Îááàí íåã ´äð

Êèèòíä ³ìòí äóëàí õóâöàí ´ìñ³ä, ºàçàðàí ºàðõëàðí àäºìòàºàð éîâöõàíà. Øêîëûí õ´´í áè÷êä¢ä öàñàð õàéëäàä, øóóãëäàä, ñåë³í³ äóíä á³³ñí ´´äì äååð³ñ öàíàð äîøëäàä íààäíà.
Îááà ýðò áîñàä, õàøàä á³³ñí ¢êð³í ñààºàä, òåð¢íä³í ´âñ, ºàõàäàí, òàêàäàí áóóäÿ ´ã³ä, ¢ñ³í àâàä ãåð¢ðí îðš èðâ. Ö³³º³í ÷àí÷êàä, áè÷êí ꢢêí Ìàíöàºàí ñåð¢ë³ä, øêîëóðíü éîâóëâ.
Ãåðèí ýçí Áàäì-Õààëº áàñ ýðò áîñíà. Þœãàä ãèõë³ êèèòíä ìàøèò³º³í êåñãò³í îðàëäíà. Ýíäð áàñ ýðò áîñàä ºàð÷ îäëà. Îäà øèœê³í îðš èðâ. "Êèèòí äîãøðšàíà. Àñõíäàí ê´äëìø³ñí èðõë³ðí ¢êðèí äåâñêð ýâð³í ñîëüíàâ",- ãèš àâàëüäàí êåëâ. ¥ð¢íè ö³³º³í óóëäàä, þ-áèñ ꢢíä³ä, öóºàð ê´äëìø¢ðí àäºöõàâ.
Îááà ñåë³í³ çàõä á³³äã ´äìã áîëºäã öåõä ê´äëí³. Ê´äëìø¢ðí ´´ðä³ä èðõë³íü øèœê³í áîëºñí ´äìãèí ¢íð êàœêííà. ¥äìã áîëºäã óóëûí ê¢í Àøóðëà Îááàã ¢ç÷ê³ä, ìåíäèíü ñóðàä, öåõò îðóëâ. Îðš èðí, Îááà öåõèã ñ³â¢ðäâ. ijê³ä ºàçà á³³ñí õóäãàñ õîéð ñóóëº óñ àâ÷ èð³ä, êèèòí óñàð ïîë óºàâ. Ïîë óºàºàä, öåõèí ºàçà-äîòðêèíü àõóëàä á³³òë ¢ä áîëâ. Îááà õóâöàí ´ìñ³ä õ³ðõ³ð ñåäš³õë³, Àøóðëà áåø³ñ øèœêí ºàðºñí õàëóí ´äìã ꢢêä ꢢíä ´ãâ.
Õ³ðš éîâàä Îááà Ìàíöà ꢢê³í øêîëûí õ´´í íààäš éîâñèíü ¢ç÷ê³ä äóóäàä, ñåë³í³ ëàâêóð äàõóëàä îðâ. Ëàâêä êåðãò³ òîîòàí õóëäš àâàä ýí õîéð õ³ðâ. Õ³ðš éîâàä:
- Ìàíöà, ýíäð ÿìàðàí òåìäã àââ÷?- ãèš ê¢¢êí³ñí ñóðâ.
- Ýíäð áè õîéð "4" àâóâ. Ø¢ëã³í ñ³³í³ð äàññí óãàâ. Íåâ÷ê ìàðòàä òåòíñíäì áàãø "4" ò³ââ. Ìàœºäóð îðñ êåë³ð äèêòàíò áè÷õâèäí. Îäà îðñ êåëí³ çîêàëûã äàâòõ êåðãò³, - ãèš ê¢¢êí êåëâ.
Îááà ꢢê³í áóóëüâ. Ãåð¢ðí èð³ä, ¢äèí õîòàí õàëóëàä, ´ðê-á¢ë³ðí øèð³ ýðã³ä ñóóöõàâ.
