Ê¢¢êèã òîõìèíü øèíšëš áóóëºäã

Óðäê öàãò ìàíà ãàçåòèí øóíìºà ò¢¢ðâ³÷íðèí äóíä Ìóóòÿí Èíš³ éîâñìí. Ìåä³ò êå糜ê òóóëü-òóóšñ, äîìãóä, àâúÿñìóä ñ³³í³ð ìåääã áèë³. ²ìä á³³ñí öàãòàí Èíš³ Äîíàåâè÷ äàðó-äàðóíü "Õàëüìã ¢íí³" ðåäàêöä èðš, ñîíüí-ñîíüí ìàòåðèàëìóäàí àâ÷ èðäã áèë³. Ìàíà áàº÷óä ñ³í õàëüìã êåë³ð áè÷ãäñí ýí¢í³ ñòàòüÿñ óìøš, óóë êåë³í äàñ÷ àâäã áèë³ ãèš ´ãš³ëëºí óãàºàð êåëš áîëõìí. Òåã³ä óðäíü áàðëãäñí Ìóóòÿí Èíš³ õóó÷í àâúÿñèí, àâã-á³ðöèí òóñê ìàòåðèàë ìàíà óìøà÷íðò ñîíüí áîëõ ãèš ñàíãäíà.
Áຠíàñòà ³ìòí ´ñ³ä-áîñàä, ´ðê ´íä³ëºí³, ãåð áóóëºíà, ãèšãò³ ꢢêä áîëõëà õ³ðä ºàðíà. Ýí ñ³í áàéðòà-áàõòà éîâäëûã ýê-ýöêíðíü, ýýš-ààâíðíü, ýëãí-ñàäíü áîëí òàëäàí ³ìòí, šèðºëèí ³ìäðëèí ýêëö ãèš ÷èäë³ðí í´êä áîëíà, á³³ñí³ñí äåì ´ãí³. Ýí øèí þìí áèø, ýíòí êåç³í³ñ íààðàí á³³º³ àâúÿñ, çàœøàë.
Êåç³í³ îòã-³³ìãò ìåä³òíð ê´â¢ä-ꢢêäèã òîõìàðíü ààâèí àðâíàºàð øèíšëäã á³³š. Á³³äë-šèðºëä îðàä óãà, ýâð³ííü òààëàð ò´ðò îðëöàä óãà, ÷èê èøêäë ê庳ä óãà ꢢêä õ³ë³š-øèíšëñí³ òóñíü ÿìàðàìá? - ãèñí ñóðâð ³ìòí ò³âõ. Ýí ýðêí êåðãèã ìàíà ´âêíð - öåöí óõàòà ìåä³òíð èèãš øèíšëäã á³³š.
Ýýš-ààâíü êåä¢ ¢ðò³ á³³ñèíü ìåäš àâíà, òåäí äóíä òîõìèí ýðìäãò³ ꢢêä éèëºí³. Ñîëüð í¢äò³, ãè뚺ð ê¢ç¢ò³, á´ã÷õð íóðºòà áîëí ýñ êåëãäñí íàíü ÷èãí ýðìäãò³ ꢢêä á³³ñèíü òîäëš àâíà. Ìåä³òíð ºîîäíü êåëõë³, ´ðê-á¢ë êåä¢ ê´â¢ò³, êåä¢ ê¢¢êò³ á³³ñèíü, ýäí ´ññí öàãò ¢ðäèí õ´â-šèðºëíü ÿìàðàí áîëõèíü ìåäí³, ýê-ýöêèí ³ìë¢í á³³äëèã øèíšëí³.
