Ýýšèí ñóðºìš ´ã÷³õ òóóëüñ

Áè÷êä¢äèí äåëê³ ýâð³ îí÷òà, ýâð³ ´â³ðöò³. Òåð¢ã øèíšëš ìåäõèí ò´ë³ä èê áèëã, ó äåë㢠ñåäêë êåðãò³. Ìåë òèèì ó-´ðãí ñåäêëò³, ñàðóë ÷ååšò³ óëñèí íåãíü Ýëñòä á³³äã Îëüãà Öåáåêîâà-Áåìáååâà ì´í. Øèäð Îëüãà Äîðäæèåâíà áè÷êä¢äò íåð³äš ¢¢ä³ñí "Ýšèíû - áàáóøêèíû ïîäÑêàçêè" ãèäã äåãòð Ìîñêâà áàëºñíä áàðàñ ºàðâ.
Îëüãà Äîðäæèåâíà Öåáåêîâà-Áåìáååâà (Öåâãèí-Áåìáèí Îêà) Ýëñò áàëºñíä ò´ðñìí. Áàëºñíà äóíäûí 17-÷ òîéãòà äóíäûí øêîë ò´ãñ³ñí³ õ´´í Ýëñòèí êîîïåðàòèâí òåõíèêóìä ñóðºóëü ñóðñìí. Õ´´ííü Õàëüìã ãîñóäàðñòâåíí óíèâåðñèòåòèí ôèëîëîãè÷åñê ôàêóëüòåò ò´ãñ³ñí áîëäã.
Îëüãà Äîðäæèåâíà ´íð ´ðê-á¢ëä, çóðºàí àõ-ýã÷ äóíä, ´ññìí. Ýöêíü Ò´ðñê³í õàðñã÷ Àëäð ä³³íä îðëöš, îðí-íóòãàí ç´ðìã êåâ³ð õàðñš éîâñìí. Áîëâ 1944 šèëä öóã õàëüìã ä³³÷íðë³ ³äë öåðã³ñ áóóëºãäš, Øèðîêëàãóð éîâóëãäàä, çîâëœ ¢çš, ê¢÷ð-ê¢íäèã äààš ºàðñìí. Òåã³ä äààš ºàðñí ä³í, Øèðîêëàã ýí¢í³ ýð¢ë-ìåíää ìóóºàí õàëüäàñí áîëäã. Ýí äàðó-äàðóíü ãåìò³ä á³³äã áèë³. Îòõí ꢢêíü Îëÿ øèíê³í íåãäã÷ êëàññò îðõàð áåëäš³ñí öàãò ýöêíü ãåìèí 碢ë³ð ñ³³º³í õ³³š îäâ. Ýêíü ä³êš õ³ðä ºàðëãî, äîëàí ¢ð³í ºàíö ºàðàðí ´ñêâ. Ê¢¢êä³í ´ñê³ä-áîñõàä, ñóðºóëü-ýðäì äàñõàä, šèðºëèí õààëºä îðóëâ.
Îäà Îëüãà Äîðäæèåâíà ºóðâí ¢ðò³ õ´âò³ ýê, êèëìšò³ ýýš. Ê¢¢êäò³í, à÷íð-çååíðò³í í¢äí-àìí áîëš, ýäíä³í ä´œ áîëíà. Áè÷êä¢ä òóóëüñò äóðòà áîëäã. Òåã³ä òóóëèí àâöàð ÿìð íåã ò´ð³ð ö³³ëºâð ´ãõë³, íààäàð äàìšóëàä, íààäíà ýâ-àðº îëçëõëà, ꢢêä àìðàð ìåäí³, ñ³³í³ð òîäëíà. ¥äã³ öàãèí áè÷êä¢ä ãàäæåòì¢ä îëçëàä, òåð¢í³ ¢ëì³ä îðšàíà. Ýâð³ííü áè÷êíäê öàãàí òîäëõëà, ꢢêä ´äðèí äóóñí öåâð àºàð êèèëš, ºàçà ´äðò³í 㢢º³ä íààääã áèë³. Îëüãà Äîðäæèåâíà òóóëüñ ¢¢ä³š, áè÷êä¢äèã ýí ìó àâã-á³ðö³ñ ãåòë¢ëõ³ð ñåäí³. ßìàðàí ÷èãí êåðã-¢¢ë ê¢¢í³ çàœ-á³ðöäíü ¢ë쳺³í õàëüäàíà. Áè÷êä¢ä ÿìð íåã êåðã-¢¢ë³ð ñîíüìñõëà, òåðíü õ´´ò öàãò ꢢêäèí çàœ-á³ðöèíü áàòðóëëºíä, õ´âäíü ÷èãí íèë÷³í ê¢ðãí³.
