Ëåâ Òîëñòîé áîëí õàëüìã ëèòåðàòóð

Áèäí áîëõëà, "Õàëüìã ëèòåðàòóð áîëí Ëåâ Òîëñòîé" ãèäã ³œãèí òóñêàð íåâ÷ê òîäðõàºàð áè÷õ³ð á³³í³âèäí. "²ìð¢ëã÷ ê¢÷í" ãèäã ñòàòüÿäàí 1959 šèëä Ýëüäÿ Êåêòååâ õàëüìã áè÷³÷íðèí ¢¢ëäâðò Ë. Òîëñòîéèí ¢¢ä³ëò èê íèë÷³í ê¢ðãñí³ òóñêàð áè÷š. Íåã ¢ë¢, îðñ áè÷³÷èí ¢¢ä³âðì¢äèã õàëüìã êåëíä îð÷óëñí áè÷³÷íð òåð ñ³í íèë÷èí ¢ëì³ä îðñèíü òåìäãëš. Òîëñòîéèí áè÷êä¢äò íåð³äñí êåëâðì¢äèã îð÷óëñí àâòîðìóä õàëüìã ëèòåðàòóðò êåëâðèí ÿíçèã äåëãð¢ëëºíä ò³âö³í îðóëñìí.
Àëäð îðñ áè÷³÷èí áè÷êä¢äò íåð³äñí ¢¢ä³âðì¢äèã áàãøíð áîëí ñóðºìšëà÷íð ¢¢ëäâðò³í èê³ð îëçëšàñìí. Ëåâ Òîëñòîé õàëüìãóäûí òóñêàð øèøëœ ýñ áè÷ñí áèéíü òîäëâðìóäòíü õàëüìãóäëà õà𺚠éîâñíà òóñêàð êåëãäñí á³³í³. Êàâêàçä óóëûí óëñëà êåš³ñí ä³³íä àõòàºàí îðëöñí öàãëà òèèì õàðºëòñ áîëñìí. Êèçëÿðò, Ê´ê òåœãñèí ê´â³ ºàçðò áîëñí õàðºëòñèí òóñêàð æóðíàëèñò Å. Ïîëüñêàÿ öàãòàí áè÷ñí áèë³. 1854 šèëèí ÿíâàðü ñàðä Êàâêàçàñ ßñíàÿ Ïîëÿíà ñåë³í¢ð éîâš éîâàä, Òîëñòîé øóóðºíä îðñí á³³š. Òåð¢í³ òóñêàð áè÷ñí êåëâðòíü õàëüìãóäûí òóñêàð ö´í ì´ð îðñí á³³í³.
Õàëüìã êåñã áè÷³÷íð Òîëñòîéèí ¢¢ä³âðì¢ä îð÷óëš éîâñìí. 1961 šèëä áè÷³÷èí ´œãðñí öàãàñ àâí äàâñí 50 šèëèí ´´íä íåð³ä³ä, "Ë. Òîëñòîé. Êåëâðì¢ä" ãèäã õóðàœºó áàðàñ ºàðñí á³³š. Õàëüìã êåë³ð ºàðñí äåãòðò Ê. Ýðåíäæåíîâ, È. Áàäìàåâ, Ý. Èëüäæèðèíîâ, Á. Ñàíãàäæèåâà, Á. Áîëäûðåâ, Ë. Ñàíãàåâ, Ë. Àõ-Ìàíäæèåâ îð÷óëñí áè÷êä¢äò íåð³äñí òóóëüìóä îðš.
Áèëãò³ áè÷³÷ áîëñí äååð³í Òîëñòîé ꢜêë óõàòë á³³ñìí. 1905 šèëä Ëåâ Òîëñòîé "Áóääà" ãèäã î÷åðê áè÷ñìí. Íîìò Áîðèñ Îêîíîâ òåð¢ãèíü õàëüìã êåëíä îð÷óëñìí. Áè÷³÷, ëèòåðàòóðîâåä, íîìò Ðèììà Õàíèíîâà ßñíàÿ Ïîëÿíà ñåë³íä 2005 šèëä áîëñí íàðò-äåëê³í íîìèí êîíôåðåíöä îðëöàä, Ë. Òîëñòîéèí "Êàðìà" ãèäã òóóëèí óë äååð àëäð áè÷³÷èí øàšíà áîëí ôèëîñîôñê õ³ë³öèí òóñêàð ñîœñõâð êåñìí.
Õàëüìã ø¢ëã÷ Âåðà Øóãðàåâà áàñ ßñíàÿ Ïîëÿíä á³³õ ìóçåé-ãåðò îäñìí, áè÷³÷ä íåð³äñí ø¢ëã áè÷ñìí.
Èèã³ä Êåëí-óëñèí áèáëèîòåêèí ê´äë³÷íð Ëåâ Òîëñòîéèí 190 šèëèí ´´íä íåð³ä³ä, òèèì ñîíüí ìóëüòèìåäèéí ºàðö áåëäñíü éèð ñ³í éîâäë áîëšàíà.
Ãàëèíà ÕÅÉ×ÈÅÂÀ