Šèðºëèí õ´â³í òóóâðò îëâñìí

Šèðí šèë õîîðàí õàâðèí öàãò ýäí ×èòèíñê îáëàñòèí Õàðàøèáèðñêèé ñåë³í³ ñîâåòä ´ðê-á¢ë³í ´íä³ëºñìí. Ýäí³ ´ðê-á¢ëì¢ä Îìñê îáëàñòèí Ìîñêîëåíñê ðàéîíà Íîâîöàðèöèíî ñåë³íä òóóâðò òóññìí. Óáóø Áàäìàåâè÷èí ýê-ýöêíü Ñèâðèí ºàçðò ¢ëäâ, Êåðìí Õóëõà÷èåâíàí ýêíü áàñ òåíä ´œãðâ. 1956 šèëä õàëüìã óëñèí íåðí öåâðä³ä, ò´ðñêí ºàçðóðí õ³ðõ ç´â ´ãõë³, ç³ðìñíü Áóðÿòü-Ìëóð í¢¢ñìí. Òåã³ä Óáóø Áàäìàåâè÷ àâºòàºàí, Êåðìí Õóëõà÷èåâíà áîëõëà õîéð àõòàºàí áîëí ýã÷ò³º³í ×èòèíñê îáëàñòþð éîââ. Òåíä ýäí õîéð šèëä³í á³³â.
- Áèäí áàº÷óäûí í³³ðò òàíüëäàä, ä´ðâí šèëä³í ¢¢ðëâèäí. 1958 šèëèí àïðåëü ñàðëà ìàíà õ¢ðì áîëâ. Áîäíöãàí ÷àíàä, äîìáðàí öîêàä áè÷êí í³ð êåñí áèë³âèäí. Áèäí õîþðí ´í÷í, í´êä áîëäã ê¢í óãà áèë³, òåã³ä àõíðì áîëí ýã÷ì ÷àäñàðí ê´íšë-äåð áåëãë³ä, íàìàã õ³ðä ºàðºâ. Ê¢¢í³ ºàçðò éîâõ ìàäíä èê í³ð êåäã àðº óãà á³³ñìí, òèèã³ä á³³ñ³ðí áàéí, ñóóñàðí ´íð áèë³âèäí. Äàðóíü óóºí Êàòÿ ꢢêí ò´ðâ, õîéð ñàðòà òåð¢ã³í òåâð³ä, áèäí ò´ðñêí ºàçðóðí õ³ðš èðâèäí,- ãèš áààõí öàãàí òîäëàä Êåðìí Õóëõà÷èåâíà êåëí³.
Ýäí³ ´ðê-á¢ë ßøêóëèí ðàéîíà Ãàøóíñê ñåë³íä èðš á³³ðøëâ. Ãåðèí ýçí ñîâõîçä šîëà÷àð ê´äëâ, äàðóíü ýí ãàðàæèí ºàðäà÷èí ¢¢ëä áàòëãäâ. Òåð öàãò ýäë-àõóä ê´ëãí-ê¢÷í äàëà á³³ñìí, òåã³ä šîëà÷íðèí ¢¢ëäâðèã äèãë³ä, ê´äëìø³í äààâðòàºàð ê¢ö³äã ò´ë³ä³í Á.Ýðäíèåâ îëí äóíä ê¢íäëëº îëñìí. Ä´÷ øàõó šèëä³í Óáóø Áàäìàåâè÷ ñîâõîçä ¢íí-÷èê ñåäêëò³º³ð ê´äë³ä, à÷òà àìðëºíäàí ºàðñìí. Êåðìí Õóëõà÷èåâíà õ´ðí äîëàí šèëä³í òîñõëòûí õàëõàð ê´äëâ. Ãàøóíñê ñåë³íä á³³äã ãåðì¢äèí, îáúåêòñèí èê çóíü ýí¢í³ îðëöëòàºàð òîñõãäñìí ãèš êåëõë³ áóðó áîëøãî. Íàñí-šèðºëèííü òóðøàðò ê´äëš éîâñí ò´ë³ä³í ýí à÷òà àìðëºíäàí õàðà ñóóš ÷àäñí óãà, òåã³ä îòõí ê´â¢íü îëíà ìàëä ê´äëõ³ð øèèäõë³, ýêíü òåð¢íä³í í´êä áîëàä õîøò áàñ ê´äëâ.
