Öàºàí ñåäêëò³, ´ð-´â÷ óëñ ýíä ê´äëí³

Îëüãà Íàìèíîâà ãåð äååðíü ñîöèàëüí òóñëìš ê¢ðãëºí³ ³œãèã ºàðäíà. Ýí ³œãä õ´ðí äîëàí ñîöèàëüí ê´äë³÷ ¢¢ëäí³, ýäí ³ìòíä ãåðèíü àõóëš, õîò-õîë áîëí ýì õóëäš àâ÷, êîììóíàëüí òóñëìšèí ì´œãèíü ´ã÷, íàíü ÷èãí òàëäàí õàëõàð ä´œ áîëíà. Ñîöèàëüí ê´äë³÷ áîëºíà õ³ë³âðò çóðºàí ê¢í á³³í³.
- Ìàíà ñîöèàëüí ê´äë³÷íð ê¢í áîëºíä ñåäêë³í ´ã÷, àðäíü îðš ñ³³í³ð õ³ë³í³, òåð ò´ë³ä ýäí ìåä³òíðò áîëí ãåìò³-øàëòãòà óëñò ´´ðõí ýëãí-ñàäí ìåò ´´ðõí áîëíà. Ýäí ê¢í áîëºíà á³³äë-šèðºë³ð ñîíüìñš, îëí ç¢ñí ò´ðì¢äèíü õàºëëºíä øóíìºàºàð îðëöíà, áàéð-çîâëœãèíü ³äë³ð õóâàëöíà. Ñîöèàëüí ê´äë³÷íð äóíä õ´ð øàõó šèëä³í ê´äëš³õ óëñ á³³í³, ýäí áàº÷óäò ¢ëã¢ð-¢çìš áîëíà. Ñâåòëàíà Âàñèëüåâíà Êóòåïîâà 1989 šèë³ñ àâí ñîöèàëüí ê´äë³÷ áîëš ê´äëš³í³. Ê´äëìøò³í äààâðòà, ¢íí-÷èê ñåäêëò³, ´ð-´â÷ ꢢêä ê¢í õàìäàí ê´äëš³õ ¢¢ðì¢ä äóíä ê¢íäëëº îëñìí. Ëèäèÿ Ìàíäæèåâíà Áàõàåâà, Ëþäìèëà Íèêîëàåâíà Îíóôðèåíêî, Âàëåíòèíà Áîðèñîâíà ×àíêèðîâà, Äåâÿëÿ Íèìååâíà Ñàíãàäæèåâà, Íàäåæäà Èâàíîâíà Ãâîçäåâà, Íàäåæäà Èâàíîâíà Âèõíè÷, Ëþäìèëà Àíàòîëüåâíà Ðåøåòíèêîâà, Åëåíà Ñåðãååâíà Àíòîíîâà àõòà ìàíà ðàéîíà ñåë³äò ñîöèàëüí ê´äë³÷³ð îëí šèëä³í ê´äëš³í³, - ãèš Ñòåëëà Âëàäèìèðîâíà êåëâ.
Ìåäèöèíñê ³œãèí ê´äë³÷íð I áîëí II áàãìóäûí ãåìò³-øàëòãòà óëñò ä´œ ê¢ðãí³. Ìåäèöèíñê ê´äë³÷íð Ö.Õàðàåâà, À.Áîãàåâà, Å.Ìîë÷àíîâà áîëí Î.Àòõèðîâà ýäí³ ýð¢ë-ìåíäèí á³³äë øèíšëš, ýì÷ä ê¢ðãí³, îëí ç¢ñí ïðîöåäóð êåí³. Ò¢ðãí ñîöèàëüí ä´œ ê¢ðãëºí³ ³œãä þðèñò áîëí ïñèõîëîã ³ìòíä ä´œ-òóñàí ê¢ðãš, îëí ç¢ñí õàëõàð ñ¢â-ñåëâã³í ´ãí³.
Êîìïëåêñí Öóòõëœãèí õ³ë³âðò áຠòåòêâðò³, ´í÷-´â¢ óëñ á³³í³, òåã³ä ýäíä îëí ç¢ñí õàëõàð ä´œ ê¢ðãõ³ð 2007 šèëä á³³ö òåòêëºí³ ³œã òîãòàñìí. Ýíä óÿ÷ Âàëåíòèíà Áàäìàåâà, ê´äëìø÷ Ïåòð Ïîâîëîöêèé áîëí ¢ñ êèðº³÷ Ëþáîâü ×åñíàêîâà ³ìòíä õóâö-õóíð óéš, ãåðòíü îëí ç¢ñí òåõíèê ÿñš, õàøà-õààöèíü ÷èêëš ä´œ-òóñàí ê¢ðãí³.
