóºàð ¢çäã ꢢêäèí ò´ë³ øèøëœ ïðèíòåð áîëí êîìïüþòåð, íàíü ÷èãí òîîò ò³âãäš îëçëãäšàõèíü ¢çâ. Øêîëä áè÷êä¢äèí áèèºèí "Àðíçë" àíñàìáëü ¢¢ëäš³í³.
Äàðóíü ðàéîíà àäìèíèñòðàöä õàðºëò áîëâ. ¡âëçëºí ÿºš äàâñíà, ôèíàíñèí õàëõàð ÿìàðàí á³³äë òîãòñíà òóñêàð òàœº÷èí Òîëºà÷ ñóðâ. ÐÌÎ-í ºàðäà÷ Âèêòîð Ñàíäæèåâèí êåëñ³ð, äàâñí šèë ýäí áóóäÿí èê óðºö õóðàºàä òàœº÷àð õîéðäã÷ îðì ýçëñìí. Áóóäÿí ÷èíðíü ÷èãí ñ³í. Àãðîòåõíèêèí çîêàëûã ê¢ö³ñí³ àøò ýäí òèèì ñ³í ê¢ö³ìšä ê¢ðñìí. Íàìðèí ò³ð³í³ àºó 58 ì蜺í ãåêòàð òîãòàšàíà. ¡âëçëºí ðàéîíä ìó áèø³ð äàââ, ìàëûí ºàðó óãà. Îäà äååð³í ðàéîíä 58 ì蜺í òîëºà áîä ìàë áîëí 190 ì蜺í õ´í á³³í³. Ìàëûí õîòàð òåòêëºí áàñ ìó áèø, 50 ì蜺í òîíí ¢ëäë ýí šèë ÷èãí îëçëãäõ.
Ìàë áîðäëºíà ïëîùàäêñ ðàéîíä ´ðã³ð ¢¢ëäš³í³, 3 ì蜺í òîëºà áîä ìàë îäà ÊÔÕ-ñò àñðšàíà, òèèì ýâ-àðºèã ôåðìåðì¢ä 䴜횳í³, òåã³ä ìàë áîðäëºíä îðõàð ñåäš³õ ýäë-àõóñ áຠáèø. Ìàëûí õîòûí ê´ðœãèã èêä¢ëõèí ò´ë³ óñëâðèí ºàçðìóä îëçëãäšàíà, äàâñí šèëä ìàëûí õîòûí õîéð óðºö õàäãäâ.
- Àðºëà÷íðèí òîîã èêä¢ëòí, òåäíä ä´œ áîëòí, òèèãõë³ ýäí ÷èãí øèí ïðåäïðèÿòüì¢ä á¢ðä³ëºíä ä´œ áîëàä á³³õ, - ãèñí ñåëâã³í Àëåêñåé Ìàðàòîâè÷ ´ãâ. Éèðä³í ðàéîí ìó áèø³ð äàâñí šèëä ê´äëâ, ñ³í óðºö àââ, ò¢ð¢í áîëš òàœº÷äàí õîéðäã÷ îðìä ºàðâ. Òèèì ñ³í ¢çìšèã óðäíü Ãîðîäîâèêîâñê áîëí ßøàëòàí ðàéîä ¢ç¢ëš³ñìí. Ñîöèàëüí õàëõàð ³ìòí³ ´ìí á³³äã öóã äààëºâðàí Èê Áóóðëà ðàéîíà ºàðäâð ê¢ö³š³í³, ñîöèàëüí øèí îáúåêòñ òîñõãäšàíà. Òåð òîîä íåìð ñóðºóëü-ýðäìèí öóòõëœ çóíàð ýäëâðò îðõ ç´âò³.
Ýíä 250 ñóðºóëü÷ îëí ç¢ñí êðóæîêä îðš ÷àäšàíà. Ðîñòîâ áàëºñíà áîëí á³³ðí òîñõà÷íð ýíä éîâóäòàºàð ê´äëš³í³, îäà õîéð äàâõð øèí öóòõëœãèí óëíü òîñõãäšàíà, ä³ê³ä áåëí êîíñòðóêöñ àâ÷ èðõ, ýðñèíü ò¢ðã³ð ò³âõ. Èþëü ñàðä íààðàí èð³ä áåëí óãà áîëñèíü õ³ë³í³â. Ôèíàíñèí õàëõàð ÷èãí ýíä öóãíü - äèãò³-äàðàòà, êðåäèò³ð ýäíä ´ðí óãà, íàì ç³ðì êðåäèòèã ýäí õàà÷êš, - ãèš Àëåêñåé Ìàðàòîâè÷ Èê Áóóðëà ðàéîíä îäñíà àøèíü äèãëš êåëâ. Äàðóíü òàœº÷èí Òîëºà÷ Îðºàõí ñåë³í òàë ºàð÷ éîââ.