Áàº÷óäûã ´ðê ´íä³ëºñí öàãò: "²ì³ðí îëí, ìàëàðí áàéí, ³ìòí³ ä´œä ýð¢ë-äîðóë éîâòí", - ãèš é´ð³í³ëì. ¥ðê-á¢ëèí, ê¢í áîëºíà á³³äë ìàíñí ñàíàºàð, òààñòà òààëòà šèñ³º³ð, ñ³í êåâ-ÿíçàð, êåðãò³ çàëëòàð éîâõø. Ýí¢ã "çàÿñí ñ³ê¢ñí³ çóðà", - ãèš ìåä³òíð ò³³ëí³. Îëí ¢ðí ´ðê-á¢ëèí ºîëëã÷ êèøãíü áîëíà. Ýê-ýöêíð ¢ðä³í ýâ-àðºàðí, ñ³í àñðìšàðí ´ñê³ä-áîñõàä, ê´ëèíü ä´ð³ä, ºàðèíü ºàíçºä ê¢ðã³ä, ýäíä ñ³í ñóðºìš ´ã³ä, ýâð³ííü ýðäì³í äàñõàä, šèðºëèí ¢¢ä òàòíà. Êåëñí òîîòì ÷èíðò³, óœãòà áîëòõà ã躳ä ìåääã ´ðê-á¢ëèí òóñêàð êåëõ³ð á³³í³â.
¡ëã¢ðëõä, Áàìáóøåâèõí³ ´ðê-á¢ë àðâí ¢ðò³: ºóðâí ê´â¢ò³, äîëàí ꢢêò³. Óóºí ꢢêíü áàãøàð ê´äëí³, óóºí ê´â¢íü õîéð 䢢ò³º³í ìàëä ê´äëí³. Ýäí öóãòàí ýðäì-ñóðºóëüòà, "õ´â-´ðöã³í ´ãëãî" ýâð³ ê¢÷-ê´ëñ³ðí á³³í³. Ãàðÿåâèõí³ ´ðê-á¢ëä áîëõëà àðâí ꢢêí á³³í³. "¡ðí áèéä éèëºë óãà, áîëâ ê´â¢ä á³³ñí áîëõëà, ýöêèííü íåð äóóäóëõ áèë³, àðº óãà õ´â-é´ð³ë áîëšàíà", - ãèš êåëš³ñèã ñîœñëàâ.
Áàñ íåã ´ðê-á¢ë àâàä õ³ë³š. Çàëó ãåðãí õîéð ñ³í ³ìòí, çàœíü š´´ëí, ºîëüøã, òåâ÷œã¢, õ³³ëœº¢ ñåäêëò³, àõíðàí àõëóëíà, 䢢íð³í ýðêë¢ëí³. Ýí ´ðê-á¢ëä ýðãñí ýðìäã á³³í³. Ýíòí ºàðñí ꢢêäíü ´ñ³ä-áîñàä, êåëíä îðàä ´ê³ áîëñí ñààìä õîðàä éîâíà. ¥ðê-á¢ëä ýíòí èê ºóíäë. Ýê-ýöêíðíü àðº óãà áîëàä ꢢêä³í ýì÷ä, ìåäëº÷ä ¢ç¢ëí³, ýäíèã ýìíí³, áîëâ ýííü òóñëõø.
"²ìä ê¢í àðºàí õ³³õ êåðãò³", - ãèš ñàíàä ìåä³òíðèí ñåëâã³ð á³³õ ºàçðàí, ãåð³í ñîëüíà, í¢¢í³, õóðë-õóâðãò îäš íîì-áè÷ã òàòóëíà, ꢢêä-ê´â¢äò³í ìó íåð ´ãí³. Ýííü Òàõòà, Šóðóõà, Íîõà, ªàõà, Êèðò³ áîëí íàíü ÷èãí. Ìó íåðò³ áîëõëà, ³ìä ¢ëääã áîëâçà, ãèš ýê-ýêíðíü ñàííà.
Àøëâð êåš êåëõ³ð á³³õìí, õàëüìã óëñ ´âêíðèí çàœøàëûã á³³äë-šèðºëä³í îðóëš, ¢ðäòíü ê¢¢í³ í¢äí áè÷³ ê¢ðòõ³ ã躳ä ꢢêäò³í: "Ìó çååòí, ìó à÷òí, ìó ê´â¢íòí, ìó á´ëòí ÿìàðàí á³³í³?" - ãèš ñóðäã á³³š. Ýííü ñ³ õ³³ñí, ´ð-´â÷ ñåäêë³ð ýð¢ë-ìåíä á³³òõ³, ãèñí òåìäã. Ýí àâúÿñ èêè êåç³í³ñ íààðàí ´äã³ öàã ê¢ðòë éîâàòà.