Нег хөөнәс тавн хурһ авв!

07-04-2022, 11:49 | Общество

Көтчнрә района Чкаловский селәнд бәәдг Натра Михаил тәвн җил шаху мал асрҗ селәнә эдл-ахун халхд үнн-чик седклтәһәр көлдҗәнә. Келхд, эцкнь Эрднь Тостаевич нертә малч бәәсмн, олн җилдән зураһан давулҗ көдлсн төләдән Күч-көлснә Улан Тугин орденәр ачлгдсмн. Тегәд Михаил көвүнь бичкнәсн авн эцкән дахад малд көдлҗ, эндр чигн Эрднь Тостаевичин кергиг делгрүлҗ йовна. Шидр малчин хошт нег хөөнәс тавн хурһ авгдсна туск байрта зәңг ирв. Бидн Михаил Эрдниевчд җиңнүләд, төл авлһна дааврта кем яһҗ давҗахин тускар келҗ өгхиг сурвидн.

– Эн җил үвлзң му бишәр давв, бидн малан бүрн-бүтн хадһлҗ сәәнәр һарвидн. Малд кергтә хот-хол, өвс элвгәр белдҗ, хаша-хаац чигн дулан болхин төлә цугинь яссн биләвидн. Үвл дулан болад мал кеер идшлв, тегәд белдсн хот үлдв. Малчнрт амрдг цол уга болдг, үвлзң төгсхлә, дарунь төл авлһна дааврта кем эклнә. Мана хошт моһа сарин 22-ас авн төл авлһна кем эклв. Ода мана эдл-ахуд 500 хөн, 160 үкр бәәнә. Эн җил бидн 100 хөн болһнас 100 хурһ, 100 үкрәс 90 туһл авхар зуралҗанавидн. Төл авлһн эклснәс авн мана болн маднла хам-хоша бәәдг эдл-ахуст нег хөөнәс һурвн-дөрвн хурһ авсн йовдлмуд учрҗахнь цугтаднь өврмҗтә болҗана. Шидр болхла манад нег хөөнәс тавн хурһн һарв. Би тәвн җилдән малд көдлҗәнәв, иим йовдл үзәд угав. Хурһд цугтан сән чинәтә, шулун-шудрмг, тогляд гүүҗәнә. Йириндән хөн икр хурһдыг асрҗ чадна, тегәд тавн хурһиг бидн талдан хөөнд көкүлҗәнәвидн. Хөөдин ик зунь хурһлчкв, тегәд удл уга эдн кеер һарч хаврин ноһа идҗ улм батрх, – гиҗ Михаил Эрдниевич келв.

Малын хошт эн Алта Нимеевна авальтаһан көдлнә. Ода төл авчах цагт көдлмш икдв, тегәд элгн-садн көвүн эднд нөкд болҗана. Хойр долан хонг давад, эдл-ахуд төл авлһна кем төгсхмн. Эн җилин төл бат, тегәд цугтаһинь бүрн-бүтнәр хадһлҗ авх күсл бәәнә. Малчин келсәр, кеер тег көкрәд, өвсн һарчана, тегәд хөд цадҗана. Болв тер бийнь эдн малдан үүрмг хот өгч сәәнәр асрҗана.

Михаил Эрдниевич 1973-ч җилд эцкиннь хошт малчин нөкд болҗ күч-көлснә хаалһан эклсмн. Байн дамшлтта эцкиннь һардврт көдлҗ мал асрлһна кергиг эн сәәнәр дасч авв. 1980-ч җиләс авн эн ах үкрч болҗ көдлдг болв, хөрн һурвтаднь энүнд нәәднр сүрг даалһв. 1996-ч җилд Михаил Эрдниевич авальтаһан крестьянск-фермерск эдл-аху бүрдәһәд, өрк-бүлин керг делгрүлҗәнә. Насн-җирһлиннь туршарт малын ард кеер көдлнә гидг зөвәр күнд бол ник дааврта көдлмш болна. Эднд амрдг цол уга, сән төл авч малан хадһлҗ авхин төлә гүҗрҗ көдлх кергтә. Малчин келсәр, ода сөөднь киитн болна, тегәд малан арднь орҗ сәәнәр хәләх кергтә.
– Зун хөөнәс зун хурһ авхар зуралҗасн биләвидн. Эн җил болхла төл авлһн күцәмҗтәһәр давҗана, тегәд зураһан давулҗ күцәхвидн. Көдлмшән үнн-чик седклтәһәр кехлә, ашнь чигн сән болдг. Тегәд мана района малчнр эн җил сән төл авчахнь ик байрта-бахмҗта болҗана, – гиҗ Михаил Эрдниевич келв.

ДООҖАН Наталья
ЗУРГТ: ачта малч Михаил Натыров

Видео