¥âêíðèí êåë³í
ìåäõ êåðãò³
Ò´ðñêí êåë³í ê¢í áîëºí ìåäõ ç´âò³. Íàì íåã ì蜺í ê¢í ¢ëäâ ÷èãí ç³ðì óëñ ýýš-ààâèí êåë³ðí êåëí³. Ìàíà òàœº÷ä áîëõëà 100 ì蜺 ºàð õàëüìã ¢íäñò³ ê¢í á³³í³, òåã³ä ´âêíðèí ¢ëä³ñí àëòí ç´´ðèã, õàëüìã êåë³í, áèäí ìàðòõ ç´â óãàâèäí. Èèì ò´ðì¢äò ò´ðñêí êåëí³ íàðò-äåëê³í ´äð íåð³äãäí³. Èèì õóðö ò´ð³ð Èê Áóóðëà ðàéîíà Îðºàõí ñåë³íä áîëñí áàéðèí õóðãò îðëöà÷íð, òåð òîîä áàãøíð, îëíà îðãàíèçàöñèí ýë÷íð, ðàéîäûí áîëí áàëºñíà ñóðºóëü-ýðäìèí îðãàíìóäûí ýë÷íð òîîëâðàðí õóâàëöâ.
Áàéðèí õóðãèã í¢ð ¢ã³ð òàœº÷èí Òîëºà÷ Àëåêñåé Îðëîâ ñåê³ä, ò´ðñêí êåëí³ íàðò-äåëê³í ´äðë³ é´ð³º³ä, "¡âë³ñ ìåíä ºàðâòà?" - ãèš èðñí áàãøíðàñ õàëüìãàºàð ñóðâ. "ªàðóâèäí" ãèš öóãòàí áàéðòàºàð õ³ð¢ ´ãâ. ijê³ä Àëåêñåé Ìàðàòîâè÷ ò´ðñêí êåëí³ èê ÷èíðèí òóñêàð êåëâ, ´ðê-á¢ë áîëºíä, ãåð áîëºíä, ºàçà, îëíà èê êåðã-¢¢ëäâðò õàëüìã êåëí ñîœñãäàä á³³õ ç´âò³. Òèèì ê¢ñëä ê¢ðõèí ò´ë³ òàœº÷èí ºàðäâð áàãøíðò êåç³ ÷èãí ä´œ áîëàä á³³õ. Îäà ò´ðñêí êåë äåëãð¢ëëºí³ Öóòõëœ ¢¢ëäš³í³. Ýêëö êëàññèí ò´ë³ "¡éíð" ó÷åáíèê ¢¢ä³ãäë³, òàëäàí êëàññìóäûí, øêîëàí ò´ãñ³š³õ ñóðºóëü÷íð ê¢ðòë òèèì äåãòðì¢ä ýðê áèø êåðãò³. Õàëüìã êåëí ìàíà êåëí-óëñèã õàìöóëíà. Êåëí á³³õë³, õàëüìã îëí óëñ ÷èãí, ìàíà îíö ÷èíðò³ ñîéë ¢ëäõ.
Îðºàõíà øêîëûí ìóçåéä ñóðºóëü÷íð õàëüìã êåë³ð éèð ñ³³í³ð ö³³ëºâð ´ãâ, íàì êåë ìåääãî ê¢í öóãèíü ìåä³ä á³³õ. Òèèì ñóðºóëü÷íðèã áåëäš³õ ìàíà òàœº÷èí öóã áàãøíðò õàíëòàí ´ðãš³í³â. Îäà ìàíà òàœº÷èí áàº÷óä õàëüìãàºàð êåëõ³ð ñåäí³, òèèì øèí íåêâð ºàð÷àíà, òåðíü éèð ñ³í ãèš Àëåêñåé Ìàðàòîâè÷ òåìäãëâ. ijê³ä òàœº÷èí Òîëºà÷ ²ð³ñ³í Ïðåçèäåíòèí Ê¢íäëëºí³ ºàøãèã ¡ñòèí ðàéîíà Öàºàí Àìíà ãèìíàçèí òåõíîëîãèéèí áàãø Íàòàëüÿ Ëåäæàíîâàä á³ð¢ëš ´ãâ. Òåð ìåò Èê Áóóðëà ðàéîíà Çóíäèíñê äóíäûí øêîëûí ýêëö êëàññèí áàãø Ñâåòëàíà Ëèäæèåâà, Èê Áóóðëà äóíäûí øêîëûí îðñ êåëí³ áàãø Ñâåòëàíà Óáóøèåâà, Îðºàõíà øêîëûí ýêëö êëàññèí áàãø Öàºàí Îëþøåâà òàœº÷èí Òîëºà÷èí Õàíëòûí Áè÷ã³ð à÷ëãäâ, ´´ä³í à÷ëâðèíü ýäíä Àëåêñåé Ìàðàòîâè÷ á³ð¢ëš ´ãâ..
