Ñóðºìšèã ´ðê-á¢ë³ñ àâäã

Õàëüìã óëñèí Çóëûí ´ìí ´ðãíä Ýëñò áàëºñíà 14-÷ òîéãòà "Ãåðë" ãèäã áè÷êä¢äèí ñàäò ìàðºàí áîëâ. Òåð¢íä ó÷ðåæäåíÿ áè÷êä¢ä ýê-ýöêíðò³º³í "ѳí ãèñí ´ðê-á¢ë" ãèäã ìàðºàíä îðëöàä, áèëã-ýðäì³í ¢ç¢ëâ, óœã-òîõìèííü òóóšèí òóñêàð ìåä¢ëâ. Ìàðºàíä òàâí ´ðê-á¢ë îðëöâ. Ýííü Áàìáóøåâèõí³, Áàëüäèíêèíîâèõí³, Áàòíàñóíîâèõí³, Äîðäæèåâèõí³ áîëí Áóãàåâèõí³ ´ðê-á¢ëì¢ä.
Ìàðºàíà ýêëö³ð ýäí ´ðê-á¢ëèííü òóñêàð êåëš ´ã³ä, õàìäàí öàãàí ÿºš äàâóëäãèí, ÿìàðàí òààñòà êåðã³ð ñîíüìñäãèí òóñêàð êåëš ´ãâ. Òåìäãëõ³ñ, ´ðê-á¢ëì¢ä ýí ìàðºàíä ýðò³ñíü áåëäâð ê庳ä, âèäåîïðåçåíòàö êåâ. Òåð¢í³ñíü ýäí öóºàð áèëãò³, ´âêíðèííü çàœøàë õàäºëõàð ç¢òêäã, áè÷êä¢äò³º³í õàìäàí çóóëü÷ëõäàí äóðòà ãèñí ìåäãäâ. 9-÷ áàãä îðäã Áàèíà Áàòíàñóíîâà ýöêèííü áîëí ýêèííü òóñêàð ø¢ëã¢ä óìøâ. Ýäí³ ´ðê-á¢ë Öàºàí Ñàðèí áîëí Çóëûí áàéðèí ´äðèí ´ìí áîîðöã êåí³. 5-÷ áàãä îðäã Ñâåòà Äîðäæèåâà ñ³³õí áè áèèëâ, ýäí ´ðê-á¢ë³ðí ñåíð õîò áåëäí³, ãèè÷íð³í òîñõäàí äóðòà. Êåëí-óëñèí 4-÷ áàãèí ýë÷ Âåðîíèêà Áàìáóøåâà õîéð àõòàºàí áîëí ýêò³º³í ìàðºàíä îðëöâ. Ýöêíü ê´äëìøèí êåðã³ð õîë õààëºä éîâëà, òåã³ä óóºí Íàðàí ê´â¢íä³í ´ðê-á¢ëèííü íåð õàðñõèã äàà뺚. Ê´â¢í Ñàðàòîâ áàëºñíä ç´âèí àêàäåìüä ñóð÷àíà, äèãò³ ýí ´äðì¢äò õ³ðš èðñí êåìë³ ýí ìàðºàíä îðëöõ àðº ó÷ðâ. Äàíèë ä¢íü ñàðàòîâñê ãàðìà òàòàä, áèëã-ýðäì³í ¢ç¢ëâ. Ñåðãåé áîëí Äàÿíà Áóãàåâèõí Îþíà ꢢêò³º³í ìàðºàíä îðëöâ. Ê¢¢êí 3-÷ áàãä, Äæàë ä¢íü 10-÷ áàãä îðíà. 6-÷ áàãèí íåðí äååð³ñ Áàëüäèíêèíîâèõí³ ´ðê-á¢ë Ðóäèê ê´â¢ò³º³í îðëöàä, áàñ áèëã-ýðäì³í ¢ç¢ëâ.
Ìàðºàíä áåëäñí öàãòàí ´ðê-á¢ëì¢ä óœã-òîõìèííü šóðì òîãòàºàä, ààâ-ýýšíðèííü òóñê ìàòåðèàë öóãëóëàä, çóðãóä áåëäâ. Áàº÷óä ýí ìàðºàíà äààëºâð ê¢ö³õèí ò´ë³ ýê-ýöêíðèííü áîëí ààâ-ýýšíðèííü õóó÷í öàãà çóðãóä õ³ë³º³ä, ´ðê-á¢ëèííü òóóšàð ñîíüìññàí òåìäãëâ. ¥äã³ öàãò áèäí êîìïüþòåðò çóðãóäàí õàäºëíàâèäí, óðäíü áîëõëà çóðãóäûã áàðëàä, àëüáîìä öóãëóëäã á³³ñìí. Áàº÷óäûí êåëñ³ð, øàðëàä õóó÷ðñí çóðãóäûã ºàðòàí àâàä îíüãàí ´ã³ä õ³ë³õë³, ³ìòí³ ÷èð³ñ ³ìä áîëš ìåäãäí³. Áàòíàñóíîâèõí³ ´ðê-á¢ëèí òóóš îëíà îíüã àâëâ. Ãåðèí ýçí³ ààâíü Áîâà Ìóíèêîâè÷ Áàòíàñóíîâ ä³³í³ ´ìí ×åðêåññê öåðã³ ó÷èëèù ò´ãñ³º³ä, 110-÷ Êàâäèâèçèí ¢ëäèí âçâîäûí êîìàíäèð á³³ñìí.