Òóóëüñ ó÷ð-óòõàðí áîëí óðí êåëí³ ÿíçàðí áè÷êä¢äèí óõàí-òîîëâðò ´´ðõí, àìð ¢¢ä³âðì¢ä, òåã³ä àìí óðí ¢ãèí ýí ÿíçèã îëçëš áè÷ñí ¢¢ä³âðì¢ä ꢢêäò òààñòà, çîêàñòà áîëíà. "Ýšèíû - áàáóøêèíû ïîäÑêàçêè" äåãòðò ¢çã¢ä, ãåðèí õàìã òîîò, øîâóä, àœãóä, ìîää, Ñàð áîëí Ïàíð ÷èãí ³ìò³ êèèò³ áîëñí êåâò³º³ð óõàëš áîëí ꢢíäš ÷àäíà. Ýäí ê´â¢ä-ꢢêäò ÿìàðàí ÷èãí á³³äë-šèðºëèí éîâäëìóäëà õàðºñí êåìä ÿºš áèé³í á³ðõèí òóñò ñ¢â-ñåëâã ´ã÷, óõà çààíà. Áè÷êí óìøà÷íð îíüãàí ´ã÷ óìøàä, ìåäðë àâíà.
Õóðàœºó ä´ðâí ³œã³ñ òîãòíà. ×èê³ð áè÷ëºí³ òóñê ò´ð³ð òóóëüñ îðñ êåëí³ òóñò çîêàëìóä òîäëš àâõäíü í´êä áîëíà. Òåð ìåò áèé³í öåâð-öååð³ð á³ðëºí³ òóñê ñåëâã¢ä ´ããäí³. Äåãòð óõà çààíà, áóðó éîâäëìóäàñ ñàãëóëíà, àõ óëñèí ñåëâã¢ä ò´ðò³í àâõ êåðãò³ ãèñí ñóðºìš ´ãí³. Õàëüìã àìí óðí ¢ãèí ç´´ð ýí äåãòðò îðóëãäñèíü îí÷òà áîëâ.
Áè÷êä¢äò ìåäãääã³ð áè÷í³ ãèñí àìð ò´ð áèø. Áîëâ ò¢¢ðâ³÷ áè÷ñí òîîòàðí ꢢêäèí çàœ-á³ðöèí ´â³ðöèíü ñ³³í³ð ìåääã³í èòê¢ëš³í³. ¡¢ä³âðì¢äíü áè÷êä¢äò ìåäãäì, àìð áîëí ò´â ¢ãì¢ä³ð áè÷ãäñèíü òåìäãëõ êåðãò³.
Áè÷êí óìøà÷íðàí Îëüãà Äîðäæèåâíà á³³äë-šèðºëë³, îð÷ëœãèí, éèðòìšèí îëí ç¢ñí á³³äëë³ ¢¢ä³âðì¢ä³ðí äàìšóëš òàíüëäóëõëàðí, òåäíä ñóðºìšàí ´ã÷³í³, óõàí-òîîëâðèíü áîëí ê¢ñëèíü óðìäóëã÷ ñ¢â-ñåëâã³í ´ãí³. Ýí òóóëüñ ÷èãí ó÷ð-óòõàðí áîëí ÿíçàðí òèèì ÷èíð 碢š³í³. Ò¢¢ðâ³÷ áè÷êä¢äò áèé³í á³ðëºí³, êåš³õ ê´äëìøò³í ñåäêë³í ´ãëºí³, ýâð³ äààâðàí ìåäëºí³ àâã-á³ðö ñóðºìšëšàíà. Õóðàœºóä õàëüìã öåöí ¢ëã¢ðì¢ä îðóëãäš. Òåäí áàñ áè÷êä¢äò ìåäõä ñîíüí áîëõ. Ýí äåãòð á´ä¢í óëñèã ÷èãí ñîíüìñóëõìí.
Ìàðãàðèòà ÀÐÇÀÅÂÀ