ijê³ä èðñí ê¢íäò³ ãèè÷íðèã Èê Áóóðëà ðàéîíà òîëºà÷ Âèêòîð Ñàíäæèåâ é´ð³º³ä, ìàíà ºàçðò Îðºàõíà ³³ìãò ìàíà õ³³ðí ò´ðñêí êåëíä íåð³ä³ä èê í³ð-íààä êåš³í³âèäí, ìàíà ºàçðèí íåðò³ áè÷³÷ Òà÷èí Àíšà õàëüìã êåë äåëãð¢ëš éîâñìí ãèš òåìäãëâ. Äàðóíü òàœº÷èí ñóðºóëü-ýðäìèí áîëí íîìèí ìèíèñòð Íèêîëàé Ìàíöàåâ ¢ã àâàä, òàœº÷èí Óëñèí Õóðàëûí (Ïàðëàìåíòèí) Àõëà÷ Àíàòîëèé Êîçà÷êîí É´ð³ëèí áè÷ã óìøš ´ãâ.
Áèëãò³ áຠáèø áàãøíð òàœº÷èí øêîëìóäò ê´äëí³, òåð òîîä ÁຠĴðâä³ ðàéîíà ÄÎÓ-í íåìð ñóðºóëèí ïåäàãîã Áàéðòà Ýðäíèãîðÿåâàä, õàëüìã êåë äåëãð¢ëëºí³ öóòõëœãèí ýêñïåðò Âèêòîðèÿ Ìóêàáåíîâàä, Èê Áóóðëà ðàéîíà Çóëòðºí ñåë³í³ øêîëûí ýêëö êëàññèí áàãø Áàéðòà Äæóäæèíîâàä ñóðºóëü-ýðäìèí ìèíèñòåðñòâèí Ê¢íäëëºí³ ºàøãèã ìèíèñòð Íèêîëàé Ìàíöàåâ á³ð¢ëš ´ãâ. Öààðàíäíü ò´ðñêí÷ ñåäêëò³ óëñèã, õàìãèí ò¢ð¢íä õàëüìã êåëí³ áàãøíðèã òàœº÷èí Îëíà ïàëàòûí ãåø¢í Èâàí Áàñàíãîâ é´ð³â. Á³³ðí óëñ ýâð³ííü ´âêíðèí çîêàëàð Îðºàõí ãèš îòã-³³ìãèí íåð³ð ñå볺³í íåð³äâ, òåðíü õàëüìã àâúÿñàð êåñí þìí, òåð¢ã ä´œíš áîëõìí ãèš ýí çààâ.
Ýíäð ôåäåðàëüí ñòàíäàðòìóä (ÔÃÎÑ) ´ðã³ð îëçëãäšàíà, ýí òààëä ò´ðñêí êåëí ÿìàðàí êåâ³ð äàñõãäšàõèí òóñêàð ýâð³ííü èëäêëä³í òàœº÷èí ìèíèñòð Íèêîëàé Ìàíöàåâ òîäðõàºàð êåëâ. Áè÷ìð àâúÿñèã øèí³ñ äåëãð¢ëëºí³ ò´ðì¢äèí òóñêàð Õàëüìã ÃÓ-í äîöåíò Ýëëàðà Îìàêàåâà ¢ã àââ. Öààðàíäíü Èê Áóóðëà ðàéîíà ñóðºóëèí çàâåäåíüñò ýòíîñîéëûí êîìïåòåíö ÿºš òîãòàãäšàõèí òóñêàð ðàéîíà ñóðºóëü-ýðäìèí ³œãèí ºàðäà÷ Ìåðãåí Ëèäæèåâ èëäêë êåâ.
¡äèí õ´´í Ý.×îíîñêàåâèí íåðò³ øêîëûí õàëüìã êåëí³ áàãøíð ìàñòåð-êëàññìóä ¢ç¢ëâ. Õàëüìã áààòðëüã "Šàœºð" äóóëâðèí íåã òàñðõàí óë äååð á³³ðí ñóðºóëü÷íð íààä ¢ç¢ëâ. Öóãòàí ýäí ò´ðñêí êåë³í ñ³³í³ð ìåääã³í, ìàíà ´âêíðèí ¢¢ä³ñí àëäð "Šàœºð" ýïîñò äóðòà áîëšàõàí ¢ç¢ëâ. Èê Áóóðëà ºàçðò ò´ðñêí êåë³í ñ³³í³ð ìåääã àðâòíð áîëí áàº÷óä áຠáèø ãèš ëàâòàºàð êåëš áîëõìí. Ýäí³ äàìøëòûã ´ðã³ð òàðõàõ êåðãò³.
Ò¡ÐÂ²Í ªóíà