Àéñèí ê´ëâð³íä óºàãäàä...

Õàëüìã Òàœº÷èí õîòë áàëºñí Ýëñòä ñåíòÿáðèí 21-ä "Áèèºèí àéñò ýðã³ä" (" âèõðå òàíöà êðóæàñü") ãèäã íåðò³ ôåñòèâàëü áàéðèí á³³äëä äàââ. Êåëí -óëñèí ò´ð³ð á³³õ ôåäåðàëüí àãåíòñòâèí "Íè-íåãí ´ðê-á¢ëä" ãèäã ñîöèî-ñîéëûí èê êåðã-¢¢ëäâðèí êåìš³íä ýííü áîëšàíà. Ðåãèîíìóä õîîðíäê õîéðäã÷ ýí ôåñòèâàëü Èê-Áóóðëä ýêë³ä, õîéðäã÷ òîâ÷ëã÷ ´äð³í Ýëñòä áîëâ. Õîðåîãðàôè÷åñê îëí êîëëåêòèâñ ìàíà òàœº÷ä öóãëðš èðâ. Îëí êåëí-óëñèí áèèºèí ýðäìë³ òàíüëäóëñí ôåñòèâàëèí éîâóäò õàëüìã áàëåòìåéñòåð Ïåòð Íàäáèòîâèí ¢¢ä³ã÷ à÷-òóñíü ´´ä³í ¢íëãäâ.
Í. Ïàëüìîâèí íåðò³ Êåëí-óëñèí ìóçåéèí ´ìíê òàë✠ýí ´äð éîñíäàí îëí êåëí-óëñèí áàéðèí á³³ðí áîëâ. Ñåðãìšò³ îëí áàº÷óä òàëâœãèã 䢢ðãš, ´ê³ð ñ³³õí á³³äë³ðí, ñåðãëœ õ³ë³ö³ðí, èí³äò³ øóóãàºàðí öóãëðñí óëñèã ´âð¢ëš³â. ²ð³ñ³í ¥ìí ¢çãò á³³õ îëí êåëí-óëñèí õóâöàðí êååðñí áàº÷óä òàëâœãàð íààðàí-öààðàí éîâš, õîîðíäàí ꢢíäš, äó-áè躳ðí õóâàëöšàõèíü ¢çõä ñåäêëä òààëòà áèë³. Êåí-íåãí³ííü õóâöèã º³³õš, õîîðíäàí ñåëâã¢ä³ðí õóâàëöš, áèèºèí ýðãëò ¢ç¢ëõ, äóóíà àéñèã ñîœñõš, òàíüëäõ ñ³í òààë áèëãò³ áàº÷óäò ýí ´äð ó÷ðâ. Òàœº÷èí óëñèí ¢¢ä³ëòèí ãåðèí ê´äë³÷íð Šèðºë Òà÷èåâàí ºàðäâðò èèã³ä šèë áîëºí ´´ð ýðãíäê ðåãèîíìóäàñ áèëãòíðèã äóóäàä, èèì ñîíüí õàðºëòñ êåí³. Îëí ¢ã óãàºàð èèì ¢¢ëäâð ³ìòèã õîîðíäíü íåãä¢ëí³. Êåëí-³ìòí áîëºíà çàœ-àâöíü äó-áèíü, àâúÿñíü, õóâö-õóíðíü éèð ñ³³í³ð ìåäãäí³. Òåã³ä ðåãèîíìóä õîîðíäê ôåñòèâàëüìóä, ¢¢ä³ã÷ ìàðºàñ ìåë òèèì èíüãëëòèã áàòëã÷ ¢¢ëäâðò òóñëíà.