Ê¢í áîëºí ñóðºìšèã õàìãèí ò¢ð¢íä ´ðê-á¢ë³ñí àâäã. Òåã³ä äàðóê äààëºâð ê¢ö³õë³ðí áààõí ýê-ýöêíð ꢢêäò³í ÷èê ñóðºìš ´ãëºí³ ò´ð³ð óõàí-òîîëâðàðí õóâàëöâ. Ýäí ꢢêäèííü ê¢ö³ìšèí òóñêàð êåëš ´ã³ä, áè÷êí áîëâ ÷èãí îëí ç¢ñí ìàðºàñò îðëöàä, êåñã à÷ëâðàð òåìäãëãäñèã ãåð÷ëš³õ Ê¢íäëºí³ ºàøãóä àâ÷ èðâ. Ê¢¢êäíü óõàòà, öàºàí ñåäêëò³, òåâ÷œã¢, ò´ðñêí÷, áèëãò³ áîëš ´ñõèí ò´ë³ ýê-ýöêíð ÷èê-àâã á³ðö³ð á³³š, áèéñíü ¢ëã¢ð áîëõ ç´âò³ ãèš áàº÷óä êåëâ. Àõ óëñèã ê¢íäëš, õîîðíäàí íèèò³ á³³õë³, áè÷êä¢äèí óõàí-òîîëâðèã áàñ ñîœñš ó÷ðòàí àâõëà, ¢ðäíü ´ëç³ò³ ñ³í óëñ áîëš ´ñõ ãèš ýäí òîîëšàíà.
Áè÷êä¢äèí ñàäûí ºàðäà÷ Åâäîêèÿ Áàëüäèíêèíîâà ìàðºàíä îðëöà÷íðò õàíëòàí ´ðãš, ´ðê-á¢ëèííü òóóšàð ñîíüìñšàõíü, ´âêíðèííü àâúÿñ-çàœøàë ³ð¢í³ð õàäºëšàõíü áàéðòà éîâäë áîëšàíà ãèâ. Ýí ìàðºàí ´ðê-á¢ëì¢äèí áàéðò õ¢âðâ, öóºàð áèëã-ýðäì³í, õîîðíäàí íèèò³º³í ¢ç¢ëâ ãèš Åâäîêèÿ Ïåïèøåâíà òåìäãëâ. Ìàðºàíà àøàð ´ðê-á¢ë áîëºí ÿìð íåã íîìèíàöä òåìäãëãäâ, Áàòíàñóíîâèõí áîëõëà äèèëâð á³ð³ä, "ѳí ãèñí ´ðê-á¢ë" ãèäã íåð 碢â.
Áàòð áîëí Ýëüâèðà Áàòíàñóíîâèõí Áàèíà Àëòàíà õîéð ꢢêò³ áààõí ´ðê-á¢ë áîëíà. Ãåðèí ýçí äîòð-äóíäûí êåðã¢äèí îðãàíìóäò öåðãëí³, Ýëüâèðà òàœº÷èí ýêîíîìèêèí ìèíèñòåðñòâä ê´äëí³. Õîéð ꢢêíü ýí áè÷êä¢äèí ñàäò îðíà, ýäí ò¢ð¢í áîëš èèì ìàðºàíä îðëöñìí. 9-÷ áàãèí ñóðºìšëà÷ Ñâåòëàíà Áóâàåâà áîëí àõ ñóðºìšëà÷ Ðàèñà Àôàíàñüåâà ýí ìàðºàíä áåëäõäíü ä´œ-òóñàí ê¢ðãš, äààëºâðìóä ê¢ö³ëºíä ñ¢â-ñåëâã³ðí õóâàëöâ ãèš áàº÷óä òåìäãëâ. "Áèäí ´ðê-á¢ëèííü òóóšàð ñîíüìñàä, óœã-òîõìèííü ä´ðâí ¢éèí òóñêàð ñ³³í³ð ìåäš àââèäí, ààâ-ýýšíðèííü çóðãóä áåëä³ä, šóðì òîãòàââèäí. Ýí ìàðºàí ìàäíèã õàìöóëàä, íåã-íåã³í ä´œíš íèèò³ á³³õä óðìä ´ãâ",- ãèš Áàòð áîëí Ýëüâèðà Áàòíàñóíîâèõí êåëâ.

Íàòàëüÿ ÄÀÂÀÅÂÀ
ÇÓÐÃÒ: ìàðºàíà êåì