Çóóëü÷ëõäàí éèð äóðòàâ

ªàçàäûí îðí-íóòãóäò á³³õ ìåä³òíð äàœãèí îëí ç¢ñí ºàçð ò´ã³ë³ä éîâíà. Áèäí òåäí³ñ äîð áèøâèäí. Íàñí-šèðºëèííü òóðøàðò ê¢÷í-÷èäë³í ³ðâëëãî ê´äëë³âèäí. Ýíäð áè Êèòä, Øèíš³í îðšàíàâ. Øèíš³í-Óéºðèí àâòîíîìí îêðóãèí õîòë áàëºñíü - ¡ðì÷. "Þœãàä òèèã³ð³í éîâšàõìáò?" - ãèš ñóðõèò. Ýíòí ó÷ðòà. Òåíä õàëüìãóä á³³í³, òåäí ìàíà "òàñðñí ìàõí, ´ñðñí öóñí" ì´í. 1771 šèëä ´´ðä-õàëüìãóä òèèã³ð³í òåìöë³.
Áè Áàéí-ºîëä îäóâ, ýíòí Øèíš³í³ îáëàñòü. Òåíä á³³õ ³ìòí îðñ êåë ìåäõø. Öóºàð ãèëò³ õàëüìã, êèòä, óéºð, õàñã êåë ñ³³í³ð ìåäí³. Õàëüìãóä ìàäíèã ýâð³ ñ³³õí àâúÿñàð òîñàä, ìàäíä ò¢ð¢ë³ä óëàí çàíäí ö³ á³ð¢ëš ´ãâ. Äàðóíü ìàíà êåëí-óëñèí õîò-õîîëàð òîîâ. Áîëâ ýíòí ìàíà ýäëäã õîòàñ íåâ÷ê éèëºðí³. Ýäí õîòä êèòäèí îëí ç¢ñí ºàøóí íîºà íåìí³. ¡ñ³ð êåñí õàëüìã ³ðê àìñâèäí. Òåð ´äð öóºàð é´ð³ëì¢ä ò³âš, ¢ð-èíüãèí³ð áàéðàí êåš, ñåäêë³í áàéñàâ. Òåäí³ áèëãòíðèí êîíöåðòì¢ä, íààää õ³ë³â¢â. Áàéðèí éîâóäò ñïîðòûí ä´ðëä³í ÷èãí áîëâ. Òåð¢íä ê¢í áîëºí îðëöš ÷àäâ. Øèíš³íä ñ³³í³ð àìðàä èð¢â. Òåíä á³³õ äàëà ãèäã øàð øàšíà áóìáñ, ìóçåéì¢ä, áèáëèîòåê¢ä íàìàã ´âð¢ëâ. Ãàçåòì¢ä, æóðíàëìóä, òåëå¢çë, ðàäèî - öóºàð ò´ðñêí êåë³ð ºàðíà. Íîìòíð "Šàœºðèí" á´ëã¢äèã ýâð³ àâöàð õ³ë³š øèíšëí³. Òåäí³ áè÷³÷íðèí Íèèö³í³ õàíüä 150 ê¢í îðíà! Øèíš³í³ áèëãòíðèí ¢¢ä³âðì¢ä îëí. Òåäíèã êåñã êåëíä îð÷óëõëà, îëí óëñò òóñòà áîëõíü ëàâòà.
Õàëüìã Òàœº÷ä á³³õ áèäí ò´ðñêí êåë³í, ñîéëàí, òóóšàí ñ³³í³ð ìåäš àâõàð ç¢òêš³í³âèäí. Øèíš³í³õí ýí òóñò ìàäíàñ èê³ð éèëºðí³. Ýí õàëõàð ýäí èê ê¢ö³ìš á³ðñìí. Ýäí³ äàìøëò îëçëš áîëšàíà. Õàëüìãò ñ¢ë šèëì¢äò í³ðí ò´ðì¢äò èê îíüã ´ããäš³í³. Òåã³ä ìàíàä ýí òóñò èê õ¢âðëòñ áîëõ ãèš í³³ëš³í³â.
… Ïåíñü ìèíè ñ³í. Êîììóíàëüí òóñëìš ò´ë³ äàëà 촜㠴ãí³â. Áîëâ šèðºëäì õàðºäã ò¢ð¢-ç¢ä¢º³ñ ³³ëãî äàœãèí çóóëü÷ëíàâ. Ìàœºäóðòàí áè Íåãñí Àðàáñê Ýìèðàòä îäõ ñàíàòàâ. Áîëâ ìèíè çóóëü÷ëëºí - ýíòí òåëåçóóëü÷ëëºí áîëšàíà. Òèèãâ÷í íàíä ´ëç³ò³ öàºàí õààëº äóðäòí!

ÓÂØÀÍ ßâàí