¥ðê-á¢ëèí áîëí áè÷êä¢äèí ³œãèí ê´äë³÷íð áຠòåòêâðò³ áîëí šèðºëèí ê¢íä òààëä òóññí óëñëà àºó èê ê´äëìø äàâóëíà, ýäí³ á³³äë-šèðºëèí òààëàð ñîíüìñš ðàéîíà öåðãëëòñë³ õàìäàí ðåéä á¢ðä³í³. Ýí ³œãä ¢¢ëäš³õ "Êîâ÷åã" áîëí "¥ðê-á¢ë" ãèäã êëóáìóä áè÷êä¢äò ò´ðñêí÷ ñóðºìš ´ãëºí³, ýäí³ áèëã-ýðäì äåëãð¢ëëºí³, îëí ¢ðò³ áîëí áຠòåòêâðò³ ´ðê-á¢ëì¢äò áóéí÷ ñåäêë³ðí ä´œ ê¢ðãëºí³ êåðã-¢¢ëäâðì¢ä äàâóëíà. ijê³ä ýí Öóòõëœä ãåìò³-øàëòãòà áè÷êä¢äèí ò´ë³ "Íàðí" ãèäã àìðëºíà ëàãåðü ¢¢ëäí³. Ýí šèë éèñäã÷ ñåëã³í ýêëõìí. Ýíòí ìàíà òàœº÷ä îð ºàíöõí ëàãåðü áîëšàíà, Öóòõëœãèí ê´äë³÷íð áèéñíü øèøëœ ïðîãðàìì òîãòàºàä, ãåìò³ ꢢêä-ê´â¢äèí öîãö-ìàõìóä áàòðóëíà, ýäí³ ò´ë³ ñåðãìšò³ êåðã-¢¢ëäâðì¢ä äàâóëíà. Òàâí šèë äàðàíäàí ðàéîíä Öóòõëœãèí ñåäâ³ð³ð ãåìò³-øàëòãòà áè÷êä¢äèí áèëã-ýðäìèí "Ëó÷ äîáðà" ãèäã ôåñòèâàëü á¢ðä³ãäš³í³.
Ãåð äååð ¢¢ëääã ñàíàòîðüò
Öàã íåã îðìäàí çîãñõø ãèš êåëãääã³ð, šèë èðâ³ñ ìàíà šèðºëä îëí ç¢ñí øèí ýâ-àðº áîëí òåõíîëîãèéñ ´ðã³ð îëçëãäíà. Ñîöèàëüí òåòêâðèí êîìïëåêñí öóòõëœãèí ê´äë³÷íð ÷èãí ´äã³ öàãèí íåêâðë³ èðëöš, òåð¢ã ê´äëìøò³í îëçëš, á³³ðí ³ìòíä ñ³í òààë òîãòàõàð øóííà. Öóòõëœ ýâð³ ñàéòä ¢¢ëäâðèííü òóñêàð îëí ç¢ñí 糜ã áàðëíà, ê¢í áîëºí òèèã³ð³í ýâð³ ñ¢â-ñåëâã³í èë㳚 ÷àäšàíà. Ñòåëëà Âëàäèìèðîâíàí êåëñ³ð, ýäí "Ìîáèëüí áðèãàä", "Ìîáèëüí áèáëèîòåê" áîëí "Ñàíàòîðèé íà äîìó" ãèäã ò´ñâ á³³äë-šèðºëä òîõðàšàíà.
- "Ìîáèëüí áðèãàä" ãèäã ò´ñâ³ð êîìïëåêñí öóòõëœãèí ³œã¢äèí ºàðäà÷íð, þðèñò, ìåäñåñòðà, ïàðèêìàõåð áîëí òàëäàí ñïåöèàëèñòíð ñåë³ä³ð ºàð÷ éîâàä, ³ìòíä îëí ç¢ñí òóñëìš äîð îðìäíü ê¢ðãí³. Íèäí áèäí çóðºàí ñåë³íä ê¢ð³ä, éèðí øàõó ꢢíä ä´œã³í ê¢ðãâèäí. "Ìîáèëüí áèáëèîòåê" ãèäã ò´ñâ³ð áèäí "Äåãòðì¢ä - ãåð áîëºíä" ãèäã êåðã á¢ò³ââèäí. Ìàíà öóòõëœ õîéð çóí äàëí äåãòð öóãëóëš, ýâð³ ñàœ òîãòàâ. Ãåìò³-øàëòãòà óëñ, ìåä³òíð áîëí áè÷êä¢ä ìàäíä šèœí¢ë³ä, äóðòà äåãòð àâ÷ ÷àäšàíà. Ãåðò³ñí ºàð÷ ÷àääãî óëñò ñîöèàëüí ê´äë³÷ äåãòðèã ê¢ðãš ´ãí³. "Ñàíàòîðèé íà äîìó" ãèäã ò´ñâ ãåìò³-øàëòãòà óëñèí ò´ë³ òîãòàãäñìí. Ìàíà ê´äë³÷íð ó÷àñòêèí ýì÷ë³ áîëí ïñèõîëîãëà õàìäàí ãåìò³ óëñò ìåäèêî-ïñèõîëîãè÷åñê ä´œ ê¢ðãí³.