Áèèºèí êîëëåêòèâñèí ¢¢ä³ã÷ ìàðºà á¢ðä³ñí óëñèí ¢¢ä³ëòèí òàœº÷èí ãåð òåã³ä áåëäâðèí èê ê´äëìø êåñìí. Õàëüìã Òàœº÷èí êîëëåêòèâñ³ñ íàíü Ðîñòîâñê îáëàñòèí, Êðàñíîäàðñê êðàéèí, Êðûì Ðåñïóáëèêèí ¢¢ä³ã÷ êîëëåêòèâñ áèëã-ýðäì³í ¢ç¢ëâ. Ðåãèîíìóä õîîðíäê õîéðäã÷ ôåñòèâàëü òàœº÷èí áèëãò³ êåñã áàº÷óä îðëöñí ñ³³õí ýêëö³ðí ³ìòí³ îíüãèã àâëâ. Áຠíàñòà ðåæèññåð Àëåêñåé Ñàðàíãîâ ¢¢ðì¢äò³º³í áåëäñí òåàòðàëèçîâàí çóðãò áèèºèí õàí áîëí õàòí õîéð öóã îðëöà÷íðèã áèèºèí äåëê³ä äàõóëš îðóëâ. ¥ðãìšò³ èê ¢¢ëäâðò öàºàí õààëºèíü ñåêñí öàºàí õàäãóäòà áè áàéðèí á³³äëèã óëì èêä¢ëâ.
Ôåñòèâàëüä îðëöà÷íðèã áèèºèí ýðäì³ðí äåëê³ä íåð ºàðñí áàëåòìåéñòåð, ÞÍÅÑÊÎ-í áèèºèí íàðò-äåëê³í õ¢¢âèí ãåø¢í, Õàëüìãèí Ãåðîé Ïåòð Íàäáèòîâ é´ð³â. Êåëí-óëñèííü áèèºèí ýðäì³í ¢ç¢ëõ³ð èðñí ãèè÷íðèã áîëí öóã îðëöà÷íðèã Õàëüìã Òàœº÷èí ïðàâèòåëüñòâèí Àõëà÷èí äàðóê Áîîâà Áàäìàåâ òàœº÷èí Òîëºà÷èí íåðí äååð³ñ é´ð³š, öóãòàäíü ê¢ö³ìš äóðäâ. Òàœº÷èí ñîéëûí áîëí òóðèçìèí ìèíèñòð Õð Ýëüáèêîâ ôåñòèâàëèã áåëäñí öóã óëñ, õàìãèí ò¢ð¢íä òàœº÷èí óëñèí ¢¢ä³ëòèí ãåð, íàíü ÷èãí ¢¢ä³ã÷ êîëëåêòèâñ, èðñí îëí óëñ ÷èãí öóãòàí áîëí ê¢í áîëºí áèèºèí ýí áàéðò ò³âö³í îðóëšàõèí òóñêàð êåëâ.
Ãèè÷íðèí áèëã-ýðäìèã äàõóëš, Õàëüìãò íè-íåãí ´ðê-á¢ë³ð á³³õ êåëí-óëñèí ýë÷íð ÷èãí ýâð³ ýðäì³í ¢ç¢ëâ. Èèã³ä "Àçåðáàéäæàíñêèé êîíãðåññ" ãèäã îëíà îðãàíèçàöèí íåðí äååð³ñ Ãóëèåâèõí³ ´ðê-á¢ë ñ³³õí áèèëš, ³ìòíä èê ñåðãìš ¢¢ä³â. Òàœº÷ä á³³õ ò¢ðã-ìåñõåòèíöíð, õàñãóä, ÷å÷åíöíð ýí ´äð áèëã-ýðäì³í ¢ç¢ëš, êåëí-óëñèí áàéðò ýâð³ ò³âö³í îðóëâ. Êåëí-óëñèí ñîéëûí öóòõëœãóä õîîðíäàí íèèò³ êåâ³ð á³³õèíü ýí ôåñòèâàëü ÷èãí ìåä¢ëâ.