Íàñí-šèðºëèííü òóðøàðò ýäí ꢢêä³í àñðàä, ê´äë³ä, ´ðê-á¢ë³í òåš³š éîâñìí. Ýê-ýöêíü ê´äëìøò éîâõëà, óóºí Êàòÿ ꢢêíü 䢢íð³í õ³ë³º³ä, øêîëûí õóâö-õóíðèíü óºàºàä, õîòûíü ê庳ä, ãåðèí ê´äëìøò í´êä áîëàä, òåäíä³í ýã÷ ÷èãí, ýê ÷èãí áîëäìí. Ê´â¢äíü ýã÷èííü õ³ë³âðò á³³º³ä, ¢ã³ñíü ºàðëãî, ñóðºóëÿí ñ³³í³ð ñóð÷, îëíà šèðºëä øóíìºàºàð îðëöäã á³³ñìí. Ýê-ýöêíü îäà òåð öàãèã òîäëàä, óóºí ꢢêíä³í õàíëòòà á³³õ³í ìåä¢ëí³.
Óáóø Áàäìàåâè÷ áîëí Êåðìí Õóëõà÷èåâíà òàâí ¢ðò³ áèë³. ªóíäë ò´ðõä, ýäí íåã ê´â¢º³í ãååâ. Óóºí Êàòÿ ꢢêíü, Áààòð, Ñàíš áîëí Ýðäíü ê´â¢äíü áèéñíü îäà ýê-ýöêíð, ààâ-ýýšíð áîëàä, à÷íð-çååíð³í àñðšàíà. Çîâëœ óãà šèðºë óãà, ãèš õàëüìã ¢ëã¢ðò êåëãääã. Íèäí ãåìèí óðøãàð ýäí³ áåð áຠ䢢âð íàñíäàí ñ³³º³í õ³³â, îäà àðäíü ¢ëäñí à÷íðàí õ³ë³õ êåðãò³. Õ´ ì´ñò³ áè÷êí à÷ ꢢêíü ýê óãà ¢ëäñíä ìåä³òíð èê ãèäã³ð çîâàä, ÷èí³íü àëäðàä, ãåìíäã áîëâ. Àðâí ä´ðâí à÷-çåíü, àðâí ºóðâí šè÷-çååí÷íðíü ýœêð ààâ ýýš õîéð òàëàí èðõä³í éèð äóðòà. ѳí àâúÿñò òîõðñàð ÿìð íåã áàéðèí ´äð áîëõëà, öóºàð ààâ ýýš õîéðàí òåâðš ¢ìñõ³ð, ìåíäèíü ìåäõ³ð íààðàí àäºíà. Êåðìí Õóëõà÷èåâíàí ýã÷èííü àðâí ¢ðíü, àõíðèííü àðâí íåãí ¢ðíü íàºö ýã÷ áîëí ºàºà òàëàí áàñ èðš, ñ³í ´äðèí áàéðëà ýðê áèø é´ð³í³. Òåð öàãò ýäí³ ãåð áàéðàð 䢢ð÷, áè÷êä¢ä áèëã-ýðäì³í ¢ç¢ëš, öóºàð šèðºëäíü ó÷ðñí éîâäëìóäàðí õóâàëöš, ýýš-ààâèí ñåëâã àâ÷ öàãàí ñåðãìšò³º³ð äàâóëíà.
Òèèã³ä ýê-ýöêèííü à÷ õ³ð¢ëš, ýäíä³í õàíëò ´ðãõ ñàíàòàºàð ꢢêí-ê¢ðãíü áîëí ê´â¢ä-áåð³÷¢äíü Óáóø Áàäìàåâè÷ä áîëí Êåðìí Õóëõà÷èåâíàä ýíäð ´ðê-á¢ëèí áàéð á¢ðä³õ³ð øèèäâ. Šèðí šèëä³í õàìäàí íèèò³ á³³õ, äîðàñ ´ñ÷ éîâõ à÷íð-šè÷íðò³í ¢ëã¢ð áîëš éîâõ ìåä³òíð ýíäð øèð³ ýðã³ä ñóóºàä, áຠöàãàí òîäëàä, ýäí šèðºëèííü õààëºä íåã-íåãíë³ðí õàðºñíü õîéð ´í÷í ê¢¢í³ õ´â á³³ñíä ä³ê³ä íåã áàéðëõ ãèš ñàíãäíà.

Íàòàëüÿ ÄÀÂÀÅÂÀ
ÇÓÐÃÒ: Óáóø Áàäìàåâè÷ áîëí Êåðìí Õóëõà÷èåâíà Ýðäíèåâèõí