Ìåä³òíðò ä´œ-ò¢øã áîëš
Ñîöèàëüí õàðñëòûí õàëõä îëí šèëä³í ¢íí-÷èê ñåäêëò³º³ð ê´äëš³õ óëñ äóíä Åëåíà Àíòîíîâàí íåðèã îíö çààõ êåðãò³. Ýí ꢢêä ê¢í àðâí šèëä³í øêîëä ýêëö êëàññèí áàãø áîëš ê´äëñí³ õ´´í íààðàí èðñìí. Ñ¢ë àðâí í³³ìí šèëä³í Åëåíà Ñåðãååâíà ñîöèàëüí ê´äë³÷ áîëš Òðîèöêîå ñåë³íä ê´äëš³í³. Îäà ýí¢í³ õ³ë³âðò çóðºàí ê¢í á³³í³, òåäí äóíä ä³³í³ âåòåðàí Àíòîíîâ Áîðèñ Ñóááîòîâè÷. Ê¢í áîëºíä ýí öàºàí ñåäêë³í íåð³äš, êåí-íåãíäíü ꢢêíü áîëš, êåí-íåãíäíü ýã÷ áîëš ä´œ-òóñàí ê¢ðãí³.
2006 šèëä Å.Àíòîíîâà "ѳí ãèñí ñîöèàëüí ê´äë³÷" ãèäã òàœº÷èí ìàðºàíä äèèëâð á³ðñìí, 2009 šèëä 2-÷ îðì ýçëñìí. Íèäí Åëåíà Ñåðãååâíà Öóã³ð³ñ³í ìàðºàíà íîìèíàíò áîëâ.
- Ìàíà ê´äëìø ê¢íä áîëâ ÷èãí ìèíè šèðºëèí ºîë êåðã áîëâ. Ìèíè àâàëü íàíä èòêëò³ ò¢øã áîëš, ê¢íä öàãëà á¢ë³í ¢ã³ðí îìã ´ãí³. Ìàíà ꢢêä ´ñ³ä-áîñâ, áèäí ºóðâí à÷-çååò³ ààâ-ýýš õîéð áîëíàâèäí. Òåã³ä ê´äëìøò³í áè öóã àðº-÷èäë³í ´ãí³â. Ìèíè õ³ë³âðò á³³äã ìåä³òíð íàíä ºàðëäñí ýê-ýöê áîëš ìåäãäí³. Òåäí áàéðëõëà, áè ÷èãí áàéðëíàâ, òåäí çîâàä ãåé¢ðõë³ áè ÷èãí çîâíàâ,- ãèš Åëåíà Ñåðãååâíà õóâàëöâ.
Ñ³í ´äð óãòš ýðê áèø âåòåðàíìóäûí òóñêàð êåëõ êåðãò³ ãèš ñàíãäíà. Öåðãëëòèí äåëãðëòä ò³âö³í îðóëñí óëñèí à÷-òóñ õ³ð¢ëš, ýäíä õàíëòàí ´ðãõ êåðãò³ ãèš Ñòåëëà Âëàäèìèðîâíà êåëí³. ѳí àâúÿñò òîõðñàð ýäí ÿìð íåã ñ³í ´äð áîëõëà âåòåðàíìóäàí òîîš, ýäíë³ õàðºõäàí äóðòà. Â.À.Àëæååâà, Í.À.Ðâà÷åâà, È.Ñ.Ñêèä÷åíêî, Ð.È.Øàðàøêèåâà áîëí Ò.Ä.Áàäàåâà ýíäð Öóòõëœä ê´äëš³õ óëñò ¢ëã¢ð-¢çìš áîëíà. ªóðâí-ä´ðâí šèë õîîðàí ýíä ê¢÷-ê´ëñí³ õààëºàí ýêëñí Þ.Àëþøàåâà, Ò.Áàìáûøåâà, Å.Áóêðååâà, Å.Óëèòèíà áîëí À.Ðóäåíêî àõ ¢¢ðì¢ä³ñí ¢ëã¢ð àâ÷, ñîöèàëüí ê´äë³÷èí íåðèã ´´ä³í á³ðõ³ð øóíš ê´äëí³ ãèš ºàðäà÷íü òåìäãëâ.
Íàòàëüÿ ÄÀÂÀÅÂÀ