¡äèí õ´´í Îááà õ³ð¢ ê´äëìøò³í ºàðâ. Îäà áîëõëà ëàâêèí ïîë óºàõ êåðãò³. Ê´äëìøò³í èðõë³íü ëàâê÷ áåð Îááàã òîñàä:
- Òàíèã ê¢ë³š³º³ä, ºóðâí ñóóëº óñèòí õàëóëàä áåë êå÷ê¢â, - ãèâ. Õàð ê´äëìø êåäã Îááàã áåð äàœãèí á¢ë³í í¢ä³ð õ³ë³í³. Êèèòíä óëàºàä õóðíÿñëñí ºàðèíü ¢çõë³ðí: "Ýí êðåì ìàõìóä š´´ëð¢ëí³, ò¢ðêòí, ºàðòí àìðõ",- ã躳ä ñàíà çîâíà.
Ïîë óºàõ óñèíü õàëóëàä áåëäñíä Îááà áàéðëàä, áåðä õàíëòàí ´ðãâ. Òåð õîîðíä ´ð¢í ýðò³ñ àâí îðñí öàñí ëàâêóð òàòñí öóâã õààëºèã äàð÷êš. Îááà ê¢ðç àâàä, öàñ õàÿä, õààëº òàòâ. Òèèã³ä öàñ öåâðë³ä á³³òë àñõí áîëâ, ꢢêä ê¢í ãåð¢ðí àäºâ.
Ãåðèí ýçí ê´äëìø³ñí èð³ä óãà á³³š. Ê´´ðê, áàñ êååð ìóóëÿí ýäëš éîâõ, èðõë³ðí ýí öàñíëà îðàëäõ ã躳ä Îááà çàëóºàí õàðìíàä, ê¢ðç àâàä, ãåðèí ýðãíäêèã öàñíàñ öåâðëâ. Öàñ õàÿä á³³š ê´éð³ä, ìóóðàä, ãåðò³í îðâ. Çóã ꢢêä ꢢíä àìðäã öîë óãà. ¡êð³í ñààºàä, ìàë-øîâóäòàí õîò ´ãõ êåðãò³. Ê¢¢êä ê¢í ºàçà êåõ ê´äëìø³í äóóñ÷êàä, õóäãàñ óñ òàòàä õîéð ñóóëº óñ ãåðò îðóëí, áåøò ò¢ëõ ò¢ë³º³í ç´´â. Òèèã³ä éîâòëíü íàðí ñóóâ. Îááà áåøò³í ´ð ´ã³ä, õîòàí íåðâ. Õîòàí áóñëòë êèð-íóºóäàí óºà÷êâ. Õàëóí áåøèí óóðàñ ãåðíü äóëàëàä, íåðñí õîòíü ÷èãí áîëâ.
Ýäí³õí ´ðê-á¢ë³ðí àñõí öóãëðàä, õîòàí óóºàä, ¢çñí-ñîœññàðí õóâàëöàä ñóóõäàí äóðòà. Áàäì-Õààëº ýíäð êåñã ìàëûí õîøìóäò ê¢ð÷, õ³ð¢äò³í ìóóëÿí ýäëš. Äååð öàºàí, äîðà öàºàí. Õààëº öàñàð äàðãäš. Ýí¢í³ õ´â³ð òðàêòîðàð õîøò óñ ê¢ðãñí ê´â¢í õàðºàä, Áàäì-Õààëºä ä´œ áîëš. Þ-áèñ ꢢíä³ä á³³òë, ààº-ñàâàí óºàºàä óíòõ öàã áîëâ.
Òèèã³ä Îááàí íåã ´äð ò´ãñâ. Ìàœºäóð õ³ð¢ ´äðèí äóóñí ê´äëõ êåðãò³. Àìðëºíà ´äð áîëõëà óóºí ꢢêíü èð³ä, ýêä³í í´êä áîëàä, ãåð³í àõóëõ. Òèèã³ä ´äð áîëºí Îááà öîãöàí ³ðâëëãî ê¢íä ê´äëìø êåí³. Ýíòí ýãë ꢢêä ê¢¢í³ íåãõí ´äð. Ìàäíèã ´ñê³ä-áîñõõèí ò´ë³ ìàíà ýêíð êåä¢ çîâëœ ýäëí³. Òåð¢ãèíü ñàíõëà, ñåäêë óðñíà.


Í¡¡ÄË×ÈÍ Ãàëèíà