Òàœº÷èí íåðí äååð³ñ áè÷êä¢äèí áèèºèí "Òþëüïàí÷èê" àíñàìáëü îðëöñíü áèèºèí ýðäìèã Õàëüìãò áè÷êí³ñíü àâí ꢢêä-ê´â¢äò äàñõšàõèíü, áèèºèí ýðäìèí äåëãðëòä èê êèëìš ´ããäš³õèíü ¢ç¢ëâ. Öóã ²ð³ñ³í êåìš³íä èê ê¢íäò³, ºàçàäûí êåñã îðíä íåð òóóðñí áè÷êä¢äèí ýí êîëëåêòèâ ôåñòèâàëèí éîñòà êååðìšíü áîëâ.
Òåð ìåò áèèºèí ýðäìèã òàœº÷èí íàíü ÷èãí êîëëåêòèâñ ¢ç¢ëâ. Òåðíü - Âèêòîðèÿ Ñîëîäêàÿ ºàðäšàõ "Âåñíóøêè", Àëåêñàíäðà Ìàíäæèåâà ºàðäšàõ Ýìáà Ìàíäæèåâèí íåðò³ "Ãåðë", Ýðäíèåâèõí ºàðäšàõ "Áàéí òåã", Äåëãð Öåðåíîâà ºàðäšàõ "Áóìáèí îðí" êîëëåêòèâñ õàëüìã áè躳ñ íàíü îðñ, ìë, êèòä, íàíü ÷èãí êåëí-óëñèí áè ¢ç¢ëš, ´äã³ öàãò òàœº÷ä áèèºèí ýðäì îëí ç¢ñí õàëõàðí äåëãðš éîâõèã ìåä¢ëâ.
Áèèºèí èê áàéðèí éîâóäò ýí êåç³íê ýðäìèã õàäºëš, ´äã³ öàãèí á³³äëä òåð¢ã äåëãð¢ëš, îëí áàº÷óä äàñõš, õàëüìã áèèã öóã äåëê³ä ¢ç¢ëš, ÞÍÅÑÊÎ-í ´´äìä ê¢ðãñí áèëãò, Õàëüìã Òàœº÷èí, ×å÷åíñê Ðåñïóáëèêèí, ²ð³ñ³í èñêóññòâèí à÷òà ¢¢ëä³÷, Î.È. Ãîðîäîâèêîâèí íåðò³ Ãîñóäàðñòâåíí ì´ð³í ëàóðåàò, "Áàëåò" æóðíàëûí "Äóøà òàíöà" ìàðºàíà ëàóðåàò "Ðûöàðü òàíöà" ´´ä³í íåð 碢äã Ïåòð Íàäáèòîâèã ýí ´äð èðñí ãèè÷íð, îëí ñóðºóëü÷íðíü, èñêóññòâèí áîëí ñîéëûí ¢¢ëä³÷íð ´´ðäš éîâõ 80 šèë³ ´´íë³íü ¢íí-ñåäêë³ñí é´ð³š, ¢¢ä³ã÷ øèí ê¢ö³ìš äóðäâ. "Ä´ðâä³ òàâøóð" ãèäã áèèã ò³³ç äååð "¥´ðäíð" áèèºèí òåàòðèí àðòèñòíð ´ðãìšò³º³ð áèèëñèíü äàõàä, òàëâœä öóãëðñí óëñ ÷èãí áèèºèí àéñò ýðãâ. Òèèã³ä õàëüìã áàëåòìåéñòåð Ïåòð Íàäáèòîâ ò³âñí "Áààòðìóäûí áè", "Òóóëà áè", "Òàâøóð", "Äàìšã", "Èøêìäã" íàíü ÷èãí êåñã áè îëí ³ìòí³ áîëš, í³ð-õ¢ðìä, áàéðèí ´äðì¢äò áèèëãäš éîâíà. Õàëüìã áèèä íàñí-šèðºë³í íåð³ä³ä, Ïåòð Íàäáèòîâ îëí-³ìòí³ííü éîñòà áàõìš áîëâ.
Îí÷òà èèì á³³äëä êåëí-óëñèã íåãä¢ëñí áèèºèí ôåñòèâàëü ò´ãñâ.

Ãàëèíà ÕÅÉ×ÈÅÂÀ
È. Ìóçðàåâàí öîêñí çóðã